Τρίτη 4 Οκτωβρίου 2011

Παιδί και διαζύγιο

Παιδί και διαζύγιο

Πολλά παιδιά βιώνουν κάθε χρόνο τη δυσάρεστη και τραυματική εμπειρία του διαζυγίου των γονιών τους. Για τα παιδιά αυτά, το διαζύγιο ισοδυναμεί με το τέλος της μορφής της οικογένειάς τους, όπως τουλάχιστον την ήξεραν. Συνεπάγεται μία αίσθηση απώλειας και έχει πάντα συνέπειες, στις περισσότερες περιπτώσεις αρνητικές. Τα παιδιά χάνουν την αίσθηση σταθερότητας και μονιμότητας που είχαν, βιώνουν μία μεγάλη αλλαγή που θα μεταμορφώσει τον κόσμο τους. Πολλά παιδιά θεωρούν τον εαυτό τους υπεύθυνο για την εξέλιξη αυτή, αισθάνονται ενοχές και προσπαθούν να φέρουν ξανά κοντά τους γονείς τους. Άλλα εκφράζουν απογοήτευση και θυμό απέναντι στους γονείς ή στον ίδιο τους τον εαυτό -κάτι που μεταφράζεται σε έλλειψη αυτοπεποίθησης, δυσκολία κοινωνικοποίησης, βίαιες εκδηλώσεις, ανάπτυξη αυτοκαταστροφικών συνηθειών ή εξαρτήσεων, κατάθλιψη κ.τ.λ. Οι γονείς θα πρέπει να ξεπεράσουν τις μεταξύ τους διαφορές, ή έστω να καταβάλουν προσπάθεια να τις επιλύσουν με πολιτισμένο τρόπο, προκειμένου να διευκολύνουν όσο το δυνατόν περισσότερο τη θέση των παιδιών τους και να κάνουν τη μετάβασή τους στη νέα κατάσταση όσο το δυνατόν λιγότερο οδυνηρή.

Αντίδραση παιδιών

Η αντίδραση των παιδιών στο διαζύγιο των γονιών τους εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως η ηλικία, ο χαρακτήρας και οι σχέσεις και το επίπεδο επικοινωνίας στο εσωτερικό της οικογένειας. Ειδικότερα:
  • τα νήπια και παιδιά μικρότερα των 3 ετών βιώνουν έντονα τα αισθήματα θλίψης και δυστυχίας των γονιών τους και εμφανίζουν άμεσες σωματικές αντιδράσεις σε αυτά, όπως αυξημένο κλάμα, γαστρεντερικά προβλήματα ή ευερεθιστότητα
  • τα παιδιά 4-5 ετών τείνουν να κατηγορούν τον εαυτό τους για το χωρισμό των γονιών τους και βιώνουν άγχος εξαιτίας των ενοχών τους, το οποίο εκφράζεται με ένταση, κακό ύπνο και εφιάλτες, φόβο εγκατάλειψης κ.τ.λ.
  • τα παιδιά σχολικής ηλικίας εμφανίζουν μειωμένη σχολική απόδοση, καθώς και βίαιη ή υπερβολική συμπεριφορά, ενώ ενδέχεται επίσης να αντιμετωπίσουν δυσκολίες κατά τον αυτο-προσδιορισμό τους
  • οι έφηβοι, που βρίσκονται ούτως ή άλλως σε μια βεβαρημένη και δύσκολη περίοδο της ζωής τους, ενδέχεται να εμφανίσουν μειωμένη αυτοπεποίθηση, βίαιες εξάρσεις, να δημιουργούν προβληματικές σχέσεις, να προβαίνουν σε καταχρήσεις ή ακόμα και να παρουσιάζουν κατάθλιψη.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, τα παιδιά παρουσιάζουν ψυχοσωματικά συμπτώματα, μέσα από τα οποία εκφράζουν τη θλίψη ή και τις ενοχές τους για το χωρισμό των γονιών τους, ενώ πασχίζουν να επανακτήσουν τον έλεγχο της ζωής τους τον οποίο θεωρούν ότι ξαφνικά χάνουν.

Αντιδράσεις γονέων

Ούτε οι γονείς βγαίνουν αλώβητοι από μία διαδικασία διαζυγίου. Αμφότεροι ενδέχεται να εκδηλώσουν προβληματική συμπεριφορά, να στραφούν σε καταχρήσεις, να παρουσιάσουν μελαγχολία ή και κατάθλιψη ή να αισθανθούν αδυναμία να φέρουν σε πέρας τις υποχρεώσεις τους απέναντι στη ζωή, τα παιδιά τους ή και τον ίδιο τους τον εαυτό.

