Παρασκευή 10 Αυγούστου 2012

Πως ενισχύω και εμπλουτίζω τον προφορικό λόγο των μικρών παιδιών


Πως ενισχύω και εμπλουτίζω τον προφορικό λόγο των μικρών παιδιών




Ενίσχυση και εμπλουτισμός του προφορικού λόγου των μικρών παιδιών 
Από τη γέννηση του το βρέφος, αρχίζει να δέχεται καταιγισμό ερεθισμάτων μέσω των οποίων μαθαίνει τον κόσμο του. 
Το άμεσο περιβάλλον του, δηλαδή η οικογένεια του, μπορεί να συμβάλει και να στηρίξει όλους τους τομείς ανάπτυξης του παιδιού. Μιλώντας πιο συγκεκριμένα για τη γλωσσική ανάπτυξη, είναι αξιοσημείωτο να αναφέρουμε ότι μέσα στο μικρό χρονικό διάστημα των έξι χρόνων, τα παιδιά κατακτούν τις βασικές δομές της μητρικής τους γλώσσας. Στη μικρή, αλλά κρίσιμη αυτή περίοδο, τα παιδιά θα κατανοήσουν και θα χρησιμοποιήσουν ορθά τη γλώσσα, μετά από μια ραγδαία και αξιοθαύμαστη ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας. 

Μπορούμε να επηρεάσουμε την γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών; 
Είναι γνωστό ότι τα πρώτα χρόνια ανάπτυξης του παιδιού είναι τα πιο σημαντικά για την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Οι νευρώνες του παιδικού εγκεφάλου, αντιδρούν στα περιβαλλοντικά ερεθίσματα και με αυτόν τον τρόπο αναπτύσσουν ένα πυκνό δίκτυο δενδριτών, οι οποίοι δημιουργούν διασυνδέσεις μεταξύ τους. Παρ’ όλο που ξέρουμε ότι οι γενετικές διαφορές (γονίδια) επηρεάζουν την ανάπτυξη του κάθε παιδιού, πρόσφατες έρευνες ενισχύουν το γεγονός ότι η ανάπτυξη των παιδιών επηρεάζεται άμεσα από το περιβάλλον, τις εμπειρίες και τα ερεθίσματα που λαμβάνουν. Η πρώιμη παροχή ερεθισμάτων συμβάλλει καταλυτικά στη μεγαλύτερη και πλουσιότερη ανάπτυξη του παιδικού εγκεφάλου. Έτσι οι γονείς, μπορούν να συμβάλουν αισθητά στη γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών τους, παρέχοντας τους ένα γόνιμο περιβάλλον και συνθήκες, τις οποίες τα παιδιά με την σειρά τους θα χρησιμοποιήσουν για να μεγιστοποιήσουν τις ικανότητες τους. 

Πόσο σημαντική είναι η γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών για τη μετέπειτα σχολική τους επιτυχία; 
Η γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών είναι ένα από τα πιο σημαντικά κριτήρια για τη σχολική ετοιμότητα των παιδιών. Ειδικότερα το μέγεθος του εκφραστικού και αντιληπτικού λεξιλογίου των παιδιών αποτελεί προγνωστικό παράγοντα της σχολικής επιτυχίας των παιδιών. Παιδιά με γλωσσικές δυσκολίες στη νηπιακή ηλικία έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να αντιμετωπίσουν μαθησιακές δυσκολίες στο δημοτικό σχολείο. 

Πώς οι γονείς ενισχύουν και εμπλουτίζουν τον προφορικό λόγο στις πιο μικρές ηλικίες; 
Η μάθηση είναι μια συνεχής διαδικασία, η οποία πρέπει να στηριχθεί από τους γονείς και το άμεσο περιβάλλον μέσα από καθημερινές δραστηριότητες και συναλλαγές. 

