Σάββατο 26 Οκτωβρίου 2013

ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗ

ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗ: ΑΛΛΗΛΕΝΔΕΤΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ

Ευθυμία  Γουργιώτου
Λέκτορας, Π.Τ.Π.Ε.

Πανεπιστήμιο Κρήτης


Εισαγωγή
Το παιχνίδι ανέκαθεν συνδέθηκε με την προσχολική εκπαίδευση ως θεμελιώδες παιδαγωγικό μέγεθος στη μάθηση και ανάπτυξη των παιδιών μέσα από το έργο σπουδαίων παιδαγωγών, όπως ο Jacques Rousseau, o John Dewey, η Maria Montessori, o Friedrich Froebel, η Margaret MacMillan και ο Rundolf Steiner. Το ενδιαφέρον συνεχίζεται αμείωτο μέχρι τις μέρες μας από πολλούς ερευνητές, παιδαγωγούς και συντάκτες αναλυτικών προγραμμάτων οι οποίοι εστιάζουν τις μελέτες τους στη θέση του παιχνιδιού στα σύγχρονα προγράμματα προσχολικής εκπαίδευσης. Kαι αυτό γιατί η θέση του στο αναλυτικό πρόγραμμα αναδύει μια προβληματική γύρω από το ρόλο, το σκοπό, την αξία του, καθώς και τη σχέση του με τη μάθηση και διδασκαλία (Fennimore, & Vold, 1992; VanHoom, Nourot, & Alward, 1999). Τα ερωτήματα αφορούν τόσο στη θεωρία όσο και την πράξη. Ένα από τα δυσκολότερα προβλήματα με το παιχνίδι είναι η δυσκολία των εκπαιδευτικών να κατανοήσουν τη θεωρία του παιχνιδιού και να παράσχουν ένα υψηλής ποιότητας παιχνίδι, προκειμένου να πετύχουν ένα υψηλής ποιότητας πρόγραμμα. Ιδιαίτερη δυσκολία εντοπίζεται στην ανάπτυξη μιας παιδαγωγικής του παιχνιδιού (Wood, 2004) η οποία θα επιβεβαιώνει το ρόλο του εκπαιδευτικού στο σχεδιασμό, την υποστήριξη και προέκταση της μάθησης και ανάπτυξης του παιδιού μέσα από το παιχνίδι.

Ορισμός του παιχνιδιού
Tι είναι όμως το παιχνίδι και πώς μπορεί να ερμηνευθεί; Δεν υπάρχει ένας ξεκάθαρος ορισμός ούτε μια και μοναδική θεωρία που να μπορεί να εξηγήσει το ρόλο του παιχνιδιού στη μάθηση και ανάπτυξη του παιδιού. Είναι ένα σύνθετο και πολύμορφο φαινόμενο που περιλαμβάνει διαφορετικές πράξεις, προσανατολισμούς και εκδηλώσεις. Διάφοροι επιστήμονες, προσπαθώντας να ερμηνεύσουν τη φύση, τη σημασία και τη θέση του παιχνιδιού στη ζωή του παιδιού ανέπτυξαν διάφορες ερμηνείες:
«Το παιχνίδι είναι η δραστηριότητα μέσα από την οποία τα παιδιά καλύπτουν όλες τις αναπτυξιακές τους ανάγκες» (Μaxim, 1989).
«Το παιχνίδι είναι αυτή η συναρπαστική δραστηριότητα στην οποία συμμετέχουν υγιή παιδιά με ενθουσιασμό και ανεμελιά» (Scales et al., 1991).
«Το παιχνίδι είναι μια δραστηριότητα, κατευθυνόμενη από το παιδί το «νόημα» της οποίας έχει σημασία για το ίδιο και όχι η κατάληξή της» (Kostelnik, Soderman & Whiren, 1993).
«Το παιχνίδι είναι η πραγματοποίηση της μάθησης μέσα από την πράξη» (Feeney, Christensen, & Moravcil, 1996).
O Meckley (2002), συνοψίζοντας τις παραπάνω σκέψεις επαναπροσδιόρισε τον ορισμό του παιχνιδιού ως μιας δραστηριότητας η οποία θα πρέπει να εμπεριέχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: α) να είναι ελεύθερη επιλογή των παιδιών, β)να κατευθύνεται από εσωτερικά κίνητρα, γ)να παρέχει ευχαρίστηση και ικανοποίηση, δ)να εμπλέκει ενεργά τους παίκτες, ε)να είναι αυτό-κατευθυνόμενο, στ)να έχει νόημα για το παιδί.

Η αξία του παιχνιδιού
Οι εκπαιδευτικοί, συχνά, καλούνται να δικαιολογήσουν στους γονείς τις ώρες του παιχνιδιού στα προγράμματα του νηπιαγωγείου αφού οι δεύτεροι δεν αντιλαμβάνονται ή δεν εκτιμούν όσο θα έπρεπε την αξία του παιχνιδιού. Οι παιδαγωγοί όμως που παρατηρούν συστηματικά τα παιδιά όταν παίζουν, μπορούν να περιγράψουν πολλά θετικά σημεία του παιχνιδιού. Μέσα από το παιχνίδι τα παιδιά ενισχύουν την κοινωνική αλληλεπίδραση, έκφραση και επικοινωνία, δομώντας έτσι την εικόνα για τον εαυτό τους, τους άλλους και τον κόσμο. Ο ρόλος του είναι ουσιώδης στη νοητική ανάπτυξη και μάθηση των παιδιών γιατί προσφέρει ερεθίσματα για παρατήρηση, πειραματισμό, διερεύνηση, πρόβλεψη, σχεδιασμό, ερμηνεία, διατύπωση υποθέσεων, παραγωγή ερωτήσεων, κατανόηση, εκπλήρωση στόχων και λύση προβλημάτων. Επιπλέον, παίζοντας, αντιλαμβάνονται το σώμα τους, τα όρια και τις δυνατότητές τους, αναπτύσσουν δεξιότητες προσανατολισμού και προσαρμογής τους σώματός τους στις ανάγκες της κίνησης αλλά και στα αντικείμενα και στα πρόσωπα που το περιβάλλουν (Σιβροπούλου, 1998).
Όλες αυτές οι επιδράσεις του παιχνιδιού λειτουργούν ενοποιητικά σαν ένας ολιστικός μηχανισμός μάθησης και ανάπτυξης αφού ως δραστηριότητα:
·                    ενσωματώνει γνωστικά, συναισθηματικά και κοινωνικά ερεθίσματα.
·                    παρέχει το νόημα για την πρόσληψη νέων συνδέσεων και σχέσεων μεταξύ ιδεών, εμπειριών, ικανοτήτων και γνώσεων.
·                    διευκολύνει τη μάθηση εκθέτοντας τα παιδιά σε νέες εμπειρίες, δραστηριότητες και ιδέες.
·                    επιτρέπει στα παιδιά να δομούν νοήματα από τις εμπειρίες τους
Την παιδαγωγική αξία του παιχνιδιού έχουν αναγνωρίσει διάφοροι διεθνείς οργανισμοί που ασχολούνται με την εκπαίδευση των μικρών παιδιών, υιοθετώντας αναλυτικά προγράμματα βασισμένα στο παιχνίδι. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι οι Οδηγίες της Διεθνούς Ένωσης για την Εκπαίδευση των Μικρών Παιδιών (NAEYC & NAECS/ SDE), (1991) υποστηρίζουν ότι προκειμένου τα προγράμματα να διακρίνονται για την υψηλή τους ποιότητα, απαιτείται ένα ασφαλές και πλούσιο σε ερεθίσματα περιβάλλον το οποίο θα ενισχύει τη φυσική και κοινωνικό-συναισθηματική ανάπτυξη των μικρών παιδιών με το παιχνίδι να αποτελεί μια ουσιώδη συνιστώσα των αναπτυξιακά κατάλληλων πρακτικών.
Στοιχεία κλειδιά για την υψηλή ποιότητα του παιχνιδιού
Τα βασικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν την υψηλή ποιότητα του παιχνιδιού είναι α)ο χρόνος, β)ο χώρος και γ)τα υλικά (Driscoll, & Nagel, 2002). Τα μικρά παιδιά χρειάζονται αρκετό χρόνο (περίπου 30-50 λεπτά) για να αναπτύξουν τα διάφορα είδη παιχνιδιού τους. Όταν ο χρόνος που τους δίνεται δεν είναι επαρκής, τα παιδιά καταπιάνονται με πολύ απλές μορφές παιχνιδιού. Χρειάζονται επίσης 20-30 τ.μ. χώρου για να παίξουν άνετα και αποτελεσματικά. Όσο για τα υλικά πρέπει να επιλέγονται με σεβασμό στην ανάπτυξη του παιχνιδιού. Τέλος, η συστηματική παρατήρηση και η καταγραφή βοηθούν τον εκπαιδευτικό να αξιολογήσει κατά πόσο οι γωνιές[1] είναι αποτελεσματικές ως χώροι μάθησης. Ορισμένα ερωτήματα που μπορεί να τον βοηθήσουν σ’ αυτή τη διερεύνηση, σύμφωνα με τους Dodge & Colker (1992), είναι τα παρακάτω:
  • Ποια υλικά χρησιμοποιούνται σπάνια από τα παιδιά;
  • Ποια χρησιμοποιούνται συχνότερα;
  • Η οργάνωση του χώρου επιτρέπει την ασφαλή μετακίνηση των παιδιών από γωνιά σε γωνιά και το ασφαλές παιχνίδι;
  • Τα παιδιά επιλέγουν τα ίδια, παρόμοια ή διαφορετικά υλικά κάθε μέρα;
  • Είναι σε θέση να αναζητούν, να βρίσκουν και να επανατοποθετούν τα υλικά στη θέση τους μόνα τους;
  • Ποιες γωνιές και ποια υλικά προτιμούν τα αγόρια και ποια τα κορίτσια;
  • Τα παιδιά επαναλαμβάνουν τα ίδια παιχνίδια, ή εφευρίσκουν καινούργια;
  • Χρησιμοποιούν τα υλικά που επιλέγουν με δημιουργικό τρόπο;

