Σάββατο 5 Οκτωβρίου 2013

Τι είναι η κοιλιοκάκη;


Τι είναι η κοιλιοκάκη;
Η κοιλιοκάκη είναι η δυσανεξία (κάτι που ο οργανισμός δεν ανέχεται) στη γλουτένη, πρωτεΐνη που υπάρχει στο σιτάρι, το κριθάρι, τη βρώμη και τη σίκαλη. Η αντίδραση του οργανισμού είναι η παραγωγή αντιγλιαδινικών αντισωμάτων, κάτι που έχει σαν αποτέλεσμα την καταστροφή του εσωτερικού τοιχώματος του λεπτού εντέρου. Πρόκειται για κληρονομική πάθηση και επειδή η βλάβη προκαλείται από το ίδιο το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού, θεωρείται αυτοάνοσο νόσημα.
Πότε εκδηλώνεται;
Η εκδήλωση της κοιλιοκάκης προϋποθέτει σχετική γενετική προδιάθεση του ατόμου και την κατανάλωση τροφών με γλουτένη. Ακόμη και όταν αυτοί οι δύο παράγοντες συνυπάρχουν, είναι πιθανό η κοιλιοκάκη να μην εκδηλωθεί παρά μόνο όταν «πυροδοτηθεί» σε ορισμένες περιπτώσεις από κάποιες ιογενείς ασθένειες ή άλλες αιτίες. Συνήθως η κοιλιοκάκη εκδηλώνεται στα βρέφη μόλις εισαχθούν δημητριακά στη διατροφή τους, σε ηλικία 6 μηνών περίπου, αλλά και σε ενήλικες που μπορεί να ζουν χωρίς συμπτώματα για πολλά χρόνια και να νοσήσουν πολύ αργότερα.
Πόσο συχνή είναι;
Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για τη συχνότητα εμφάνισης της κοιλιοκάκης, λόγω έλλειψης επίσημης στατιστικής πληροφόρησης και της δυσκολίας διάγνωσής της. Πιθανολογείται ότι παρατηρείται σε 1/2.000-3.000 κατοίκους. Σε άλλες χώρες το ποσοστό κυμαίνεται από 1/150-300 στην Ιρλανδία και τις ΗΠΑ, έως 1/10.000-20.000 σε χώρες της Ασίας.
Τι προκαλεί;
Στα άτομα με τη γενετική αυτή προδιάθεση, η παραγωγή αντιγλιαδινικών αντισωμάτων μετά την κατανάλωση τροφών που περιέχουν γλουτένη προκαλεί τη λείανση ή την αδρανοποίηση των λάχνων του λεπτού εντέρου που είναι υπεύθυνες για την απορρόφηση θρεπτικών συστατικών, βιταμινών και ιχνοστοιχείων από τον οργανισμό. Οι εκδηλώσεις αφορούν κυρίως γαστρεντερικές διαταραχές και οι συνέπειες είναι αρκετές στην ανάπτυξη και συντήρηση του οργανισμού.
Συμπτώματα:
Έχει παρατηρηθεί ότι τα συμπτώματα και οι εκδηλώσεις της κοιλιοκάκης διαφέρουν, συχνά κατά πολύ, από περίπτωση σε περίπτωση και ανάλογα με την ηλικία και διακρίνονται σε γαστρεντερικές και άλλες.