Το παιδί εξελίσσει τις γλωσσικές του ικανότητες σταδιακά, ακολουθώντας μια εξελικτική πορεία. Λαμβάνοντας υπόψη αυτή την εξελικτική πορεία, μπορούμε να ενισχύσουμε και να προωθήσουμε τις γλωσσικές τους ικανότητες ανάλογα με την ηλικία ή το γλωσσικό στάδιο στο οποίο βρίσκονται. Πιο κάτω αναφέρονται μερικές από τις γενικές αρχές ενίσχυσης των γλωσσικών ικανοτήτων των παιδιών: 
• Παρέχουμε ορθά γλωσσικά μοντέλα: χρησιμοποιούμε απλές προτάσεις στα μικρά παιδιά (κάτω των τριών χρόνων) αλλά πάντοτε με ορθές παραγωγές λέξεων. Δε χρησιμοποιούμε «μωρουδίστικες» λέξεις. 
• Ονομάζουμε ότι βλέπουμε γύρω μας: ειδικά μέχρι την ηλικία των τριών χρόνων όπου το παιδί αυξάνει ραγδαία το λεξιλόγιο του 
• «Χτίζουμε» πάνω στις προτάσεις των παιδιών: από την ηλικία των 2 χρόνων όπου το παιδί αρχίζει να βάζει δύο λέξεις μαζί, μέχρι ακόμα και την ηλικία των 5 χρόνων. Μπορούμε να ενισχύουμε την παραγωγή φράσεων ή προτάσεων των παιδιών «χτίζοντας» πάνω στις προτάσεις που ήδη χρησιμοποιούν προσθέτοντας 1-3 λέξεις στην υπάρχουσα πρόταση. Πχ. όταν το τρίχρονο παιδί λέει «να παίξουμε με το ποδήλατο», ο ενήλικας επαναλαμβάνει και προσθέτει «να παίξουμε με το ποδήλατο στην αυλή.» Ο κύριος λόγος που «χτίζουμε» πάνω στις προτάσεις των παιδιών είναι για να τους δώσουμε μοντέλα μεγαλύτερης και πιο σύνθετης πρότασης χρησιμοποιώντας ως βάση το δικό τους γλωσσικό επίπεδο. 
• Σχολιάζουμε τα πράγματα που κάνουμε μαζί: καθώς παίζουμε, καθώς κάνουμε δουλειές του σπιτιού, καθώς επισκεπτόμαστε κάποιο φίλο ή κάποιο χώρο, σχολιάζουμε τη δραστηριότητα έτσι ώστε να δίνουμε άμεσο γλωσσικό μοντέλο αλλά και πληροφορίες στο παιδί. 

Πώς οι γονείς εμπλουτίζουν το λεξιλόγιο των παιδιών; 
Υπάρχει η αντίληψη ότι τα παιδιά δεν μπορούν να πουν τις «δύσκολες» λέξεις, γι’ αυτό και είναι αχρείαστη η χρήση τους από τον ενήλικα. Σημασία, δεν έχει ο τρόπος που θα παράγει ένα παιδί την λέξη (εάν δηλαδή όλοι οι ήχοι είναι ορθοί) αλλά η κατανόηση της (αντιληπτικό λεξιλόγιο) και μετά η ορθή χρήση της λέξης στην πρόταση. Για να προωθήσουμε τον εμπλουτισμό του λεξιλογίου μπορούμε να: 
• Χρησιμοποιούμε λιγότερο συνηθισμένες λέξεις για να περιγράψουμε πράγματα π.χ. «το φαγητό είναι νόστιμο» έναντι «το φαγητό είναι καλό» 
• Εξηγούμε το νόημα καινούριων λέξεων, δίνουμε συνώνυμα, αλλά κυρίως τα συνδέουμε με πληροφορίες που τα παιδιά ήδη ξέρουν. Η σύνδεση καινούριων λέξεων με έννοιες που γνωρίζουν, βοηθά στην πιο άμεση χρήση τους από τα παιδιά. Π.χ. «το μωρό τρομοκρατήθηκε μόλις άκουσε το σκύλο». «Τρομοκρατήθηκε σημαίνει φοβήθηκε πάρα πολύ». «Θυμάσαι πόσο τρομοκρατήθηκες εσύ όταν άκουσες τον συναγερμό να χτυπά δυνατά;» 
• Χρησιμοποιούμε συχνά καινούριες λέξεις σε διάφορες προτάσεις: με αυτό τον τρόπο θέλουμε να δώσουμε την ευκαιρία στα παιδιά να αντιληφθούν τον τρόπο χρήσης της λέξης ή της οικογένειας λέξεων πχ. «είναι ψηλή η θερμοκρασία σήμερα», «αναρωτιέμαι τι θερμοκρασία θα έχουμε σήμερα», « να κοιτάξουμε το θερμόμετρο στη βεράντα για να δούμε τη σημερινή θερμοκρασία.» 