Κίνδυνοι

Η διαδικασία του χωρισμού είναι μια επώδυνη περίοδος και κανείς δεν βγαίνει από αυτήν χωρίς να έχει υποστεί τραυματισμούς. Εν τούτοις, σε ορισμένες περιπτώσεις ελλοχεύουν σοβαροί κίνδυνοι για το παιδί που θα βρεθεί στη μέση μίας τέτοιας κατάστασης. Εκτός από τα προβλήματα που μπορεί να δημιουργήσει στο παιδί η αδιαφορία των γονιών του γι’ αυτό, καθώς εκείνοι θα βυθίζονται ολοένα περισσότερο στη μεταξύ τους διαμάχη, ενδέχεται να υπάρξουν και προβλήματα της ακριβώς αντίθετης φύσης -στην περίπτωση που οι γονείς στραφούν στο παιδί τους για παρηγοριά, παραμελώντας τις ανάγκες του και προσπαθώντας να καλύψουν μόνο το δικό τους κενό. Ακόμα, όμως, κι αν δεν συμβεί κάτι τέτοιο, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή προκειμένου να αποφευχθεί η διόγκωση του αισθήματος υπαιτιότητας που βιώνει το παιδί σε σχέση με το χωρισμό των δικών του («αν ήμουν καλύτερος/η, ο μπαμπάς/η μαμά δεν θα έφευγε») και το οποίο ενδέχεται να οδηγήσει σε εκμηδένιση της αυτοπεποίθησής του και μεγάλη μελλοντική δυσκολία στις κοινωνικές του συναναστροφές. Οι γονείς θα πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη σημασία σε εκδηλώσεις βίαιης συμπεριφοράς, θλίψης ή στη μειωμένη απόδοση του παιδιού τους στο σχολείο, θα πρέπει να το περιβάλλουν με αγάπη, να το διαβεβαιώνουν διαρκώς ότι δεν ευθύνεται αυτό για το διαζύγιο και ότι οι ίδιοι δεν θα πάψουν ποτέ να είναι γονείς του, να το αγαπούν και να το φροντίζουν.

Συμβουλές προς τους γονείς

  • Μην κρατάτε το θέμα του χωρισμού μυστικό. Μιλήστε στο παιδί σας με ειλικρίνεια.
  • Μιλήστε μαζί στο παιδί και όχι ο καθένας χωριστά, εκπροσωπώντας και υπερασπιζόμενος μόνο τη δική του πλευρά.
  • Μιλήστε στο παιδί με απλά λόγια, εξηγήστε του την κατάσταση με τρόπο που θα την αντιληφθεί -μη διστάζετε να του εξηγήσετε κάποια πράγματα, επειδή θεωρείτε ότι δεν θα τα καταλάβει.
  • Εξηγήστε του ότι σε καμία περίπτωση δεν φταίει εκείνο για το χωρισμό. Κάνετε σαφές ότι δεν θα μπορούσε να τον έχει αποτρέψει με οποιονδήποτε τρόπο με τη συμπεριφορά του.
  • Διαβεβαιώστε το ότι το αγαπάτε και ότι θα συνεχίσετε να το φροντίζετε.
  • Παραδεχτείτε ότι η κατάσταση είναι δύσκολη για όλους, δώστε του να καταλάβει ότι ούτε εσείς έχετε τις λύσεις για τα πάντα, αλλά μην του δίνετε ψεύτικες υποσχέσεις και διαβεβαιώσεις.
  • Μην αλληλοκατηγορήστε μπροστά στο παιδί και μην κατηγορείτε ο ένας τον άλλο όταν είστε μόνοι με το παιδί.
  • Συζητήστε με το παιδί τις ανησυχίες του και λάβετε τις αποφάσεις για τη νέα σας ζωή λαμβάνοντας υπόψη τη γνώμη και τις επιθυμίες του.
  • Είτε είστε ο γονιός που θα πάρει την κηδεμονία είτε όχι, καταρτίστε ένα πρόγραμμα επισκέψεων που θα εξυπηρετεί το παιδί και τηρήστε το. Λάβετε υπόψη το πρόγραμμα και τις δραστηριότητές του, αλλά και την ανάγκη του για σταθερότητα και σεβασμό των ωρών.
  • Συμβουλευτείτε τον παιδίατρό σας: μπορεί να εντοπίσει προειδοποιητικά σημάδια στο παιδί ή λανθασμένους τρόπους που τυχόν χρησιμοποιείτε στην επικοινωνία σας μαζί του. Επίσης, μπορεί να παραπέμψει εσάς ή το παιδί σας σε ειδικούς, εάν κρίνει σκόπιμη τη συμβολή τους.