Στα βρέφη παρατηρούνται γαστρεντερικές ενοχλήσεις, διάρροια, συχνές, ογκώδεις και ιδιαίτερα δύσοσμες κενώσεις και στασιμότητα ή απώλεια βάρους.
Στα παιδιά, εκτός από τα παραπάνω, μπορεί επίσης να εκδηλωθεί ναυτία, εμετοί, ανορεξία, αναιμία, δερματίτιδα και στοματικές άφθες. Είναι πιθανό να παρατηρηθεί και οξυθυμία.
Στους ενήλικες και σε αρχικό στάδιο εκδήλωσης της ασθένειας, παρατηρείται ένα γενικά αίσθημα αδιαθεσίας και κόπωσης ακόμη κι όταν οι γαστρεντερικές ενοχλήσεις είναι περιορισμένες. Στη συνέχεια και σαν συνέπεια της μειωμένης απορρόφησης βιταμινών, ιχνοστοιχείων και θρεπτικών συστατικών παρατηρούνται ανεμία, οστεοπενία και οστεοπόρωση καθώς και νευρικές και ορμονικές διαταραχές.
Διάγνωση:
Οι πρώτες ενδείξεις από τα πιο πάνω συμπτώματα θα πρέπει να οδηγήσουν σε ειδική εξέταση αίματος για τη διαπίστωση της παρουσίας αντισωμάτων έναντι της γλιαδίνης, της ρετικουλίνης και του ενδομυίου. Σε περίπτωση παρουσίας τέτοιων αντισωμάτων στο αίμα, απαιτείται ταυτοποίηση της πάθησης με βιοψία δείγματος του εσωτερικού τοιχώματος του λεπτού εντέρου που λαμβάνεται με γαστροσκόπηση. Οι σύγχρονες ιατρικές πρακτικές απαιτούν για την οριστική διάγνωση μία σειρά από τρεις βιοψίες μετά από εναλλαγή δίαιτας με και χωρίς γλουτένη.
Θεραπεία – Αντιμετώπιση:
Παρόλο που η κοιλιοκάκη είναι μία αρκετά σοβαρή χρόνια πάθηση, είναι σημαντικό το γεγονός ότι αντιμετωπίζεται εξαιρετικά αποτελεσματικά, χωρίς φάρμακα ή ιατρικές επεμβάσεις.
Θεραπεία αποτελεί η αυστηρή δια βίου δίαιτα χωρίς γλουτένη που έχει συνέπεια την επαναφορά του τοιχώματος του λεπτού εντέρου σε κανονική κατάσταση και τον έλεγχο της πάθησης. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί και σε ελάχιστες ποσότητες γλουτένης γιατί το μέγεθος της βλάβης του λεπτού εντέρου και ο χρόνος αποκατάστασης είναι δυσανάλογα μεγαλύτερα.
Στην αρχή αυτό είναι κάτι που τρομάζει, αλλά είναι τόσες οι εναλλακτικές τροφές και διατροφικές συνήθειες που υπάρχουν σήμερα που τελικά καταλήγει σε μια καλή οργάνωση της δίαιτας χωρίς ιδιαίτερες στερήσεις και εξαναγκασμούς.