Με ποιους επιπρόσθετους τρόπους μπορούν οι γονείς να ενισχύσουν το γλωσσικό επίπεδο παιδιών άνω των τριών χρόνων; 
Μετά την ηλικία των τριών χρόνων μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε επιπρόσθετους τρόπους για να ενισχύσουμε το γλωσσικό επίπεδο των παιδιών. Θέλουμε κυρίως να αυξήσουμε τις ικανότητες κρίσης και λογικής, κατανόησης ιστοριών – γεγονότων και ικανότητες διήγησης. Είναι απαραίτητο να μεταδώσουμε στα παιδιά το μήνυμα ότι θεωρούμε σημαντικές τις εμπειρίες τους στο σχολείο, στο σπίτι ή οπουδήποτε αλλού. Όταν τα παιδιά νιώσουν ότι εκτιμούμε την άποψη τους και τις ιδέες τους, τότε δημιουργείται ένα πρόσφορο περιβάλλον για επικοινωνία. 
• Συζητούμε και σχολιάζουμε τα πράγματα που γίνονται γύρω μας: πάντοτε δίνουμε εξηγήσεις και αναλύουμε τους λόγους που συμβαίνουν πράγματα πχ. «πλένουμε τα χέρια μας για να φύγουν τα μικρόβια,» «τα φώτα της τροχαίας ρυθμίζουν την κυκλοφορία» 
• Ζητούμε την άποψη και τις ιδέες τους σε θέματα που συζητούμε πχ. «τι θα συνέβαινε στον δρόμο εάν δεν είχαμε φώτα της τροχαίας;» 
• Χρησιμοποιούμε φωτογραφίες ή ενθύμια από επισκέψεις ή ταξίδια για την διήγηση 
• Καθώς συζητούμε με τα παιδιά, τα βοηθούμε να μεταφερθούν σ’ ένα πιο ψηλό γλωσσικό επίπεδο ζητώντας τους: 
* να λύσουν προβλήματα πχ. «δεν έχουμε άλλες κόλλες για ζωγραφική. Τι μπορούμε να κάνουμε τώρα;» 
* να μαντέψουν το επόμενο πιθανό γεγονός πχ. «τι νομίζεις ότι θα γίνει μετά;» ή «τι θα γίνει εάν…» 

Παράλληλα με τα καθημερινά γεγονότα και εμπειρίες, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το βιβλίο. Το βιβλίο είναι ένα πολύτιμο «γλωσσικό εργαλείο» το οποίο μπορούμε να αξιοποιήσουμε με πολλαπλούς τρόπους ανάλογα με τον στόχο μας. 
• Ικανότητες διήγησης: βοηθούμε το παιδί να κατανοήσει τις έννοιες «αρχή, μέση και τέλος.» Αρχικά χρησιμοποιούμε τις εικόνες του βιβλίου ως βοήθημα για τη διήγηση και αργότερα διηγούμαστε την ιστορία χωρίς τις εικόνες. Επίσης η δραματοποίηση της ιστορίας βοηθά στην καλύτερη κατανόηση της. 
• Συσχέτιση εννοιών με καθημερινά γεγονότα: εφαρμόζουμε τις γνώσεις που παίρνουν τα παιδιά από τα βιβλία σε άλλες καθημερινές καταστάσεις, πχ. «θυμάσαι τι έκανε ο Χ στο παραμύθι; Εμείς τώρα τι μπορούμε να κάνουμε;» 
 Συζήτηση με στόχο την ανταλλαγή ιδεών: «τι σου άρεσε περισσότερο;» «τι θα έκανες στη θέση του Χ;» «γιατί νομίζεις ότι …» 

Τι κάνω όταν το παιδί δε συνεργάζεται μαζί μου; 
Πολλές φορές τα παιδιά δεν ανταποκρίνονται στο κάλεσμα μας για συμμετοχή σε μια δική μας δραστηριότητα. Τα παιδιά όμως, μαθαίνουν καλύτερα όταν ασχολούνται με πράγματα που τα ενδιαφέρουν. Άρα, αντί να προσπαθούμε να «πιέσουμε» το παιδί να μας ακολουθήσει στη δική μας δραστηριότητα, εμείς πρέπει να ακολουθήσουμε το παιχνίδι ή τη δραστηριότητα επιλογής του παιδιού. Θα διασφαλίσουμε την συνεργασία του, όταν εμείς κατεβούμε στο επίπεδο του παιδιού: 
• δείχνοντας πραγματικό ενδιαφέρον στο παιχνίδι του 
• σχολιάζοντας τη δραστηριότητα 
• δίνοντας χρόνο στο παιδί να μας εξηγήσει το παιχνίδι του 
• συμμετέχοντας στο παιχνίδι του λαμβάνοντας ενεργό ρόλο 