Αυθόρμητο παιχνίδι και μάθηση
Το παιχνίδι αποτελεί χαρακτηριστική συμπεριφορά των μικρών παιδιών και αγαπημένη τους δραστηριότητα μέσα στο νηπιαγωγείο. Τι εννοούμε όμως μάθηση μέσα από το παιχνίδι και σε ποιες μορφές παιχνιδιού αναφερόμαστε;
Αρχικά με τον όρο παιχνίδι εννοούμε το δραματικό παιχνίδι, τα παιχνίδια ρόλων, τα δημιουργικά παιχνίδια κατασκευών, τα φυσικά παιχνίδια (δύναμης κ.ά.) τα πνευματικά παιχνίδια (παζλ, ντόμινο κ.ά.) κ.λπ..
Αυτό όμως που συγκεντρώνει τη μεγαλύτερη συζήτηση στον επιστημονικό χώρο τον τελευταία χρόνια, και το οποίο αξίζει να συζητήσουμε, είναι το αυθόρμητο παιχνίδι. Το αυθόρμητο παιχνίδι ως δραστηριότητα αποτελεί το νόημα ή τη διαδικασία μέσα από την οποία τα παιδιά αντιλαμβάνονται τον κόσμο και μιλούν γι’ αυτόν (Saracho, & Spodek, 1998). Σύμφωνα με τον Vygotsky (1978), η φανταστική κατάσταση που δημιουργεί ένα παιδί κατά τη διάρκεια του αυθόρμητου παιχνιδιού είναι μια απαραίτητη μετάβαση ή ζώνη επικείμενης ανάπτυξης η οποία βοηθά το παιδί στην κατανόηση του συνδέσμου μεταξύ συμβόλων, αντικειμένων και πράξεων που αναπαριστούν. Όταν το παιχνίδι αναγνωρίζεται ως «εργασία» και «φυσική προδιάθεση» των παιδιών, τους παρέχει ευκαιρίες για εξάσκηση, αναπαράσταση και εσωτερίκευση της γλώσσας και άλλων αναπαραστατικών λειτουργιών που αποτελούν μέρος της βιολογικής τους και πολιτιστικής τους κληρονομιάς. Όταν όμως δεν αναγνωρίζεται ή δεν υποστηρίζεται από το φυσικό και κοινωνικό πλαίσιο η επιρροή του στη μάθηση και ανάπτυξη μπορεί να εξασθενήσει. Με τη προσέγγιση αυτή ο Vygotsky εισάγει το ρόλο του ενήλικα στο παιχνίδι των παιδιών, σε αντίθεση με το έργο του Piaget το οποίο εστιάζεται στο τι μπορούν να ανακαλύψουν τα παιδιά, βασιζόμενα μόνο στις δυνατότητές τους (Smith, 1994).
Αν και η χρήση του παιχνιδιού με στόχο να εμπλακεί το παιδί σε παιδοκεντρικές δραστηριότητες έχει μια μακρά ιστορία στην προσχολική εκπαίδευση, είναι πραγματικά δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς που βρίσκεται το όριο μεταξύ παιδοκεντρικών και δασκαλοκεντρικών προσεγγίσεων. Ασφαλώς η χρήση του παιχνιδιού σε ένα Αναλυτικό Πρόγραμμα Προσχολικής Εκπαίδευσης προφανώς δίνει το χαρακτήρα ενός πιο παιδοκεντρικού προγράμματος. Εντούτοις, έρευνες δείχνουν ότι σε πολλά νηπιαγωγεία, το παιχνίδι χρησιμοποιείται για ένα και μοναδικό σκοπό. Αποβλέπει στην εκπλήρωση της ακαδημαϊκής εργασίας, επικεντρώνει στην εξάσκηση ικανοτήτων και την επανάληψη γεγονότων, χωρίς να παρέχει στα παιδιά την ευκαιρία να εμπλακούν σε δραστηριότητες αφηρημένης σκέψης, επίλυσης προβλημάτων και συνεργασίας με τα άλλα παιδιά. Στις τάξεις αυτές ο ρόλος του εκπαιδευτικού περιορίζεται στην μετάδοση και τον έλεγχο γνώσεων. Σε άλλες πάλι τάξεις το παιχνίδι χρησιμοποιείται για την κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών, δίνοντας την ευκαιρία στα παιδιά να επιλέξουν ανάμεσα στα υλικά και τις δραστηριότητες στο μεγαλύτερο διάστημα της ημέρας. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι μη παρεμβατικός, ζεστός και ανατροφοδοτικός, υποστηρικτικός και διαχειριστής των υλικών. Τα υλικά που προσφέρει στα παιδιά είναι μεν πλούσια αλλά συχνά κάτω από τις ικανότητες των παιδιών.
Προφανώς η ισορροπία βρίσκεται ανάμεσα στα δύο αυτά μοντέλα. Στα νηπιαγωγεία όπου υιοθετούνται προγράμματα βασισμένα στο κοινωνικο - δομιστικό μοντέλο (Vygotsky, 1978), το παιχνίδι και η εργασία ταυτίζονται με στόχο την κοινωνικο-συναισθηματική, ψυχοκινητική, ηθική και διανοητική ανάπτυξη, δηλαδή την ολόπλευρη ανάπτυξη των παιδιών. Ο ρόλος των εκπαιδευτικών στις τάξεις αυτές είναι:
i)ο σχεδιασμός και εμπλουτισμός ενός πλούσιου σε ερεθίσματα μαθησιακού περιβάλλοντος
Για να προωθηθεί το παιχνίδι των παιδιών, ο εκπαιδευτικός διαμορφώνει ένα λειτουργικό και ενδιαφέρον για τα παιδιά μαθησιακό περιβάλλον, εξοπλισμένο με αντικείμενα, ποικίλα υλικά και πληροφοριακά στοιχεία που προκαλούν τα παιδιά να τα εξερευνήσουν και συμμετέχει και η ίδια στο παιχνίδι θέτοντάς τους τις ερωτήσεις και ενθαρρύνοντάς τα να σκεφτούν (Σιβροπούλου, 1998; Δαφέρμου, Κουλούρη & Μπασαγιάννη, 2006).
ii)η προέκταση και υποστήριξη του αυθόρμητου παιχνιδιού
Με την ενθάρρυνση και την υποστήριξη του εκπαιδευτικού μέσα από κατάλληλες παρεμβάσεις (Αυγητίδου, 2001), τα παιδιά διευρύνουν το παιχνίδι τους, πραγματοποιώντας δραστηριότητες λίγο πιο προωθημένες από αυτές που θα μπορέσουν να πραγματοποιήσουν χωρίς βοήθεια. Σε ποιες  όμως περιπτώσεις μπορεί να παρέμβει ο εκπαιδευτικός; Εκτός από τα ζητήματα ασφαλείας, ο καθορισμός της σωστής στιγμής για την παρέμβαση καθώς και του τρόπου παρέμβασης, αποτελεί μια κρίσιμη απόφαση για τους εκπαιδευτικούς. Οι συχνότερες «κατάλληλες στιγμές» για να παρέμβει ο εκπαιδευτικός είναι:
  • όταν πρέπει να βοηθήσει ένα παιδί που θέλει να παίξει αλλά δεν μπορεί να ενταχθεί σε κάποια ομάδα ομηλίκων,
  • όταν χρειάζεται να κατευθύνει ένα παιδί που περιφέρεται άσκοπα και δεν βρίσκει τρόπο να απασχοληθεί και
  • όταν είναι ανάγκη να προκαλέσει το ενδιαφέρον των παιδιών και να τους δώσει περισσότερα ερεθίσματα (Brown, & Marchant, 2002; Driscoll & Nagel, 2002).
Στις καταστάσεις αυτές ο εκπαιδευτικός λειτουργεί είτε ως παράλληλος παίκτης είτε ως συμπαίκτης (Wood, & Attfield, 2005). Στην πρώτη περίπτωση τοποθετεί τον εαυτό του πίσω από το παιδί, διαμορφώνει συμπεριφορές παιχνιδιού χωρίς να κατευθύνει το παιχνίδι των παιδιών αλλά βοηθώντας τα να το επεκτείνουν με νέα υλικά και δραστηριότητες. Στη δεύτερη περίπτωση παίζει μαζί τους, ενθαρρύνοντάς τα και εμπλουτίζοντας το παιχνίδι τους. Σε κάθε περίπτωση η συμμετοχή του εκπαιδευτικού στο παιχνίδι των παιδιών στέλνει μηνύματα προς τα παιδιά για την αξία του παιχνιδιού και της σχέσης του με αυτό. Παράλληλα ενθαρρύνει τα παιδιά θετικά ώστε να νιώθουν πιο άνετα και να εκφράζονται ελεύθερα.
iii)η αξιολόγηση του παιχνιδιού για τη διασφάλιση της συνέχειας και της προόδου των παιδιών
Το αυθόρμητο παιχνίδι αποτελεί μια ιδανική δραστηριότητα για την αξιολόγηση της γνωστικής, κοινωνικής, συναισθηματικής, γλωσσικής και κινητικής ανάπτυξης των μικρών παιδιών (Vygotsky, 1967; Winnicott, 1971; Bruner, 1972; Sayeed, & Guerin, 2000; Losardo & Notari-Syverson, 2001), καθώς όλα σχεδόν τα παιδιά εμπλέκονται σε αυτό για αρκετό χρόνο. Σύμφωνα με τους Wood & Attfield (στο Ντολιοπούλου, Γουργιώτου, 2008) μια αξιολόγηση βασισμένη στο παιχνίδι βοηθά τους εκπαιδευτικούς:
  • να αποκτήσουν ξεκάθαρες απόψεις για τη σημασία του παιχνιδιού ως βασικού μέρους του προγράμματος,
  • να αναγνωρίζουν τη βασική σχέση μεταξύ μάθησης και παιχνιδιού,
  • να αποδέχονται τις δραστηριότητες που αναδύονται μέσα από το παιχνίδι των παιδιών ως μέρος του προγράμματος,
  • να αντιλαμβάνονται πώς λειτουργούν τα παιδιά ως μαθητευόμενοι στις αυθόρμητες δραστηριότητες,
  • να επιλέγουν δραστηριότητες ανάλογες με τις ικανότητες και τα ενδιαφέροντα των παιδιών και
  • να κατανοούν τη σημασία της αλληλεπίδρασης εκπαιδευτικού- παιδιού στο παιχνίδι.
Στην προσέγγιση αυτή, το παιχνίδι φαίνεται να αποτελεί ευκαιρία για την α)οικοδόμηση της γνώσης, β)ανάπτυξη ικανοτήτων αυτορρύθμισης, γ)απόκτηση γνώσεων, δ)καλλιέργεια προφορικού και γραπτού λόγου, και στ)βαθύτερη κατανόηση εννοιών με τη βοήθεια των εκπαιδευτικών και των συνομήλικων.
Αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν ότι ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι πολυδιάστατος και πολυεπίπεδος. Η βασική αρχή είναι ότι οι παρεμβάσεις του και οι αλληλεπιδράσεις με τα παιδιά θα πρέπει αφ’ ενός να βασίζονται σε ό,τι συμβαίνει μέσα στο παιχνίδι, και αφ’ ετέρου να σέβονται τη ροή και το πνεύμα του παιχνιδιού. Τόσο οι δραστηριότητες παιχνιδιού που κατευθύνονται από τα παιδιά όσο και αυτές που κατευθύνονται από τους εκπαιδευτικούς μπορούν να παρακινήσουν ιδέες και ενδιαφέροντα που να μπορούν να εξελίσσονται και να προεκτείνονται. Δεν πρέπει να πιστεύουμε ότι το παιχνίδι έχει αξία μόνο όταν αποφέρει μαθησιακά αποτελέσματα ή ότι πρέπει να είναι πάντα δομημένο και οργανωμένο από τους εκπαιδευτικούς.
            Εν κατακλείδι, είναι αναγκαία η αναθεώρηση της θεωρίας γύρω από το παιχνίδι και η υιοθέτηση μιας παιδαγωγικής του παιχνιδιού, οριζόμενης από τις παιδαγωγικές τεχνικές και στρατηγικές που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι εκπαιδευτικοί για την υποστήριξη και προώθηση αφ’ ενός μεν μια αρμονικής σύζευξης μεταξύ παιχνιδιού, μάθησης και διδασκαλίας και αφ’ ετέρου της σύνδεσης των παιδικών βιωμάτων και δραστηριοτήτων.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Aυγητίδου, Σ. (2001). Το παιχνίδι: Σύγχρονες ερευνητικές και διδακτικές προσεγγίσεις. Αθήνα: Τυπωθήτω.
Brown, C.R., & Marchant, C. (2002). Play in practice. Case studies in young children’s play. Bank Street College: The early childhood consortium.
Bruner, J. (1972). The nature and uses of immaturity. American psychologist, 27, 687-708.
Δαφέρμου, Χ. Κουλούρη, Π. & Μπασαγιάννη, Ε. (2006). Οδηγός νηπιαγωγού. Αθήνα: Π.Ι.
Dodge, D. & Colker, L. (1996, A’ ed. 1992). The creative curriculum for early childhood. Washington, DC: Teaching Strategies Inc.
Driscoll, A. & Nagel, N. (2002). Early childhood education. Boston: Allyn and Bacon.
Feeney, S., Christensen, D. & Moravcik, E. (1996). Who am I in the lives of children? Englewood Cliffs, NJ: Merril.
Fennimore, B., & Vold, E. (1992). Education today for a multicultural world in Victoria Jean Dimidjian Play’s place in public education of young children, pp. 95-103. Washington: National Education Association.
Kostelnik, M.J., Soderman, A.K. & Whiren, A.P. (1993). Developmentally appropriate programs in early childhood education. New York: Merril.
Losardo, A. & Notari-Syverson, A. (2001). Alternative approaches to assessing young children. Baltimore, MD: Paul H. Brookes.
Μaxim, G.W. (1989). The very young child (3rd ed.) Englewood Cliffs, NJ: Merril/Prentice-Hall.
Meckley, A. (2002). Observing children’s play: Mindful methods. Paper presented to the International Toy Research Association, London, 12 August 2002.
National Association for the Education of Young Children and National Association of Early Childhood Specialists in State Departments of Education (NAEYC & NAECS/ SDE), (1991). Guidelines for appropriate curricular content and assessment in programs for serving children ages 3 through 8. Young Children, 46 (3), 21-38.
Ντολιοπούλου, E. & Γουργιώτου, E. (2008). H αξιολόγηση στην εκπαίδευση. Με έμφαση στην προσχολική. Αθήνα: Gutenberg.
Saracho, O. & Spodek, B. (1998). Play in early childhood education, in Multiple perspectives on play in early childhood education. (Introduction) Albany: State University of New York.
Smith, P.K. (1994). Play and the uses of play, in R. Moyles, The excellence of play. Buckingham, Philadelphia: Open University Press.
Sayeed, Z. & Guerin, E. (2000). Early years play: A happy medium for assessment and intervention. London: David Fulton.
Scales, B., Almy, M., Nicolopoulou, A., & Ervin-Tripp, S. (1991). Play and the social context of development in early care and education. New York: Teachers College Press.
Σιβροπούλου, Ρ. (1998). Η οργάνωση και ο σχεδιασμός του χώρου στο πλαίσιο του παιχνιδιού. Αθήνα: Πατάκης.
VanHoom, J., Nourot, P., & Alward, K. (1999). Play at the center of the curriculum. Columbus, OH: Merril.
Vygotsky, L. (1967). Play and its role in the mental development  of the child. Soviet Psychology, 12, 62-76.
Vygotsky, L. (1978). The role of play in development, in M. Cole, V. John-Steiner, S. Scribner, & E. Souberman (eds.), Mind in society: The development of higher psychological processes, pp. 92-104. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Winnicott, D. (1971). Playing and reality. New York: Routledge.
Wood, E. (2004). Developing a pedagogy of play for the 21st century, in Anning, J. Cullen and M. Fleer (eds) Early childhood education: Society and culture. (pp. 17-30). London: Sage.
Wood, Ε. & Attfield,J. (2005). Play, learning and the early childhood curriculum. Second Edition.Thousand Oaks:Paul Chapman Publishing.