ΣΤΑΣΙΜΟΤΗΤΑ ΒΑΡΟΥΣ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ


Έχετε παρατηρήσει ότι το παιδί σας δεν παίρνει βάρος και πιστεύετε ότι έχει κάποιο πρόβλημα;


Υπάρχουν γυναίκες που είναι “υπερβολικές” καθώς το παιδί τους έχει φυσιολογικό βάρος και υπάρχουν γυναίκες που βλέπουν ότι όντως έχει πρόβλημα το παιδί τους. Στην δεύτερη περίπτωση πρέπει να ψάξουν να βρουν τους λόγους που έχει πρόβλημα το παιδί τους και πως να το αντιμετωπίσουν.

Πολλοί γονείς παραπονιούνται συχνά στον παιδίατρο ότι το παιδί τους δεν παίρνει το βάρος που θα ήθελαν ή ότι είναι αδύνατο ή ότι δεν τρώει ικανοποιητικά. Τις περισσότερες φορές οι ανησυχίες τους είναι αβάσιμες και αποδεικνύεται ότι το σωματικό βάρος του παιδιού τους είναι μέσα στα φυσιολογικά όρια.
Παρόλα αυτά υπάρχουν παιδιά που πραγματικά έχουν πρόβλημα με το βάρος τους. Η στασιμότητα βάρους αποτελεί το 5% των εισαγωγών στα παιδιατρικά νοσοκομεία και εξακολουθεί να παραμένει ένα από τα δυσκολότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι παιδίατροι. Αφορά συνήθως παιδιά ηλικίας μικρότερης των 5 χρόνων αλλά παρατηρείται και σε μεγαλύτερες ηλικίες.
Αιτίες της πάθησης...
Οι μηχανισμοί που ενοχοποιούνται για την εμφάνιση της στασιμότητας βάρους μπορεί να είναι:
- Η ανεπαρκής πρόσληψη θερμίδων σε σχέση με την ηλικία και τις ανάγκες του συγκεκριμένου παιδιού.
- Η μεγάλη απώλεια θερμίδων.
- Η διαταραχή της χρησιμοποίησης των προσλαμβανομένων θερμίδων από τον οργανισμό του παιδιού σε κυτταρικό επίπεδο.
Τι πρέπει να κάνουμε αν υπάρχει κάτι από τα παραπάνω;
Από τη στιγμή που διαπιστωθεί στασιμότητα ή απώλεια βάρους του παιδιού πρέπει να γίνουν συγκεκριμένα και σημαντικά βήματα για την προσέγγιση της αιτίας του προβλήματος.
1. Το καλό και ολοκληρωμένο οικογενειακό ιστορικό θα δώσει σημαντικές πληροφορίες. Θα αναζητηθούν μεταξύ άλλων η κοινωνικοοικονομική κατάσταση των γονιών, η σύνθεση της οικογένειας, ασθένειες ή ψυχολογικά προβλήματα καθώς και οι απαραίτητες γνώσεις και ικανότητες που πρέπει να έχουν αυτοί που φροντίζουν το παιδί.
2. Ακόμη θα αναζητηθούν τυχόν προδιαθεσικοί παράγοντες του ίδιου του παιδιού όπως: η προωρότητα, η ενδομήτρια δυστροφία, προβλήματα κατά τον τοκετό κλπ.
3. Θα μετρηθούν οι σωματομετρικοί παράγοντες: βάρος, ύψος και περίμετρος κεφαλιού καθώς επίσης η μυική μάζα, το υποδόριο λίπος, ο μετεωρισμός της κοιλιάς και η διαγραφή των πλευρών στο θώρακα. Μεγάλη σημασία έχει και η εξέταση όλων των συστημάτων του οργανισμού μήπως εντοπιστούν οργανικές παθήσεις.
4. Συχνά θα χρειαστούν εργαστηριακές εξετάσεις όπως : γενική αίματος, γενική ούρων, ουροκαλλιέργεια, ηλεκτρολύτες και άλλα.
Και αν είναι ψυχολογική, κοινωνική η οργανική η αιτία... τι μπορούμε να κάνουμε;
- Αν υπάρχει υπόνοια ψυχοκοινωνικής αποστέρησης μπορεί να ζητηθεί και η συνεργασία παιδοψυχολόγου.
- Αν το πρόβλημα του βάρους έχει οργανική αιτία τότε θα αντιμετωπιστεί η υποκείμενη πάθηση. Θα δοθούν διαιτητικές οδηγίες ή θα εισαχθεί το παιδί στο νοσοκομείο για καλύτερη θεραπεία.
- Αν η αιτία βρίσκεται στην ψυχολογική αποστέρηση τότε χρειάζεται υπερθερμιδική διατροφή και ψυχολογική υποστήριξη. Επειδή 1 στα 2 παιδιά με ψυχολογικό πρόβλημα κινδυνεύει να παραμείνει για πάντα λιποβαρές και σε μεγάλο ποσοστό να παρουσιάσει μαθησιακές και νοητικές διαταραχές ή διαταραχές συμπεριφοράς πρέπει η παρακολούθηση να είναι στενή και συνεχής.
Οι γονείς δεν πρέπει να επαναπαύονται από παροτρύνσεις συγγενών και φίλων ότι “το παιδί θα μεγαλώσει αργότερα”. Η έγκαιρη διάγνωση και ο κατάλληλος προγραμματισμός της θεραπείας αποτελούν τις βασικές προϋποθέσεις για την καλύτερη εξέλιξη προς το φυσιολογικό.