Είναι σημαντικό, τον περιορισμένο χρόνο που έχουμε με τα παιδιά μας, να τον αξιοποιούμε ορθά και στο μέγιστο δυνατό βαθμό. Στόχος μας πρέπει να είναι ο ποιοτικός χρόνος με τα παιδιά, πράγμα που συνήθως σημαίνει περισσότερη ενέργεια και προσπάθεια από την πλευρά του ενήλικα. Οι γλωσσικά πλούσιες εμπειρίες, είναι γενικά αυτές που εμπλέκουν ενεργά το παιδί, που του επιτρέπουν να συμμετέχει, να χρησιμοποιεί τη φαντασία του και τη δημιουργικότητα του. 

Τα όσα έχουν αναφερθεί πιο πάνω, αποτελούν εφαρμοσμένες μεθόδους, τις οποίες μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αφού τις προσαρμόσουμε πάντα στην ηλικία, ή το γλωσσικό ή και νοητικό επίπεδο του παιδιού.

Το παιδί μου δε μίλησε ακόμα. Αργή εξέλιξη στον προφορικό λόγο



Το παιδί μου δε μίλησε ακόμα. Αργή εξέλιξη στον προφορικό λόγο






Πόσες λέξεις πρέπει να παράγει ένα δίχρονο παιδί;
Με βάση δεδομένα από την παγκόσμια βιβλιογραφία ένα ποσοστό περίπου 15% παιδιών ηλικίας 2-2,1/2 χρόνων παρουσιάζει καθυστέρηση στην ομιλία. Η αργοπορημένη έναρξη έκφρασης λόγου ανιχνεύεται με βάση το περιορισμένο εύρος του εκφραστικού λεξιλογίου (50 λέξεις), την έλλειψη ελάχιστης φραστικής δομής (συνδυασμός δύο τουλάχιστον λέξεων ανά φράση) σε ηλικία περίπου 24 μηνών, παρά τη φυσιολογική γνωστική και συναισθηματική ανάπτυξη. Ερευνητικά δεδομένα εισηγούνται ότι, ενώ αρκετά παιδιά με καθυστέρηση στην ομιλία ξεπερνούν το πρόβλημά τους σε ηλικία 3 χρόνων, πολλά άλλα συνεχίζουν να παρουσιάζουν γλωσσικές διαταραχές που αργότερα εμφανίζονται με μορφή μαθησιακής δυσκολίας . Άρα, η αργοπορημένη έναρξη της έκφρασης λόγου σε νήπια θεωρείται παράγοντας «επικινδυνότητας» διότι μπορεί να αποφέρει μακρόχρονα γλωσσικά ελλείμματα, μαθησιακές δυσκολίες και ακαδημαϊκή αποτυχία.
Σε γενικές γραμμές, εάν ένα παιδί ηλικίας 28 μηνών παρουσιάζει αργοπορία στον λόγο, η ανάκαμψης της γλωσσικής του αυτής αργοπορίας στην ηλικία των 36 μηνών δεν είναι αναμενόμενη, κυρίως εάν το παιδί αυτό παρουσιάζει προβλήματα αντίληψης του λόγου, παράγει ελάχιστα φωνήματα και λέξεις της γλώσσας και παρουσιάζει θετικό οικογενειακό ιστορικό.
Με βάση επιστημονικά δεδομένα, ο μέσος όρος λέξεων που πρέπει να παράγει ένα δίχρονο παιδί κυμαίνεται γύρω στις 200-250 λέξεις.

Το παιδί μου είναι ηλικίας δυόμισι χρόνων όμως παρόλο που παρουσιάζει φυσιολογική εξέλιξη σε όλους τους τομείς εν τούτοις δεν λέει πολλές λέξεις.