www.pi-schools.gr


[1] Επιμέρους λειτουργικοί χώροι, κατάλληλα οργανωμένοι ώστε να καλύπτουν όλες τις ανάγκες των παιδιών για παιχνίδι. Για παράδειγμα για κινητικό παιχνίδι (γωνιά οικοδομικού υλικού), για ήρεμες δραστηριότητες (γωνιά βιβλιοθήκης), για συμβολικό παιχνίδι (γωνιά ιατρείου, κουκλόσπιτο), για δημιουργικό παιχνίδι (γωνιά εικαστικών), κ.ά.

ΚΥΦΩΣΗ

Κύφωση


Γράφει ο Δρ. Ιωάννης Καρνέζης FRCS(Orth), Ορθοπαιδικός Χειρουργός,
Επιστημονικός Διευθυντής Δικτύου Παθήσεων Σπονδυλικής Στήλης


Τι είναι η κύφωση
Κύφωση είναι η υπερβολική αύξηση της (φυσιολογικής) κύρτωσης της θωρακικής περιοχής της σπονδυλικής στήλης ("ράχη"). Είναι από τα πιo συχνά προβλήματα που μπορεί να παρουσιαστούν σε όλη τη διάρκεια της ζωής από την παιδική ηλικία και την εφηβεία έως τις προχωρημένες ηλικίες. Δυστυχώς είναι μία από τις πιo συχνές παθήσεις που παραμελούνται.
Τι πρέπει να ξέρετε για την κύφωση
Αν και αρκετές φορές η κύφωση είναι μία "καλοήθης" κατάσταση που δεν προκαλεί ιδιαίτερα προβλήματα συχνά συνοδεύεται από σοβαρή διαταραχή της δομής της σπονδυλικής στήλης με σοβαρά μακροχρόνια προβλήματα για όλη την ζωή του ατόμου. Οι πιό συχνές μορφές κύφωσης που συναντούμε είναι: στα παιδιά η κύφωση λόγω στάσης του σώματος και η ιδιοπαθής εφηβική κύφωση ενώ στους ενήλικες η κύφωση της προχωρημένης ηλικίας λόγω οστεοπόρωσης. Η κύφωση είναι ένα συχνό πρόβλημα και θα πρέπει να αναγνωρίζεται όσο το δυνατόν πιο νωρίς και να αντιμετωπίζεται πάντοτε σοβαρά ώστε να αποφεύγονται σημαντικά προβλήματα σε όλη τη διάρκεια της ζωής.
Μέθοδοι αντιμετώπισης της κύφωσης
Στα παιδιά:
η κύφωση "λόγω στάσης του σώματος" είναι η πιο"καλοήθης" μορφή κύφωσηςκαθώς η παραμόρφωση του κορμού δεν συνοδεύεται από πόνο, δεν δημιουργεί ιδιαίτερα προβλήματα στη μετέπειτα ζωή και τις περισσότερες φορές η κύφωση εξαφανίζεται μέχρι την ενηλικίωση ή μετά την έναρξη συστηματικών αθλητικών δραστηριοτήτων (όπως γυμναστική και κολύμβηση) πού πάντοτε βοηθούν στο πρόβλημα. Ωστόσο, γιά την αποφυγή της μικρής πιθανότητας επιδείνωσης της κύφωσης είναι καλό το παιδί να εξεταστεί από γιατρό ειδικευμένο στις παραμορφώσεις της σπονδυλικής στήλης.
Στους εφήβους:
η διάκριση μεταξύ της απλής κύφωσης "λόγω στάσης του σώματος" στους εφήβους και της πολύ πιό σοβαρής ιδιοπαθούς εφηβικής κύφωσης (λέγεται καινόσος του Scheuermann) δεν είναι πάντοτε εύκολη γιά τους γονείς ή τον μη ειδικό γιατρό. Είναι επομένως σημαντικό (ειδικάαν το σχήμα της ράχης φαίνεται να επιδεινώνεται σταδιακά) το παιδί να εξετάζεται από ειδικό γιατρό ώστε να αποκλειστούν πιό σημαντικά προβλήματα και να δοθούν οδηγίες γιά την σωστή αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού της ανάπτυξης. Στις περιπτώσεις που κρίνεται απαραίτητο από τον ειδικό γιατρό πρέπει να αρχίζει θεραπεία με πρόγραμμα εφαρμογής κηδεμόνων του κορμού γιά την αποφυγή επιδείνωσης της κύφωσης και τη διόρθωση του σχήματος της ράχης. Εαν (ειδικά προς το τέλος της περιόδου ανάπτυξης του εφήβου) ο βαθμός κύφωσης είναι πολύ σοβαρός τότε θα πρέπει να συζητηθεί η διορθωτική χειρουργική θεραπεία γιά την αποφυγή σοβαρών προβλημάτων κατά τη μετέπειτα ζωή.
Στους ενήλικες:
Η κύφωση στους ενήλικες είναι συνήθως αποτέλεσμα προυπάρχουσας κύφωσης από την εφηβική ηλικία αν και περαιτέρω σταδιακή επιδείνωση μπορεί να συμβεί καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής. Αν το πρόβλημα είναι σοβαρό, χειρουργική διόρθωση της παραμόρφωσης μπορεί να επιτευχθεί σε εξειδικευμένο χειρουργικό τμήμα σπονδυλικής στήλης. Λόγω της σύγχρονης ανάπτυξης των σχετικών μεθόδων τα αποτελέσματα σήμερα είναι πολύ ικανοποιητικά.
Στα άτομα προχωρημένης ηλικίας με οστεοπορωτικά κατάγματα:
Το πρόβλημα των οστεοπορωτικών καταγμάτων είναι γενικά δύσκολο καθώς η κύφωση και ο πόνος που δημιουργείται έχει την τάση διαρκώς να επιδεινώνεται και η χειρουργική διόρθωση είναι εξαιρετικά δύσκολη ή αδύνατη στην πλειοψηφία των περιπτώσεων. Ωστόσο η σύγχρονη πρόοδος της τεχνολογίας έχει επιτρέψει την εισαγωγή μίας ελάχιστα επεμβατικής μεθόδου που ονομάζεται"κυφοπλαστική"η οποία επιτρέπει την (χωρίς εγχείρηση) ασφαλή "διόρθωση" και σταθεροποίηση των σπονδύλων που έχουν υποστεί καθίζηση και κατά συνέπεια την αποκατάσταση της κύφωσης και την ανακούφιση από τον πόνο.
Ο ρόλος ενός σύγχρονου κέντρου παθήσεων σπονδυλικής στήλης
Αν και το πρόβλημα της κύφωσης σε αρκετές περιπτώσεις είναι απλό και δεν χρειάζεται δραστικά μέτρα η συσσωρευμένη εμπειρία γιατρών ειδικών στα προβλήματα της σπονδυλικής στήλης και οι πρόσφατες προόδοι στις θεραπευτικές τεχνικές θα επιτρέψει την ασφαλή πρώιμη διάγνωση και την αποτελεσματική αντιμετώπιση των προβλημάτων που δημιουργεί η κύφωση σε κάθε ηλικία.




ΠΛΑΤΥΠΟΔΙΑ: Πότε ενδείκνυται η χειρουργική αντιμετώπιση

ΠΛΑΤΥΠΟΔΙΑ: Πότε ενδείκνυται η χειρουργική αντιμετώπιση

Γράφει ο  Αθανάσιος Χ. Μπαδέκας, Χειρουργός Ορθοπαιδικός, εξειδικευμένος στις παθήσεις και κακώσεις των κάτω άκρων, Επιστημονικός Συνεργάτης Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ

Η πλατυποδία είναι μια κατάσταση από την οποία περνάμε… όλοι μας, καθώς το πόδι αρχίζει να παίρνει την οριστική του μορφή στην ηλικία των 4-5 ετών. Αν, όμως, η πλατυποδία επιμείνει, θα πρέπει να γίνει έλεγχος για τυχόν άλλα ζητήματα και, φυσικά, να αντιμετωπιστεί. Ποια προβλήματα, όμως, μπορεί να προκαλέσει και πώς θεραπεύεται;
Η πλατυποδία είναι μια ανατομική παραλλαγή του σκελετού μας, κατά την οποία η καμάρα του ποδιού μας είναι χαμηλότερη από το φυσιολογικό και αποπεπλατυσμένη. Βλαισοπλατυποδία είναι η ίδια κατάσταση σε συνδυασμό με προς τα έξω παρεκτόπιση της φτέρνας. Είναι μία παραλλαγή της πλατυποδίας, στην οποία η χαμηλή ή μηδενική έσω ποδική καμάρα συνδυάζεται με την προς τα έξω παρεκτόπιση της φτέρνας. Πολλές φορές αυτές οι δύο καταστάσεις συνδυάζονται (η φτέρνα γυρίζει προς τα έξω).
Όλα τα παιδιά γεννιούνται πλατύποδα: η ποδική καμάρα, τα οστά, οι σύνδεσμοι και οι τένοντες που τη στηρίζουν αναπτύσσονται σταδιακά μέχρι την ηλικία των 4-5 ετών. Συνεπώς, μέχρι την ηλικία αυτή δεν χρειάζεται κανενός είδους θεραπεία αφού η καμάρα δεν έχει ακόμη αναπτυχθεί, εκτός αν η πλατυποδία ή βλαισοπλατυποδία είναι μέρος μιας γενικότερης πάθησης, στην οποία ένα από τα κλινικά ευρήματα είναι και η πλατυποδία.
Μετά την ηλικία των 4 ετών, εφόσον το παιδί παρουσιάζει πλατυποδία, καλό είναι να εξετάζεται περισσότερο για να αποκλειστεί κάποιο συνοδό γενετικό νόσημα που υπάρχει περίπτωση να την προκαλεί (σύνδρομο Marfan, Ehlers-Danlos-γενικευμένη χαλαρότητα αρθρώσεων).
Στις περισσότερες περιπτώσεις η πλατυποδία είναι ασυμπτωματική, δηλαδή το παιδί παίζει, τρέχει χωρίς ιδιαιτέρα προβλήματα και παράπονα του τύπου «πονάνε οι πατούσες» ή «κουράζονται τα πόδια μου» ή ότι μένει πολύ πίσω από τα άλλα παιδιά όταν τρέχει. Αν, όμως, παραπονείται θα πρέπει να εξεταστεί από ειδικό ορθοπαιδικό ώστε να διαπιστωθούν ή να αποκλειστούν κάποιες οστικές ή συνδεσμικές ανωμαλίες που μπορεί να συνυπάρχουν. Υπάρχει περίπτωση η πλατυποδία να συνδυάζεται με κάθετη θέση του αστραγάλου ή κάποια από τα οστά του ποδιού, αντί να είναι ανεξάρτητα και να κινούνται ως αρθρώσεις, να είναι ενωμένα μεταξύ τους όπως φτέρνα με αστράγαλο, αστράγαλος με σκαφοειδές οστούν κ.τ.λ. Εάν διαπιστωθούν τέτοιες καταστάσεις, θα πρέπει να αποκατασταθούν συνήθως χειρουργικά και όσο πιο γρήγορα, τόσο πιο ευνοϊκή είναι η μελλοντική εξέλιξη του ποδιού.

Η διάγνωση

Εκτός από την κλινική εξέταση και αν ο κλινικός ειδικός ορθοπαιδικός (παιδοορθοπαιδικός ή ορθοπαιδικός εξειδικευμένος στις παθήσεις των κάτω άκρων) κρίνει, μπορεί να χρειαστεί να κάνει πελματογράφημα (μια ειδική, αναίμακτη, ανώδυνη και χωρίς ακτινοβολία εξέταση) κατά την οποία το παιδί στέφεται και κατόπιν βαδίζει σ’ ένα δυναμοδάπεδο με αισθητήρες πίεσης και αναλύεται ο τρόπος βάδισής του. Άλλες εξετάσεις είναι ακτινογραφίες των ποδιών σε ειδικές λήψεις, που θα πρέπει να γίνονται με το παιδί σε όρθια θέση ώστε να φορτίζει, και σε πιο σπάνιες περιπτώσεις αξονική τομογραφία όταν υποπτευόμαστε οστικές γέφυρες. Εξετάσεις DNA θα πρέπει να γίνονται στις σπανιότατες περιπτώσεις που υποπτευόμαστε κάποια γενετική ανωμαλία.
Υπάρχουν, όμως, και πολλά παιδιά που παρουσιάζουν πλατυποδία χωρίς καμία σοβαρή αναπτυξιακή πάθηση και μπορεί να έχουν ή όχι ήπια συμπτώματα κούρασης στα πόδια τους. Τα παιδιά αυτά πολλές φορές θα βοηθηθούν από πέλματα που κατασκευάζονται έπειτα από λήψη προπλάσματος και με τη βοήθεια πελματογράφου, τα οποία είναι εξατομικευμένα για την ανατομική παραλλαγή του κάθε ποδιού, ώστε να υποστηρίζουν και να ανυψώνουν την ποδική καμάρα και να κρατούν μια άρθρωση που λέγεται υπαστραγαλική σε ουδέτερη θέση.
Σε περιπτώσεις μάλιστα που η φτέρνα έχει προς τα έξω μετατόπιση (βλαισοπλατυποδία), αυτό είναι απολύτως απαραίτητο ώστε να μπορεί ο αχίλλειος τένοντας και η γαστροκνημία, που καταλήγουν στη φτέρνα, να λειτουργούν ανατομικά και εμβιομηχανικά σωστά. Ένα σωστά κατασκευασμένο-εξατομικευμένο πέλμα, το οποίο μπαίνει μέσα στο υπόδημα, εξαλείφει την ανάγκη χρήσης ειδικά κατασκευασμένων υποδημάτων που κατά κόρον χρησιμοποιήθηκαν σε παλιότερες εποχές.

Επέμβαση για όλους

Να επισημάνουμε πως η πλατυποδία διορθώνεται είτε με συντηρητικές μεθόδους (σε κάποιες περιπτώσεις, με ειδικά πέλματα που γίνονται έπειτα από πελματογράφημα και σε συνδυασμό ή μη με κατάλληλα υποδήματα) είτε χειρουργικά με μια νέα μέθοδο πολύ μικρής επεμβατικότητας, με τομή μόλις 2 εκ. Με τη μέθοδο αυτή ο ασθενής μπορεί να βαδίσει αμέσως χωρίς να χρειαστεί να παραμείνει στο νοσοκομείο (βγαίνει την ίδια ημέρα) και ενδείκνυται για παιδιά άνω των 10 ετών και για ενηλίκους.
Με τη μέθοδο αυτή ουσιαστικά όλο το πόδι μετατίθεται από τη θέση του πρηνισμού στην ουδέτερη θέση - ουσιαστικά το πόδι «ξεκλειδώνει» (στρίβει) προς τη σωστή κατεύθυνση με τη βοήθεια ενός εμφυτεύματος από τιτάνιο, που βοηθά τον αστράγαλο να «γλιστρήσει» πάνω στη φτέρνα προς τη σωστή κατεύθυνση. Δεν έχει καμία σχέση με βίδα που μπαίνει στα οστά και μπορεί να κινδυνεύσει η ανάπτυξη του σκελετού, αντίθετα συμβάλλει στη σωστή ανάπτυξη των κάτω άκρων. Το μέγεθος του εμφυτεύματος επιλέγεται ανάλογα με το μέγεθος της παραμόρφωσης.
Βελτιώνεται έτσι η βάδιση, η χρόνια κόπωση στα κάτω άκρα και πολλές φορές οι πόνοι στα γόνατα και τη μέση, που οφείλονται στην ανώμαλη βάση στήριξης του σώματος λόγω πλατυποδίας. Επιπρόσθετα, με την ανακατασκευή της ποδικής καμάρας κερδίζουμε και 1-2 εκ. σε ύψος.
Η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται έπειτα από προσεκτική κλινική εξέταση του ασθενούς. Έχει ένδειξη στην εύκαμπτη πλατυποδία και βλαισοπλατυποδία και στις περιπτώσεις όπου η συντηρητική αγωγή με πέλματα και ειδικά υποδήματα δεν αποδίδει. Μπορεί να εφαρμοστεί, όπως αναφέραμε, και σε ενήλικους και το επιπρόσθετο πλεονέκτημα είναι ότι στον ασθενή επιτρέπεται αμέσως μετεγχειρητικά η πλήρης φόρτιση του σκέλους.
Και οι άλλες μορφές πλατυποδίας (δύσκαμπτη, συνοστέωση, κάθετος αστράγαλος, επικουρικό σκαφοειδές) θεραπεύονται, αλλά με διαφορετικές μεθόδους.
Δεκέμβριος 2012
http://www.hygeia.gr/page.aspx?p_id=1015

Τα 8 SOS της υγείας του παιδιού

 Τα 8 SOS της υγείας του παιδιού


Εάν υπήρχε μόνο μία ευχή που θα μπορούσε να κάνει ένας γονιός για τα παιδιά του, θα ήταν «Να είναι γερά». Ευτυχώς, υπάρχουν αρκετά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να τα προστατέψουμε από τους κινδύνους και να τους διδάξουμε τρόπους να φροντίζουν σωστά τον εαυτό τους.