Αποτελέσματα διαφόρων μελετών ανά τον κόσμο δηλώνουν ότι 18% των φυσιολογικών παιδιών ηλικίας 2 με 21/2 χρονών με καλή αντίληψη του προφορικού λόγου παρουσιάζει περιορισμένο εκφραστικό λεξιλόγιο και δε συνδυάζει λέξεις για την παραγωγή φράσεων (πχ μαμά μήλο).
Η αργή εξέλιξη στον προφορικό λόγο είναι ανησυχητική;
Παρόλο που το 50% των παιδιών με αργή εξέλιξη στον λόγο στην ηλικία των 3 με 31/2 χρονών καταφέρνει να ξεπεράσει τη γλωσσική αργοπορία, το υπόλοιπο συνεχίζει να παρουσιάζει γλωσσική καθυστέρηση κυρίως σε τομείς όπως είναι η άρθρωση και φωνολογία των λέξεων (η σωστή προφορά των φωνημάτων και λέξεων), η σύνταξη και η μορφολογία του λόγου (η σειρά και σύνδεση των λέξεων στην πρόταση). Η αργή εξέλιξη στον λόγο μερικές φορές είναι προμήνυμα συνεχιζόμενης γλωσσικής καθυστέρησης και σε μεταγενέστερο στάδιο μαθησιακής δυσκολίας. Για παράδειγμα, πολλά παιδιά με δυσλεξία (δυσκολία στην κατάκτηση του μηχανισμού της ανάγνωσης και γραφής), ή ειδική γλωσσική διαταραχή παρουσιάζουν ιστορικό καθυστέρησης του λόγου. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι η αργοπορία στο λόγο απαραίτητα καταλήγει σε δυσλεξία. 
Πότε ανησυχούμε για την ομιλία του παιδιού
Μάς είπαν ότι, όταν το παιδί μας μεγαλώσει και όταν πάει σχολείο θα μιλήσει. Να περιμένουμε ή να ζητήσουμε την γνώμη του ειδικού;
Παρόλο που η ένταξη στο σχολείο (π.χ, νηπιαγωγείο) βοηθά το παιδί να αναπτύξει περαιτέρω τη γλωσσική του ικανότητα, η γλωσσική ανάπτυξη και ολοκλήρωση αρχίζει πριν ακόμα το παιδί ενταχθεί στο σχολείο. Αναμένεται ότι στην ηλικία των 3-4 χρόνων τα παιδιά παράγουν σωστά τα περισσότερα φωνήματα της γλώσσας, χρησιμοποιούν ορθές και ολοκληρωμένες προτάσεις και διηγούνται μέρος μικρής ιστορίας. Ή επαγγελματική γνώμη από τον/την λογοπαθολόγο είναι σημαντική αφού μια αξιολόγηση θα ρίξει φως στις αιτίες της γλωσσικής καθυστέρησης. Επίσης η επαγγελματική γνωμάτευση θα προβλέψει τη μελλοντική πορεία της γλωσσικής ανάπτυξης του παιδιού και την ανάγκη θεραπευτικής ή συμβουλευτικής παρέμβασης. 
Ποιοι παράγοντες προβλέπουν τα παιδιά πού θα συνεχίσουν να παρουσιάζουν γλωσσική καθυστέρηση;
Η δέσμη προγνωστικών παραγόντων συμπεριλαμβάνει το επίπεδο αντίληψης του προφορικού λόγου, το επίπεδο προσοχής και συγκέντρωσης προς τον προφορικό λόγο, την ταχύτητα γλωσσικής ανάπτυξης και κατάκτησης του λόγου μεταξύ ηλικίας 24 με 36 μηνών, το κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο της οικογένειας του παιδιού, το συμβολικό παιγνίδι και την ύπαρξη θετικού οικογενειακού ιστορικού σε θέματα αργοπορίας στο λόγο και μαθησιακής δυσκολίας.
Η έγκαιρη διάγνωση της γλωσσικής καθυστέρησης σε παιδιά μικρής ηλικίας (π.χ. στην ηλικία των 24 με 30 μηνών) θεωρείται πλέον σημαντική αφού σε αυτή την ηλικία το παιδί έχει πολλές δυνατότητες βελτίωσης και ανάκαμψης της γλωσσικής καθυστέρησης εφόσον και εάν ακολουθηθεί η σωστή συμβουλευτική ή θεραπευτική αγωγή. Τα παιδιά ωφελούνται περισσότερο από τη θεραπευτική αγωγή στην ηλικία των 2-4 χρόνων σε σύγκριση με θεραπευτική αγωγή που αρχίζει σε μεγαλύτερες ηλικίες. Η πρώιμη αυτή περίοδος θεωρείται η πιο εύκαιρη και η πιο κρίσιμη για παρέμβαση, λόγω της πλαστικότητας του εγκεφάλου, που επιτρέπει τη βέλτιστη αφομοίωση των ερεθισμάτων που δέχεται το παιδί. Η πρόγνωση του παιδιού με γλωσσική καθυστέρηση διαφέρει από περιστατικό σε περιστατικό.
Οι πληροφορίες βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα από την παγκόσμια βιβλιογραφία και σε αποτελέσματα από έρευνα που έχει εκπονηθεί στην Κύπρο με τίτλο "Γλωσσικοί και γενετικοί παράγοντες στη πρόγνωση παιδιών με αργή εξέλιξη στον προφορικό λόγο" (48/ 2001) με χορηγία από το Ίδρυμα Προώθησης της Έρευνας στα πλαίσια του 4ου ερευνητικού προγράμματος σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Kύπρου, το Μακάρειο Νοσοκομείο, το Σύνδεσμο Λογοπαθολόγων και Λογοθεραπευτών Κύπρου, το Πανεπιστήμιο Πατρών, το CityUniversity of New York , και το Κολέγιο Bryn Mawr




ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΑΣΦΑΛΕΙΣ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΕΣ ΔΙΑΚΟΠΕΣ


ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΑΣΦΑΛΕΙΣ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΕΣ ΔΙΑΚΟΠΕΣ



Έχουμε λάβει πολλά μηνύματα από γονείς που ζητούν συμβουλές ώστε να κρατήσουν τα παιδιά τους ασφαλή κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών. Για αυτό το λόγο, έχουμε δημιουργήσει έναν σύντομο οδηγό με συμβουλές ασφαλείας. Οι γονείς που έχουν συγκεκριμένα ερωτήματα ωστόσο είναι ευπρόσδεκτοι να συνεχίσουν να μας στέλνουν μηνύματα ή να καλούν στην Εθνική Γραμμή για τα ΠαιδιάSOS 1056.  Το πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να θυμόσαστε για την ασφάλεια του παιδιού σας είναι ότι η συνεχής επικοινωνία με το παιδί είναι ο καλύτερος τρόπος να εξασφαλίσετε  ότι είναι προστατευμένο από όλους τους κινδύνους.

Η ασφάλεια των παιδιών εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ηλικία τους. Στην Ελλάδα, οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι για τα παιδιά εγκυμονούν από πηγές όπως η θάλασσα, τα αυτοκινητιστικά ατυχήματα και το να χαθούν σε χώρους όπου υπάρχει πολυκοσμία και, κατά συνέπεια, οι παραπάνω κίνδυνοι αυξάνονται. Οι κίνδυνοι αυτοί είναι μεγαλύτεροι κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών, ιδιαίτερα για τα μικρότερα παιδιά. Παρακάτω σας παραθέτουμε χρήσιμες συμβουλές για να παραμείνετε ασφαλείς και να διασκεδάσετε όλο το καλοκαίρι αλλά και όλο τον υπόλοιπο χρόνο. 

 - Το καλοκαίρι περνάμε περισσότερο χρόνο σε εξωτερικούς χώρους, συχνά σε μπαλκόνια και συχνά με τις πόρτες ανοικτές/ ή χωρίς να έχουμε κλειδώσει. Τα μικρά παιδιά δεν πρέπει ποτέ να βρίσκονται μόνα τους χωρίς επιτήρηση στο μπαλκόνι. Πρέπει να ελέγξουμε όλα τα μπαλκόνια να σιγουρευτούμε ότι είναι ασφαλή - ότι τα κάγκελα του μπαλκονιού δεν έχουν ανοίγματα από τα οποία μικρά παιδιά χωράνε να περάσουν, ότι δεν υπάρχουν κομμάτια ή σημεία στα οποία μπορούν να σκαρφαλώσουν και ότι δεν υπάρχουν έπιπλα ή άλλα αντικείμενα τα οποία μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να σκαρφαλώσουν. Αν είναι μικρά τα παιδιά είναι πάντα προτιμότερο εφόσον δεν μπορεί να είναι κάποιος ενήλικας μαζί στο μπαλκόνι να τα προσέχει, να παραμένει η πόρτα του μπαλκονιού κλειδωμένη ώστε να μη βγει το παιδί μόνο του. 