1. Διδάξτε τους, τους βασικούς κανόνες υγιεινής
Φροντίστε να διδάξετε στα παιδιά σας από μικρή ηλικία μερικούς απλούς, αλλά πολύ αποτελεσματικούς τρόπους, για να κρατούν τα μικρόβια μακριά τους, όπως να καθαρίζουν τακτικά τα χέρια τους με νερό και σαπούνι (κυρίως μετά την τουαλέτα και το παιχνίδι και πριν από το φαγητό), να καλύπτουν το στόμα τους με τον αγκώνα όταν βήχουν, να πλένουν καθημερινά τα δόντια τους, να μη μοιράζονται ποτήρια, κουτάλια και γενικά τα προσωπικά τους είδη με άλλα παιδιά κλπ. Μάθετέ τους να τραγουδάνε ένα συγκεκριμένο τραγουδάκι όσο πλένουν τα χέρια και τα δόντια τους, για να είστε σίγουροι ότι δεν ολοκληρώνουν τη διαδικασία σε δευτερόλεπτα.
Extra tip: Είναι βέβαιο ότι το παιδί θα χρησιμοποιεί πολύ πιο πρόθυμα ένα σαπούνι ή ένα αφρόλουτρο με άρωμα φράουλας και έναν… Μπομπ Σφουγγαράκι, για να πλυθεί. Κάντε παιχνίδι την υγιεινή, και είναι σίγουρο ότι θα παίξει!

2. Βάλτε τα νωρίς στο κρεβάτι
Ο ύπνος είναι απαραίτητος στα παιδιά, όχι μόνο για να ξεκουράζονται μετά από μια μέρα όπου έχουν παίξει, τρέξει, χοροπηδήσει υπερβολικά, αλλά και γιατί κατά τη διάρκειά του «χτίζεται» το ανοσοποιητικό τους σύστημα και αποθηκεύονται οι γνώσεις. Επιπλέον, όσο κοιμούνται, ο οργανισμός τους απελευθερώνει ορμόνες που καταπολεμούν το στρες, ενώ κατά το στάδιο που ο ύπνος είναι βαθύς εκκρίνονται οι ορμόνες της ανάπτυξης. Μέχρι την εφηβεία, ένα παιδί χρειάζεται τουλάχιστον δέκα ώρες ύπνου την ημέρα - ακόμα περισσότερες εάν πρόκειται για βρέφος.
Extra tip: Για καλύτερο ύπνο, αποφύγετε να δίνετε στο παιδί φαγητά με πολλά λιπαρά στο δείπνο και αναψυκτικά με καφεΐνη. Αντίθετα, ιδανικές για το βράδυ είναι οι τροφές που περιέχουν τρυπτοφάνη, ένα αμινοξύ που προδιαθέτει για ύπνο. Τέτοιες τροφές είναι οι μπανάνες, η γαλοπούλα, τα φιστίκια, το γιαούρτι και το γάλα.

3. Καθίστε όλοι μαζί στο τραπέζι
Έρευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που τρώνε τακτικά μαζί με τους γονείς τους τείνουν να καταναλώνουν περισσότερα λαχανικά και φρούτα, λιγότερες τροφές με κορεσμένα λιπαρά και λιγότερα αναψυκτικά. Επιπλέον, τρώγοντας συχνά το φαγητό «της μαμάς», τα παιδιά εκπαιδεύουν τους γευστικούς τους κάλυκες να προτιμούν τις «σπιτικές» υγιεινές τροφές παρά το junk food. Επιπλέον, τρώγοντας τακτικά μαζί με τα παιδιά σας δεν φροντίζετε μόνο την υγεία τους, αλλά έχετε την ευκαιρία να τα γνωρίσετε λίγο καλύτερα, να μάθετε περισσότερα για τις παρέες και τα ενδιαφέροντά τους και να τους δώσετε τη δυνατότητα να συζητήσουν μαζί σας όσα τα απασχολούν.
Extra tip: Αν τα ωράρια των μελών της οικογένειας είναι διαφορετικά, μια καλή ιδέα είναι να τρώτε όλοι μαζί πρωινό. Είναι πολύ σημαντικό το παιδί να τρώει ένα καλό πρωινό πριν φύγει από το σπίτι. Φροντίστε να είναι θρεπτικό και με βιταμίνες που ενισχύουν την άμυνα.

4. Μην ξεχνάτε τα εμβόλιά τους
Πολλοί γονείς είναι σκεπτικοί σχετικά με το εάν θα πρέπει να εμβολιάσουν τα παιδιά τους για την πολυομυελίτιδα, τη φυματίωση ή άλλες ασθένειες που έτσι κι αλλιώς θεωρούνται λίγο-πολύ εξαφανισμένες. Ωστόσο, είναι σημαντικό κάθε νέα γενιά να συνεχίσει να εμβολιάζεται, γιατί διαφορετικά δεν αποκλείεται να εμφανιστούν ξανά αρρώστιες που δεν έχουμε ακούσει εδώ και χρόνια, και μάλιστα σε μορφή επιδημίας. Ταυτόχρονα, συμμετέχοντας στο πρόγραμμα εμβολιασμού συμβάλλουμε στη μελλοντική εξάλειψη και άλλων μικροβίων που απειλούν ακόμα την υγεία πολλών ανθρώπων, όπως ο πνευμονιόκοκκος και ο μηνιγγιτιδόκοκκος.
Extra tip: Είναι σχετικά εύκολο να παρακολουθεί ένας γονιός το πρόγραμμα εμβολιασμού ενός μωρού που πηγαίνει στον παιδίατρο για διάφορους λόγους τακτικά. Όμως, καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, οι επισκέψεις στο γιατρό αραιώνουν. Ελέγχετε κάθε τόσο το βιβλιάριό του, για να μην παραλείψετε κάποιο εμβόλιο που έχει προγραμματιστεί για μήνες μετά ή και χρόνια. Επίσης, ζητήστε από τον παιδίατρο να σας ενημερώνει για νέα εμβόλια ή αλλαγές στο πρόγραμμα εμβολιασμού που εφαρμόζεται στη χώρα.

5. Βάλτε τα στο ειδικό καθισματάκι όταν ταξιδεύετε
Τα τροχαία ατυχήματα αποτελούν έναν από τους παράγοντες που απειλούν περισσότερο την υγεία, αλλά και την ίδια τη ζωή των παιδιών. Για αυτόν το λόγο, είναι πολύ σημαντικό να είναι δεμένα σωστά στα καθισματάκια τους όταν βρίσκονται στο αυτοκίνητο, ακόμα κι όταν πρόκειται να οδηγήσετε μέχρι το επόμενο τετράγωνο. Σύμφωνα με έρευνες, αυτή και μόνο η κίνηση μπορεί να μειώσει έως και 70% τον κίνδυνο τραυματισμού τους. Επιλέξτε ένα καθισματάκι που πληροί τις προδιαγραφές ασφαλείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και είναι κατάλληλο για την ηλικία και το βάρος του παιδιού. Βεβαιωθείτε ότι το έχετε τοποθετήσει σωστά στο αυτοκίνητο και ρυθμίστε τους ιμάντες στις σωστές διαστάσεις, όπως αναλύονται στο φύλλο οδηγιών του κατασκευαστή.
Extra tip: Σύμφωνα με το Νόμο 2696 του 1999, η χρήση παιδικού καθίσματος στη χώρα μας είναι υποχρεωτική για παιδιά μέχρι και 12 ετών. Για να δεθεί κάποιος μόνο με τη ζώνη ασφαλείας, θα πρέπει το ύψος του να υπερβαίνει τα 145 εκατοστά.

6. Βοηθήστε τα να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση
Ένα παιδί που πιστεύει στον εαυτό του, κάνει καλύτερες επιλογές στη ζωή του και μπορεί να ξεπερνά τα εμπόδια που συναντά με μεγαλύτερη ευκολία. Η αυτοπεποίθηση το βοηθά να μη γίνεται στόχος ατόμων που έχουν κακόβουλες προθέσεις, ενώ μειώνει τις πιθανότητες να καταφύγει αργότερα στη ζωή του σε εξαρτήσεις ή να εκδηλώσει διατροφικές διαταραχές. Για να το βοηθήσετε να αποκτήσει εμπιστοσύνη στις ικανότητές του, φροντίστε να το επαινείτε συχνά - όσο πιο συγκεκριμένος είναι ο λόγος για τον οποίο το επιβραβεύετε τόσο το καλύτερο.
Extra tip: Για να αποκτήσει αυτοπεποίθηση ένα παιδί, δεν αρκεί να αντιλαμβάνεται ότι είναι «αστέρι» στα δικά σας μάτια. Χρειάζεται να το διαπιστώσει μόνο του. Γι’ αυτό, αντισταθείτε στον πειρασμό να το υπερασπιστείτε όταν έχει διαφορές με συνομηλίκους του ή να λύσετε τα προβλήματά του για λογαριασμό του. Αντιμετωπίζοντας μόνο του τις προκλήσεις, θα μάθει να πιστεύει περισσότερο στις δυνάμεις του.

7. Βρείτε έναν παιδίατρο που εμπιστεύεστε
Τα πρώτα χρόνια της ζωής του, χρειάζεται να κάνετε συχνές επισκέψεις στον παιδίατρο για τα εμβόλια, τις ιώσεις ή απλά για να λύσετε τις απορίες σας. Καλό θα ήταν να βρείτε κάποιον αμέσως μόλις γεννήσετε (ή και πιο πριν) και να συνεχίσετε να τον συμβουλεύεστε μέχρι το παιδί να μεγαλώσει αρκετά, ώστε να μπορεί να παρακολουθείται από τον οικογενειακό σας γιατρό. Με αυτό τον τρόπο, ο παιδίατρος θα γνωρίζει από πρώτο χέρι το ιστορικό του παιδιού, τις ασθένειες που έχει περάσει, τις ευαισθησίες που τυχόν έχει και παράλληλα θα σας είναι αρκετά οικείος, ώστε να μη διστάζετε να του τηλεφωνήσετε μέσα στη νύχτα ή να του ζητήσετε να περάσει από το σπίτι για να ελέγξει το παιδί, εάν νιώθετε την ανάγκη.
Extra tip: Καθώς το παιδί μεγαλώνει, είναι σημαντικό να σας βλέπει να δείχνετε εμπιστοσύνη στο γιατρό του, ώστε να νιώσει και το ίδιο άνετα να τον συμβουλευτεί για όσα το απασχολούν μπαίνοντας στην εφηβεία. Είναι προτιμότερο να πάρει την πληροφόρηση που χρειάζεται για τις αλλαγές στο σώμα του, την ψυχολογία του ή το σεξ από κάποιον ειδικό, παρά από τους φίλους του ή το Ίντερνετ!

8. Δώστε το καλό παράδειγμα
Εάν ζητάτε από τα παιδιά να φάνε το μπρόκολο ενώ εσείς τρώτε σουβλάκι και να σταματήσουν να βλέπουν τηλεόραση ενώ είστε κολλημένοι στην οθόνη του υπολογιστή, το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν θα υπακούσουν. Τα παιδιά κάνουν ό,τι βλέπουν από τους μεγάλους. Εάν, λοιπόν, θέλετε να υιοθετήσουν συνήθειες που κάνουν καλό στην υγεία τους, θα πρέπει να διαπιστώσουν ότι κάνετε το ίδιο. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι θα χρειαστεί να πείτε «όχι» στο τσιγάρο, το junk food, το αλκοόλ και οποιαδήποτε άλλη κακή συνήθεια έχετε. Το όφελος θα είναι τριπλό: Όχι μόνο θα δώσετε στα παιδιά σας το καλό παράδειγμα, αλλά ταυτόχρονα θα κάνετε καλό στον εαυτό σας, ενώ επιπλέον έχει αποδειχτεί ότι οι άνθρωποι που ακολουθούν έναν υγιεινό τρόπο ζωής είναι συνήθως καλύτεροι γονείς!

Extra tip: Είναι πολύ σημαντικό να είστε ειλικρινείς με τα παιδιά. Εάν, για παράδειγμα, καπνίζετε, είναι καλύτερο να το ξέρουν αλλά να τους εξηγείτε σε κάθε ευκαιρία ότι είναι μια συνήθεια για την οποία δεν είστε περήφανος, παρά να σας δουν να το κάνετε κρυφά. Τα παιδιά έχουν μια ακατανίκητη έλξη για οτιδήποτε «απαγορευμένο», ενώ δεν συγχωρούν εύκολα την υποκρισία.
Της Ελένης Καραγιάννη με τη συνεργασία της Αγγελικής Ρέβελα (γενική ιατρός) στο imommy
Πηγή: in.gr

Συμβουλές βελτίωσης συμπεριφοράς παιδιών με ΔΕΠ/ΔΕΠΥ

 Συμβουλές βελτίωσης συμπεριφοράς παιδιών με ΔΕΠ/ΔΕΠΥ




Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε κοινωνικά ανώριμα παιδιά με Διάσπαση Προσοχής και Υπερκινητικότητα να βελτιώσουν τη συμπεριφορά τους και να αποκτήσουν φίλους.

Το πρόβλημα: Τα παιδιά με ΔΕΠ/ΔΕΠΥ είναι πιο ανώριμα στον κοινωνικό τομέα σε σχέση με τους συνομηλίκους τους. Επιπλέον, έχουν δυσκολία στο να ερμηνεύσουν λεκτικά και φυσικά κοινωνικά σήματα, ερμηνεύουν λανθασμένα τα σχόλια των άλλων ή δεν καταλαβαίνουν τα καλοπροαίρετα πειράγματα και τα αστεία, με αποτέλεσμα να αντιδρούν με μη αποδεκτό τρόπο.  Ακόμα και αν κατορθώσουν να αποκωδικοποιήσουν σωστά τα κοινωνικά μηνύματα, υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα να αντιδράσουν με ακατάλληλο τρόπο (πχ να γίνουν αγενείς, να προσβάλλουν) με αποτέλεσμα να μην μπορούν να κάνουν φίλους.

Η αιτία: Η ΔΕΠ/ΔΕΠΥ είναι μια αναπτυξιακή διαταραχή, κατά την οποία η ωρίμανση του εγκεφάλου καθυστερεί. Η ανάπτυξη του ατόμου δεν γίνεται με τον ίδιο ρυθμό σε όλους τους τομείς. Μπορεί να συμπεριφέρονται ώριμα και κατάλληλα σε κάποιες καταστάσεις, ενώ σε άλλες όχι, οδηγώντας τους άλλους να σκεφτούν ότι συμπεριφέρονται σωστά μόνο όπου και όταν θέλουν (είναι δηλαδή επιλογή και όχι εγγενής αδυναμία).
Οι συνέπειες: Τα παιδιά με ΔΕΠ/ΔΕΠΥ δεν έχουν επίγνωση του πόσο ανώριμα ή ακατάλληλα συμπεριφέρονται και πώς φαίνεται αυτή η συμπεριφορά τους στα άλλα άτομα (ενήλικες ή συνομηλίκους). Δεν μπορούν να καταλάβουν τη συμπεριφορά των άλλων ως απάντηση στις δικές τους πράξεις. Θέλοντας να αποκτήσουν φίλους και να κερδίσουν το σεβασμό και την αποδοχή των άλλων, συχνά συμπεριφέρονται με απαράδεκτο τρόπο καθώς έτσι μόνο ξέρουν να τραβούν την προσοχή. Πολλές φορές γίνονται αγενείς, ενώ άλλοτε αναλαμβάνουν το ρόλο του γελωτοποιού της τάξης. Εξαιτίας του τρόπου συμπεριφοράς τους απομονώνονται ή απορρίπτονται από τους συνομηλίκους τους και δέχονται κριτική από τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς τους, με αποτέλεσμα να μην έχουν φιλικές σχέσεις και να χάνουν την εμπιστοσύνη στον εαυτό τους.

Τι μπορεί να κάνει ο εκπαιδευτικός στην τάξη:
·       Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσετε το αναπτυξιακό επίπεδο του παιδιού με ΔΕΠ/ΔΕΠΥ. Ενώ η ακαδημαϊκή του επίδοση μπορεί να είναι στα αναμενόμενα για την ηλικία του επίπεδα, κοινωνικά/ συναισθηματικά μπορεί να είναι αρκετά χρονια πιο πίσω από τους συνομηλίκους του.
·       Μην περιμένετε/απαιτείτε από το παιδί να συμπεριφέρεται το ίδιο υπεύθυνα και λογικά με τους συνομηλίκους του. Για να κατανοήσετε καλύτερα τη συμπεριφορά του και να μπορέσετε να αντιδράσετε με κατάλληλο τρόπο, σκεφτείτε σαν να είναι 2-3 χρόνια μικρότερο από τους συμμαθητές του. Πχ μια συμπεριφορά που φαντάζει απαράδεκτη για ένα παιδί ΣΤ’ Δημοτικού, είναι αναμενόμενη σε παιδιά Γ’ Δημοτικού. 
·       Ποτέ μην σχολιάζετε αρνητικά την ανώριμη συμπεριφορά ενός παιδιού μέσα στην τάξη και μπροστά στους συμμαθητές του, καθώς με αυτόν τον τρόπο το προσβάλλετε και το ταπεινώνετε για κάτι που δεν μπορεί να ελέγξει. Θυμηθείτε οτι, οποιοδήποτε και αν είναι το επίπεδο ωριμότητας του παιδιού, δεν είναι σε θέση να αποκτήσει κοινωνικές δεξιότητες με «φυσικό» τρόπο, απλά δηλαδή και μόνο με την παρατήρηση. Θα πρέπει να τις διδαχθεί.
·       Δουλέψτε κατ’ ιδίαν με το μαθητή τις φράσεις και τις λέξεις- κλειδιά που είναι κατάλληλες για επικοινωνία με συνομηλίκους και δώστε του την ευκαιρία να τις προβάρει πολλές φορές μαζί σας (πχ φράσεις για να παίξουν μαζί, για να δανειστεί κάτι κτλ). Δημιουργείστε ευκαιρίες και τις κατάλληλες προϋποθέσεις για να δουλέψει ο μαθητής σε μικρές ομάδες. Κατά την ομαδική εργασία παρακολουθείτε την συμπεριφορά του και τα πιθανά προβλήματα που προκύπτουν, δίνοντας λύσεις και κατανοόντας ποιές κοινωνικές δεξιότητες πρέπει να του διδάξετε πάλι.
·       Μπορείτε να δημιουργήσετε κάρτες όπου θα δίνονται με φωτογραφία ή εικόνα τα βασικά συναισθήματα και η ερμηνεία τους και να τις αναρτήσετε σε κάποιον πίνακα ανακοινώσεων (πχ η εικόνα – φωτογραφία ενός θυμωμένου άντρα και η λέξη «θυμωμένος» από κάτω). Με αυτό τον τρόπο, το παιδί που δεν μπορεί από μόνο του να αποκωδικοποιήσει τις εκφράσεις προσώπου των συμμαθητών του, θα έχει έναν οδηγό για να καταλαβαίνει τι αισθάνεται το άτομο με το οποίο επικοινωνούν/ αλληλεπιδρούν.
·       Επαινείτε τον μαθητή με ΔΕΠ/ΔΕΠΥ μπροστά στους συμμαθητές του για τη δουλειά που έχει κάνει. Η αναγνώριση από τους συμμαθητές και η αυξημένη αυτοπεποίθηση μπορούν να επιτευχθούν όταν οι ικανότητες τους παιδιού αναδεικνύονται και παρουσιάζονται στην ομάδα. Βρείτε που είναι καλό και φροντίστε να δημιουργείτε συνθήκες όπου με φυσικό τρόπο (πχ από το αποτέλεσμα) θα αναδεικνύεται η ικανότητά του. Έτσι δεν θα καταφεύγει σε κοινωνικά μη αποδεκτές συμπεριφορές για να τραβά την προσοχή σας.

Τι μπορεί να κάνει ο γονιός στο σπίτι:
·   Προσαρμόστε τις προσδοκίες σας και αποδεχτείτε οτι η συμπεριφορά και η κατανόηση του παιδιού σας με ΔΕΠ/ΔΕΠΥ είναι όμοια με αυτή παιδιών μικρότερης χρονολογικής ηλικίας (περίπου 2 χρόνια). Έχοντας αυτή την εικόνα στο μυαλό σας δώστε κατευθύνσεις και οδηγίες για να το βοηθήσετε να αναπτύξει κοινωνικές δεξιότητες.
·   Βοηθήστε το να ανακαλύψει όλες τους τις ικανότητες/ τα δυνατά του σημεία, φέρνοντάς του σε επαφή με πολλά και διαφορετικά πράγματα (πχ τέχνες, αθλητισμός, τεχνολογία, μαγειρική κτλ) και αφήστε το να τα αναπτύξει και να ασχοληθεί με αυτούς τους τομείς που του αρέσουν και είναι καλό. Δεν έχει νόημα να μην το αφήνετε να ασχοληθεί με οτιδήποτε άλλο γιατί «δεν έχει χρόνο». Το διάβασμα για το σχολείο είναι σημαντικό, αλλά εξίσου σημαντική είναι και η ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητάς του.
·   Διδάξτε στο παιδί κατάλληλες κοινωνικές συμπεριφορές, πρώτα στο σπίτι (σαν μάθημα, με παιχνίδι ρόλων) και στη συνέχεια σε πραγματικά πλαίσια. Ενθαρρύνετε συζητήσεις γύρω από τον κατάλληλο και μη τρόπο συμπεριφοράς και διδάξτε με το παράδειγμά σας, με τη δική σας συμπεριφορά, πώς θα πρέπει να αντιδρά σε διάφορες κοινωνικές περιστάσεις.
·   Σημαντική βοήθεια μπορεί να προσφέρει και ένας ψυχολόγος, εντάσσοντας το παιδί σε κατάλληλες ομάδες, όπου θα μάθει να αλληλεπιδρά με άλλα άτομα.
·   Μην εμποδίζετε το παιδί σας να παίζει και να αλληλεπιδρά με παιδιά μικρότερης ηλικίας. Πολλά παιδιά με ΔΕΠ/ΔΕΠΥ μπορούν και αλληλεπιδρούν πολύ σωστά με παιδιά μικρότερης χρονολογικής ηλικίας, με τα οποία όχι μόνο παίζουν, αλλά και τα  προσέχουν/ φροντίζουν με υπευθυνότητα.
·   Εμπλεχτείτε στις κοινωνικές δραστηριότητες των παιδιών σας, ιδίως αν τα παιδιά και οι ενήλικες που συμμετέχουν σε αυτές δεν κατανοούν την συμπεριφορά των παιδιών σας. Μπορείτε να αναλάβετε την προπόνηση της σχολικής ομάδας, την οργάνωση ενός θεατρικού έργου κτλ.