 - Τους καλοκαιρινούς μήνες ταξιδεύουμε περισσότερο και πρέπει να θυμόμαστε ότι τα μικρότερα παιδιά πρέπει πάντα να ταξιδεύουν στα ειδικά παιδικά καθίσματα αυτοκινήτου και τα μεγαλύτερα παιδιά πρέπει πάντα να φοράνε ζώνη ασφαλείας. Αυτό πρέπει να γίνεται ανεξάρτητα από το πόσο μικρή είναι η απόσταση (Στατιστικές έρευνες δείχνουν ότι τα περισσότερα ατυχήματα με αυτοκίνητο γίνονται σε αποστάσεις μικρότερες από 5 χιλιόμετρα από το σπίτι!) Η ασφάλεια οπωσδήποτε συμπεριλαμβάνει να φοράμε σωσίβια όταν ταξιδεύουμε με σκάφος, ανεξάρτητα από το πόσο κοντά στην ακτή βρισκόμαστε ή το πόσο ρηχά είναι τα νερά.  Τα παιδιά θα πρέπει να φορούν πάντα τα μπρατσάκια τους όταν παίζουν στην παραλία.

 - Για τα μικρότερα παιδιά, αυτά που δεν μπορούν να επικοινωνήσουν ακόμη, οι γονείς πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στις παραλίες και σε χώρους όπου υπάρχει πολυκοσμία. Οι γονείς πρέπει να είναι σίγουροι ότι έχουν συνέχεια οπτική επαφή με το παιδί τους.

 - Από μικρή ηλικία οφείλουμε να μαθαίνουμε στα παιδιά ότι πρέπει να σέβονται το νερό και ότι δεν μπορούν να μπουν στην θάλασσα χωρίς την επιτήρηση από ενήλικα ή τη συνοδεία ενός ενήλικα. Επίσης πρέπει να μάθουν πάντα να φοράνε «μπρατσάκια» όταν είναι κοντά στο νερό. Σιγουρευτείτε ότι το παιδί σας ξέρει να μην πλησιάζει πισίνες, κανάλια, ή άλλα σώματα νερού χωρίς την επιτήρηση ενήλικα.

 - Από μικρή ηλικία πρέπει να μαθαίνουμε τα παιδιά για τους κινδύνους των αυτοκινήτων. Δεν πρέπει να παίζουν σε δρόμους που έχουν μεγάλη κίνηση οχημάτων. Δεν πρέπει ποτέ να παίζουν ανάμεσα στα αυτοκίνητα γιατί υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να τρέξουν στη μέση του δρόμου να κυνηγήσουν μια μπάλα και να μην τους δει ένας διερχόμενος οδηγός

 - Πρέπει πάντα να θέτουμε ένα «σημείο συνάντησης». Μόλις φτάσουμε στην παραλία, σε πλατεία, σε παιδική χαρά ή οποιοδήποτε δημόσιο χώρο με πολύ κόσμο, πρέπει να διαλέξουμε ένα σημείο στο οποίο αν χάσει ο ένας τον άλλον θα πάμε για να συναντηθούμε. Για παράδειγμα μόλις φτάσουμε στην παραλία διαλέγουμε ένα κιόσκι ή σκουπιδοτενεκέ και δίνουμε οδηγίες στα παιδιά μας ότι αν μας χάσουν από το οπτικό τους πεδίο να πάνε κατευθείαν στο σημείο αυτό.   

 - Μαθαίνουμε στα παιδιά ότι αν χαθούν πρέπει να κοιτάξουν γύρω τους να εντοπίσουν έναν αστυνομικό. Στο παρελθόν συνηθίζαμε να λέμε κάποιον με «στολή» αλλά το έχουμε αλλάξει αυτό διότι υπάρχουν επαγγέλματα που τώρα πια χρησιμοποιούν στολή (όπως οι υπηρεσίες κούριερ) και αυτό μπορεί να μπερδέψει ένα μικρό παιδί.  Αν δε δουν έναν αστυνομικό, πρέπει να πλησιάσουν μια άλλη μαμά (μια γυναίκα που συνοδεύει παιδί) και να της πουν ότι έχουν χαθεί. Αν βρίσκονται κοντά σε τηλέφωνο μπορούν να καλέσουν στην Ευρωπαϊκή Γραμμή για τα Εξαφανισμένα Παιδιά 116000, η οποία λειτουργεί 24 ώρες το 24ώρο, 7 ημέρες την εβδομάδα και είναι δωρεάν από οποιοδήποτε κινητό, σταθερό ή δημόσιο τηλέφωνο, και κάποιος θα έρθει άμεσα να τα βοηθήσει. 