Περιοδικό: ADDitude, Αύγουστος/ Σεπτέμβριος 2004 
http://angelou-kea.blogspot.gr/

Μπουφές για Παιδικό Πάρτυ!

 Μπουφές για Παιδικό Πάρτυ!



Μπουφές για πάρτυ! Οργανώστε εύκολα και γρήγορα νόστιμες και σπιτικές γεύσεις δίνοντας έμφαση στην επιλογή καλών υλικών.

Ετοιμάστε νόστιμα μεζεδάκια με φαγητά που λατρεύουν οι μικροί μας φίλοι και ζητήστε τη βοήθειά τους στην προετοιμασία. Δώστε τους τη χαρά να έρθουν σε επαφή με τη μαγειρική και να ζυμώσουν τους κεφτέδες ή να φτιάξουν μαζί σας την πατατοσαλάτα. Ο μπουφές για το πάρτι θα είναι σκέτη απόλαυση, ενώ ταυτόχρονα θα έχουν τη χαρά της συμμετοχής στην προετοιμασία.

Πρακτικές συμβουλές για μαμάδες
Ο παιδικός μπουφές καλό είναι να περιλαμβάνει μεζεδάκια που τρώγονται εύκολα και που είναι υγιεινά. Ετοιμάστε κάποια φαγητά από την προηγουμένη και ψήστε τα λίγo πριν το πάρτι. Ετσι, κερδίζετε χρόνο για τη διακόσμηση του χώρου και το στήσιμο του μπουφέ.
Αυτοσχεδιάσετε με τις ζύμες προσθέτοντας ό,τι υπάρχει στο ψυγείο -τυρί, λαχανικά κ.λπ. Είναι νόστιμα και δεν κοστίζουν. Φτιάξτε εύκολες και γρήγορες πίτσες με πίτα για σουβλάκι, κέτσαπ, τυρί και αλλαντικά

Πηγή: Womenonly.gr

Αμυγδαλες και κρεατακια

Οι αμυγδαλές και οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια) είναι όργανα από αδενοειδή ιστό, που μοιάζει με τον ιστό των λεμφαδένων του λαιμού, της βουβωνικής χώρας και της μασχάλης.
Οι αμυγδαλές είναι δυο όργανα που τα βρίσκουμε σαν δυο μορφώματα σε σχήμα αμύγδαλου στα πλάγια του φάρυγγα, στο οπίσθιο μέρος του στόματος εκεί όπου αρχίζει ο φάρυγγας. Οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις(κρεατάκια) βρίσκονται ψηλά στο λαιμό, στα όρια μύτης και επιφάρυγγα, πίσω από την μαλακή υπερώα και δεν φαίνονται από το στόμα χωρίς τη χρήση ειδικών εργαλείων.

Λειτουργία

Tonsilitis-Causes-and-Adenoid-removal
Αμυγδαλές και αδενοειδείς εκβλαστήσεις βρίσκονται στην αρχή της αναπνευστικής οδού την οποία και θωρακίζουν, συλλαμβάνοντας εισερχόμενα με την αναπνοή ή τις τροφές μικρόβια και ιούς που μπορούν να προκαλέσουν λοιμώξεις.

Κατά κάποιο τρόπο, μπορούμε να πούμε ότι κάνουν δειγματοληψία βακτηριδίων και ιών για λογαριασμό του ανοσοποιητικού συστήματος και μάλιστα κατά τη διαδικασία αυτή, μπορεί να μολυνθούν και να εμφανίσουν λοίμωξη.
Θεωρείται ότι λειτουργούν ως μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος του σώματος, "φιλτράροντας" μικροοργανισμούς που προσπαθούν να προσβάλουν τον οργανισμό και ότι βοηθάνε στην ανάπτυξη αντισωμάτων για τους συγκεκριμένους μικροοργανισμούς – εισβολείς.
Η δράση τους φαίνεται να ασκείται κυρίως τα πρώτα χρόνια της ζωής ενώ χάνει τη σημασίας της όσο μεγαλώνουμε.
Παιδιά που υποβάλλονται σε αδενοτομή – αμυγδαλεκτομή δεν χάνουν την αμυντική τους απάντηση στις λοιμώξεις και δεν γίνονται πιο ευάλωτα σε αυτές.

Τι επηρεάζουν οι αμυγδαλές και τα κρεατάκια

Τα προβλήματα που συνήθως προκαλούνται από τις φλεγμονές αμυγδαλών και αδενοειδών εκβλαστήσεων είναι οιυποτροπιάζουσες λοιμώξεις του λαιμού και των αυτιών.
Επίσης, η σημαντική αύξηση του μεγέθους των προκαλεί προβλήματα αναπνοής και κατάποσης.
Ιοί και βακτήρια μπορεί να προσβάλουν τον αδενοειδή ιστό και να προκαλέσουν οξεία ή χρόνια αμυγδαλίτιδα και αδενοειδίτιδα.
Επίσης μπορεί να προκληθούν περιαμυγδαλικές φλεγμονές και αποστήματα. Οι καταστάσεις αυτές δημιουργούνοίδημαπόνοδυσκαταποσία και πυρετό.
Φλεγμονές των κρυπτών που φυσιολογικά συναντώνται στον αμυγδαλικό ιστό και προκαλούν κακοσμία από τυρώδεις μάζες-υπολείμματα τροφών, δημιουργούν τοπικά ενοχλήματα. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται χρόνια κρυπτική αμυγδαλίτιδα.

Κρεατάκια και αλλεργική ρινίτιδα

Η αλλεργική ρινίτιδα φαίνεται συχνά να οδηγεί σε υπερτροφία των αδενοειδών εκβλαστήσεων στα παιδιά και να επιδεινώνεται η συμπτωματολογία της με ένα επιπλέον αποφρακτικό παράγοντα της ρινικής αναπνοής.
Σπάνια αναπτύσσονται όγκοι στον αμυγδαλικό ιστό ή τις αδενοειδείς εκβλαστήσεις.

Πότε θα επισκεφθείτε τον λαρυγγολόγο σας

Θα πρέπει να επισκεφθείτε τον λαρυγγολόγο σας όταν εσείς ή το παιδί σας, παρουσιάζετε τα συνήθη συμπτώματα από τη φλεγμονή ή τη διόγκωση των αμυγδαλών ή των αδενοειδών εκβλαστήσεων. Ειδικά μάλιστα αν η κατάσταση υποτροπιάζει ή επιμένει.

Ο λαρυγγολόγος σας

Εκτιμώντας την κατάσταση θα προβεί στις ανάλογες ενέργειες
  • Θα πάρει λεπτομερές ιατρικό ιστορικό
  • Θα κάνει τυπική ΩΡΛ εξέταση
  • Θα πάρει καλλιέργεια από επίχρισμα φάρυγγα αμυγδαλών
  • Θα παραγγείλει: Αιματολογικές –βιοχημικές εξετάσεις
Ενδεχομένως προχωρήσει σε Video-ενδοσκόπηση της μύτης-επιφάρυγγα για να εκτιμήσει το μέγεθος που έχουν τα κρεατάκια. Ειδικά για τους μικρούς ασθενείς, εάν ή ενδοσκόπηση δεν είναι εφικτή, η παλιά μέθοδος της διαστοματικής δακτυλικής εξέτασης του επιφάρυγγα, αν και λίγο άκομψη, δίνει πληροφορίες για το μέγεθος των αδενοειδών εκβλαστήσεων. Σήμερα φαίνεται να ενεργοποιείται και πάλι η εξέταση αυτή, αφού κοινή είναι πλέον η αποδοχή να αποφεύγεται η άσκοπη έκθεση σε ιονίζουσα ακτινοβολία των παιδιών και ο ακτινογραφικός έλεγχος.

Τι περιμένουμε από τις εξετάσεις

Ο γιατρός σας θα σας κάνει ερωτήσεις για πιθανά προβλήματα σχετικά με την μύτη, το λαιμό και τα αυτιά. Θα προχωρήσει σε κλινική εξέταση του λαιμού και του τραχήλου. Θα χρησιμοποιήσει μικρούς καθρέπτες ή ενδοσκοπικά εργαλεία με φως για να ελέγξει πλήρως αυτές τις περιοχές.
Επίσης θα χρησιμοποιήσει τους τονοδότες (διαπασών) για να ελέγξει την ακοή ή θα προχωρήσει στη λήψη ακοογράμματος και αντικειμενικού ελέγχου της ακοής. Η καλλιέργεια έχει σημασία για την διάγνωση ορισμένων λοιμώξεων του λαιμού και μάλιστα στρεπτοκοκκικών. Οι αιματολογικές και βιοχημικές εξετάσεις δίνουν πληροφορίες για την γενική κατάσταση του οργανισμού και βοηθάν στη διαφορική διάγνωση από άλλα νοσήματα, όπως την λοιμώδη μονοπυρήνωση.

Πώς θεραπεύονται τα νοσήματα αμυγδαλών και αδενοειδών εκβλαστήσεων

Βακτηριακές λοιμώξεις των αμυγδαλών και ιδιαίτερα οι στρεπτοκοκκικές, θεραπεύονται κατά πρώτο σκοπό με αντιβιοτική αγωγή.
Όταν συνυπάρχει αλλεργική ρινίτιδα και υπερτροφία αδενοειδών εκβλαστήσεων, η συστηματική χρήση ρινικού σπρέι υπέρτονου διαλύματος, όπως είναι το osmoclean, πολλές φορές την ημέρα, σε συνδυασμό με σπρέιγλυκοκορτικοστεροειδούς και η σύγχρονη χορήγηση αντισταμινικού, πάντα με ιατρική παρακολούθηση, προκαλεί σημαντική υποχώρηση της υπερτροφίας των αδενοειδών εκβλαστήσεων και περιορίζει αξιοσημείωτα το σύμπτωμα της ρινικής απόφραξης.
Ειδικά στα παιδιά με αλλεργική ρινίτιδα και υπερτροφία αδενοειδών εκβλαστήσεων, η αντιαλλεργική θεραπεία μπορεί να είναι μια εναλλακτική πρόταση στην χειρουργική αφαίρεση.
Σε ορισμένες περιπτώσεις συνιστάται η αφαίρεση των αμυγδαλών, των αδενοειδών εκβλαστήσεων ή και των δυο.
Κύριες ενδείξεις αμυγδαλεκτομής – αδενοτομής, αποτελούν:
  • Οι υποτροπιάζουσες λοιμώξεις παρά την συστηματική αντιβιοτική αγωγή.
  • Η αναπνευστική δυσχέρεια λόγω μεγέθους των αμυγδαλών ή και των αδενοειδών εκβλαστήσεων.
Το αναπνευστικό κώλυμα που προκαλούν αμυγδαλές και κρεατάκια, οδηγεί στο ροχαλητό, την υπνική άπνοια , τον διαταραγμένο ύπνο, με αποτέλεσμα υπνηλία την ημέρα για τους ενήλικες, διαταραχή της συμπεριφοράς για τα παιδιά. Οι ορθοδοντικοί ισχυρίζονται ότι η χρόνια στοματική αναπνοή εξ αιτίας μεγάλων αμυγδαλών και αδενοειδών εκβλαστήσεων, προκαλεί δυσμορφία του προσώπου και ατελή σύγκλιση των δοντιών.

Χρόνιες φλεγμονές των αδενοειδών εκβλαστήσεων

images
Οι χρόνιες φλεγμονές κυρίως των αδενοειδών εκβλαστήσεων, μπορεί να προσβάλλουν και την ευσταχιανή σάλπιγγα που συνδέει τον επιφάρυγγα (στο πίσω μέρος της μύτης) με το μέσο αυτί και εξυπηρετεί τον αερισμό και την αποσυμπίεση του. Έτσι μπορεί να έχουμε επανειλημμένες – υποτροπιάζουσες μέσες ωτίτιδες, επίμονη ορώδη ωτίτιδα και πιθανή διαταραχή της ακουστικής ικανότητας.
Έρευνες δείχνουν ότι η αδενοτομή έχει συνήθως ευεργετικές επιπτώσεις στη θεραπεία της επίμονης ορώδους ή εκκριτικής ωτίτιδας ή της υποτροπιάζουσας μέσης ωτίτιδας με υγρό στο μέσο αυτί. Σε ορισμένα περιστατικά η αδενοτομή συνδυάζεται με την παρακέντηση του τυμπανικού υμένα ή την τοποθέτηση σωληνίσκου αερισμού για την θεραπεία της εκκριτικής ωτίτιδας που επιμένει.
Στους ενήλικες η πιθανότητα καρκίνου ή άλλης νεοπλασματικής νόσου μπορεί να είναι λόγος αφαίρεσης αμυγδαλών ή αδενοειδών εκβλαστήσεων. Σε ορισμένους ασθενείς, ειδικότερα σε εκείνους με λοιμώδη μονοπυρήνωση, η σοβαρή διόγκωση αμυγδαλών και κυρίως αδενοειδών εκβλαστήσεων μπορεί να οδηγήσει σε απόφραξη της αναπνευστικής οδού και εδώ αποδεικνύεται αποτελεσματική η χορήγηση κορτιζόνης.

Συμπτώματα αμυγδαλίτιδας

Αμυγδαλίτιδα είναι η φλεγμονή της μιας ή των δυο αμυγδαλών. Σταθερό σύμπτωμα είναι το τοπικό οίδημα.
Άλλα συμπτώματα είναι:
  • Η έντονη ερυθρότητα των αμυγδαλών αλλά και των παρίσθμιων (του ιστού που περιβάλει την αμυγδαλή ).
  • Λευκή ή κίτρινη επικάλυψη των αμυγδαλών συνήθως κατά τόπους (βύσματα)
  • Ελαφρά αλλαγή στη φωνή από το οίδημα
  • Πονόλαιμος
  • Δυσκαταποσία ή επώδυνη κατάποση
  • Οίδημα λεμφαδένων του λαιμού
  • Πυρετός
  • Κακοσμία

Συμπτώματα υπερτροφίας αδενοειδών εκβλαστήσεων

Εάν οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις είναι υπερτροφικές, τότε ίσως υπάρχει δυσκολία αναπνοής από τη μύτη. Ενώ είναι εύκολο το παιδί να ρουφήξει τη μύτη του, είναι σχεδόν αδύνατο να τη φυσήσει.
Άλλα συμπτώματα είναι:
  • Σχεδόν σταθερή και επίμονη στοματική αναπνοή
  • Κλειστή ρινολαλιά (ο χαρακτηριστικός ήχος της φωνής όταν η μύτη είναι κλειστή).
  • Θορυβώδης αναπνοή κατά την ημέρα
  • Συχνές υποτροπιάζουσες ωτίτιδες
  • Ροχαλητό και μεγάλη κινητικότητα – ανησυχία κατά τον ύπνο
  • Σταμάτημα της αναπνοής για δευτερόλεπτα το βράδυ κατά την διάρκεια του ροχαλητού ή θορυβώδης αναπνοή. (υπνική άπνοια)
Η αντιμετώπιση είναι Χειρουργική
Το παιδί πριν την επέμβαση
Μιλήστε με το παιδί σας, αφήστε να εκφράσει τα συναισθήματα και τους ενδεχόμενους φόβους του. Καθησυχάστε το και στηρίξτε το, να αισθάνεται άνετα και ασφαλές γι αυτό που θα συμβεί. Περάστε του την ιδέα ότι η επέμβαση είναι ασφαλής και ανώδυνη και ότι μετά θα είναι υγιέστερο δεν θα έχει ανάγκη από φάρμακα και προφυλάξεις. Συντροφεύστε το, όσο γίνεται περισσότερο πριν και μετά την επέμβαση
Εξηγείστε του, ότι μετά την επέμβαση θα έχει για λίγες μέρες πονόλαιμο. Εξηγείστε του, ότι κατά την επέμβαση δεν θα του αφαιρέσουν κάτι σημαντικό από το σώμα του και ότι θα αισθάνεται το στόμα του όπως πριν. Εάν έχει φίλο που υποβλήθηκε σε επέμβαση ίσως βοηθάει να μιλήσει μαζί του γι αυτή την εμπειρία.
Προσοχή μη εκδηλώνετε την αγωνία σας για πιθανούς κινδύνους κατά την επέμβαση μπροστά του, συζητώντας με τα άλλα μέλη της οικογένειας ή τον γιατρό.

Οδηγίες για μικρούς και μεγάλους

adnenoidalfaciesc200pxw
Για δυο εβδομάδες πριν την επέμβαση, οι ασθενείς δεν πρέπει να πάρουν ασπιρίνη ή άλλο φάρμακο συγγενές προς την ασπιρίνη. (Στα παιδιά δεν δίνουμε ασπιρίνη γιατί υπάρχει κίνδυνος να εκδηλώσουν σύνδρομο Reye’s) Ο ΩΡΛ που θα κάνει την επέμβαση, πρέπει να ενημερωθεί, εάν ο ασθενής ή άλλα μέλη της οικογένειας του έχουν εκδηλώσει προβλήματα υγείας κατά την χορήγηση αναισθησίας στο παρελθόν.
Εάν ο/η ασθενής λαμβάνει κάποιο φάρμακο, πάσχει από δρεπανοκυτταρική αναιμία, έχει διαταραχή πήξεως του αίματος, είναι έγκυος, έχει αντιρρήσεις σε ενδεχόμενο μετάγγισης αίματος, ή έχει χρησιμοποιήσει στεροειδή το τελευταίο διάστημα, πρέπει να ενημερώσει το ΩΡΛ του πριν το χειρουργείο. Αιματολογικές, βιοχημικές εξετάσεις και εξέταση ούρων επιβάλλεται να γίνουν πριν το χειρουργείο. Όπως και καρδιογράφημα και παθολογική εξέταση. Σε γενικές γραμμές μετά τα μεσάνυχτα προ του χειρουργείου ο ασθενής δεν πρέπει να φάει και να πιεί τίποτε. Ακόμη ούτε τσίχλες, παστίλιες του λαιμού, στοματοπλύσεις, οδοντόκρεμα, νερό κλπ.
Οτιδήποτε υπόλοιπο στο στομάχι μπορεί να προκαλέσει εμετό κατά την αναισθησία και αυτό δεν είναι επιθυμητό. Όταν ο ασθενής φθάσει στο Νοσοκομείο ή την κλινική, ο αναισθησιολόγος ή βοηθός του, μπορεί να τον συναντήσουν μαζί με την οικογένεια του για μια ανασκόπηση του ιατρικού του ιστορικού. Μετά ο ασθενής θα μεταφερθεί στη χειρουργική αίθουσα όπου θα του χορηγηθεί αναισθησία. Κατά και μετά την επέμβαση δίνεται ενδοφλέβια χορήγηση υγρών. Μετά την επέμβαση ο ασθενής παραμένει στο θάλαμο ανάνηψης μέχρι να συνέλθει πλήρως.
Ο κάθε ασθενής είναι ξεχωριστή περίπτωση και ο χρόνος ανάνηψης έχει διακυμάνσεις. Οι περισσότεροι ασθενείς ανανήπτουν μετά 2 έως 10 ώρες. Μερικοί την επομένη ημέρα. Σε σπάνια επιλεγμένα περιστατικά μπορεί να απαιτηθεί θάλαμος εντατικής παρακολούθησης. Ο ΩΡΛ σας θα σας ενημερώσει για τις προ και μετά την επέμβαση λεπτομέρειες και θα απαντήσει σε κάθε άλλη ερώτηση που πιθανά σας απασχολεί.

Μετά το χειρουργείο

Υπάρχουν κάποια μετεγχειρητικά συμπτώματα που δεν εμφανίζονται πάντα και είναι άλλοτε άλλου βαθμού βαρύτητας και διάρκειας. Τέτοια είναι:
  1. Προβλήματα κατάποσης – Δυσκαταποσία
  2. Έμετοι
  3. Πυρετός
  4. Πονόλαιμος
  5. Πόνος στα αυτιά.
  6. Ενίοτε μπορεί να παρατηρηθεί αιμορραγία μετά το χειρουργείο.
Εάν ο ασθενής παρουσιάσει αιμορραγία, ο γιατρός του πρέπει να ενημερωθεί άμεσα. Τις πρώτες ημέρες και κυρίως μετά αμυγδαλεκτομή, ακολουθείται ειδικό διαιτολόγιο με μαλακές, κρύες ή αδιάφορης θερμοκρασίας τροφές, μη ερεθιστικές και με πολλά υγρά. Ο λαιμός, από τις πρώτες μετά την επέμβαση ώρες, πρέπει να είναι συνεχώς υγρός. Διαφορετικά ο μετεγχειρητικός πόνος επιδεινώνεται δραματικά. Εδώ ιδιαίτερα βοηθάει ο ψεκασμός του στόματος με ειδικά υδατικά σπρέι υψηλής γλοιότητας όπως είναι το xerogkelin.