 - Μην αφήνετε τα παιδιά σας μόνα τους σε μεγάλα εμπορικά κέντρα, κινηματογράφους ή πάρκα, καθώς δεν αποτελούν ασφαλείς χώρους. Βεβαιωθείτε ότι υπάρχει ένας υπεύθυνος ενήλικας που επιτηρεί πάντα τα παιδιά όταν βρίσκονται εντός ή εκτός σπιτιού.

 - Μαθαίνουμε τα παιδιά μας ότι πρέπει να ξέρουμε πού ακριβώς παίζουν και με ποιούς παίζουν. Αν θέλουν να πάνε κάπου αλλού / να μετακινηθούν πρέπει πρώτα να μας το πουν πριν κουνηθούν από το σημείο όπου βρίσκονται.. Να σιγουρευτείτε ότι έχετε θέσει κανόνες με τα παιδιά σας όσον αφορά ποιά σπίτια μπορούν να επισκέπτονται χωρίς να είστε και εσείς μαζί και συζητήστε τα όρια του πού μπορούν και δεν μπορούν να πάνε στη γειτονιά. Σαν γονιός, πρέπει να έχετε πάντα τις βασικές πληροφορίες σχετικά με τα ονόματα, τις διευθύνσεις και τους αριθμούς τηλεφώνων των φίλων τους. Ιδανικά, αποτελεί μια πολύ καλή ιδέα να κρατάτε επαφή με τους γονείς των φίλων τους ώστε να συνεργάζεστε για την ασφάλεια των παιδιών σας.  

 - Όταν το παιδί σας φιλοξενεί ένα φίλο στο σπίτι, ρωτήστε και επιβεβαιώστε ότι οι γονείς του γνωρίζουν που βρίσκεται. Μη φιλοξενείτε ποτέ ένα παιδί σπίτι, προτού βεβαιωθείτε ότι έχει την άδεια των γονιών του.

 - Σιγουρευτείτε ότι τα παιδιά σας γνωρίζουν ολόκληρο το όνομα τους, τη διεύθυνση σας και τους αριθμούς τηλεφώνων και πώς να χρησιμοποιούν το τηλέφωνο. Σιγουρευτείτε ότι ξέρουν τι να κάνουν σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης και πως μπορούν να επικοινωνήσουν μαζί σας χρησιμοποιώντας κινητό τηλέφωνο. Τα παιδιά πρέπει να ξέρουν έναν γείτονα ή άλλο έμπιστο ενήλικα που μπορούν να καλέσουν αν φοβηθούν ή αν προκύψει έκτακτη ανάγκη. Επίσης πρέπει να ξέρουν ότι μπορούν να καλέσουν στην Εθνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056.

 - Επισημάνετε στα παιδιά σας να έχουν την πόρτα πάντα κλειδωμένη και να μην ανοίγουν την πόρτα ή να μιλήσουν σε οποιονδήποτε έρχεται στην πόρτα όταν βρίσκονται μόνα τους στο σπίτι.  Εάν έχετε κανονίσει με κάποιον φίλο ή συγγενή να περάσει από το σπίτι όταν απουσιάζετε, σιγουρευτείτε ότι τα παιδιά σας αισθάνονται ασφαλή να μείνουν μόνα με αυτό το άτομο. Σιγουρευτείτε ότι τα παιδιά καταλαβαίνουν ότι δεν πρέπει να πουν σε όποιον καλέσει στο τηλέφωνο του σπιτιού ότι είναι μόνα στο σπίτι.

 - Ελέγξτε καλά την κατασκήνωση ή άλλα καλοκαιρινά προγράμματα πριν αποφασίσετε να στείλετε τα παιδιά σας. Επιβεβαιωθείτε ότι έχει γίνει έλεγχος στα άτομα τα οποία θα δουλεύουν με τα παιδιά. Σιγουρευτείτε ότι θα υπάρχει ενήλικας να επιβλέπει τα παιδιά όλες τις ώρες και ότι σας γνωστοποιούν όλες τις δραστηριότητες και τις εκδρομές που προσφέρει η κατασκήνωση ή το πρόγραμμα.    

 - Η πιο σημαντική συμβουλή: να ακούτε τα παιδιά σας και να μιλάτε μαζί τους.

 - Αυτό το καλοκαίρι διασκεδάστε με ασφάλεια - και μη ξεχνάτε ότι η χρήση αντηλιακής κρέμας είναι απαραίτητη μισή ώρα πριν την έκθεση στον ήλιο και κάθε φορά που τα παιδιά μπαίνουν στη θάλασσα.

http://www.hamogelo.gr