Ο ρόλος του παιδιάτρου

Ο παιδίατρος είναι ένας ειδικός, στον οποίο μπορείτε να απευθυνθείτε για συμβουλές που αφορούν στην αντιμετώπιση της τόσο επώδυνης αυτής κατάστασης. Ο ρόλος του μπορεί να είναι ουσιαστικός, καθώς είναι σε θέση να εντοπίσει τομείς και παράγοντες που δυσχεραίνουν την κατάσταση και να προτείνει λύσεις, ελαττώνοντας όσο το δυνατόν περισσότερο τυχόν παθολογικές καταστάσεις που σχετίζονται με το διαζύγιο. Μπορεί να αξιολογήσει τη συμπεριφορά των γονιών, να επισημάνει τυχόν λάθη και να τους υποδείξει τρόπους για να ανταποκριθούν στις ανάγκες των παιδιών τους. Μπορεί ακόμα να αποτελέσει μία πηγή εκτόνωσης για το ίδιο το παιδί, καθώς είναι σε θέση να το προσεγγίσει και να του δώσει τη δυνατότητα να μιλήσει για όσα το προβληματίζουν, το πληγώνουν ή δυσχεραίνουν την καθημερινότητά του.

Ο ρόλος του σχολείου

Πολλοί γονείς διστάζουν να ανακοινώσουν προσωπικά τους ζητήματα σε τρίτους. Στην περίπτωση, όμως, του σχολικού περιβάλλοντος των παιδιών τους, καλό θα είναι να κάνουν μία εξαίρεση και να ενημερώσουν τους καθηγητές ή τους σχολικούς συμβούλους. Καταρχάς, καθηγητές και σύμβουλοι θα πρέπει να είναι ενήμεροι σχετικά με το θέμα της κηδεμονίας του παιδιού. Επίσης, θα πρέπει να είναι ενήμεροι για μία τόσο μεγάλη αλλαγή στη ζωή του παιδιού, ώστε να επιστήσουν την προσοχή τους σε τυχόν αλλαγές στη συμπεριφορά του και να πληροφορήσουν τους γονείς. Άλλωστε, ακόμα και σε πρακτικό επίπεδο, είναι σημαντικό να γνωρίζουν οι καθηγητές ότι οφείλουν πλέον να ενημερώνουν δύο γονείς, να παραδίδουν το σχολικό έλεγχο εις διπλούν κ.τ.λ. Το σχολικό περιβάλλον μπορεί –όταν εφόσον λειτουργεί σωστά– να αποτελέσει χώρο υγιούς εκτόνωσης για το παιδί, γι’ αυτό και ο ρόλος του δεν θα πρέπει να παραγνωρίζεται.
 
http://www.e-child.gr/

Παιδική κακοποίηση

Παιδική κακοποίηση

Το φαινόμενο της παιδικής κακοποίησης έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις κατά τα τελευταία χρόνια. Πρόκειται για ένα ζήτημα, οι συνέπειες του οποίου έχουν διάρκεια και επηρεάζουν και τη μετέπειτα ζωή του παιδιού, μετατρέποντάς το σε έναν προβληματικό ενήλικο. Δημιουργεί άτομα με έντονα προβλήματα στις προσωπικές τους σχέσεις, τα οποία δυσκολεύονται να αγαπήσουν και να εμπιστευτούν, έχουν τάση προς καταχρήσεις, εμφανίζουν αγχώδεις διαταραχές, προβλήματα προσαρμοστικότητας και κατάθλιψη. Επίσης, οι άνθρωποι που υπέστησαν κακοποίηση όταν ήταν παιδιά ενδέχεται να προβούν οι ίδιοι σε κακοποίηση παιδιών όταν ενηλικιωθούν.

Είδη παιδικής κακοποίησης

Παραμέληση:

η παραμέληση συνίσταται στη σωματική (έλλειψη τροφής, ένδυσης, στέγης, καθαριότητας και υγιεινής, καθώς και επιτήρησης), εκπαιδευτική (όταν ο γονιός/ κηδεμόνας δεν γράφει το παιδί στο σχολείο, στερώντας το από την απαραίτητη εκπαίδευση), συναισθηματική (όταν το παιδί γίνεται μάρτυρας οικογενειακής βίας ή όταν οι γονείς / κηδεμόνες του το αγνοούν, αλλά και όταν το υποτιμούν, το απορρίπτουν, δεν του δείχνουν στοργή, το απομονώνουν, το τρομοκρατούν ή το εξωθούν σε εγκληματικές ή ταπεινωτικές συμπεριφορές) και στην ιατρική (όταν οι γονείς / κηδεμόνες δεν παρέχουν στο παιδί την απαραίτητη ιατρική βοήθεια, με κίνδυνο αυτό να ασθενήσει, να παρουσιάσει σοβαρά προβλήματα υγείας ή ακόμα και να πεθάνει. Ένα παιδί που παραμελείται από τους γονείς / κηδεμόνες του διακρίνεται από τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: είναι λιποβαρές και κουρασμένο, συνήθως μόνο του ακόμα και νυχτερινές ώρες, η εξωτερική του εμφάνιση είναι ατημέλητη και η σωματική του υγιεινή κακή, ενδεχομένως πάσχει από χρόνια προβλήματα υγείας, τα οποία όμως δεν αντιμετωπίζονται, και επιδεικνύει προβλήματα συμπεριφοράς, αντικοινωνικές τάσεις, καθώς και δυσκολίες παρακολούθησης στο σχολείο. Παραμέληση παρατηρείται συνήθως σε μονογονεϊκές οικογένειες, οικογένειες με πολύ νέους γονείς ή με πολλά παιδιά στην εφηβεία, με γονείς άνεργους ή χαμηλού μορφωτικού επιπέδου, χρήστες ουσιών, με προβλήματα ψυχικής υγείας ή συναισθηματικά προβλήματα (χαμηλή αυτοεκτίμηση, γονείς που είχαν οι ίδιοι κακή σχέση με τους δικούς τους γονείς, κ.τ.λ.). Για την αντιμετώπιση της παραμέλησης απαιτείται εκπαίδευση των γονέων ως προς τη σωστή διαχείριση του ρόλου τους, αλλά και υποστήριξη από την πολιτεία που θα βασίζεται στην κοινωνική πολιτική.

Συναισθηματική κακοποίηση:

η μορφή αυτή κακοποίησης εμφανίζεται όταν οι γονείς / κηδεμόνες αγνοούν το παιδί τους, το μειώνουν, το τρομοκρατούν ή το θέτουν σε κίνδυνο. Μπορεί να έχουν υπερβολικές απαιτήσεις από αυτό και να το κατηγορούν όταν δεν ανταποκρίνεται σε αυτές ή να το κάνουν να αισθάνεται ότι δεν αξίζει την αγάπη τους. Τέτοιες συμπεριφορές παρατηρούνται, βάσει ερευνών, σε οικογένειες που παρουσιάζουν προβλήματα ψυχικής υγείας. Οι επιπτώσεις της συναισθηματικής κακοποίησης είναι εξίσου σοβαρές με εκείνες της σωματικής –τα μωρά που δεν δέχονται αγάπη και συναισθηματική κάλυψη εμφανίζουν αναπτυξιακά προβλήματα. Τα παιδιά που υπόκεινται σε τέτοιου είδους κακοποίηση εμφανίζουν ορισμένες φορές νευρωτική συμπεριφορά, στοιχεία παλινδρόμησης (όπως είναι το ρούφηγμα του αντίχειρα), βίαιη συμπεριφορά (π.χ. βασανίζουν ζώα), ανασφάλεια, χαμηλή αυτοεκτίμηση και τάση για καταχρήσεις. Ωστόσο, η συναισθηματική κακοποίηση δεν εμφανίζει πολύ εμφανή συμπτώματα, γι’ αυτό και είναι δυσκολότερο να ανιχνευτεί.

Σωματική κακοποίηση:

η σωματική κακοποίηση συνίσταται σε κάθε είδους σωματική επίθεση και κακομεταχείριση (ξύλο, δυνατό τράνταγμα, εγκαύματα που προκαλούνται επίτηδες κ.τ.λ.). Μεγάλο ποσοστό παιδιών υφίστανται τέτοιου είδους κακοποίηση, καθώς οι γονείς / κηδεμόνες τους δεν είναι πολύ συχνά σε θέση να ξεχωρίσουν τα όρια του θεμιτού και επιτρεπτού όταν τιμωρούν τα παιδιά ή δεν είναι σε θέση να ελέγξουν τις σωματικές τους αντιδράσεις. Γονείς μικρής ηλικίας, με άγνοια των γονικών τους καθηκόντων, με κακές εμπειρίες από τη δική τους σχέση με τους γονείς τους ή οι οποίοι κάνουν χρήση ουσιών ενδέχεται να προβούν σε τέτοιου είδους συμπεριφορά. Τα παιδιά που υφίστανται σωματική κακοποίηση φέρουν κακώσεις και μελανιές στο σώμα τους, παραπονιούνται συχνά για πόνους, εμφανίζουν τάσεις φυγής ή αυτοκαταστροφικές τάσεις, μειωμένη κοινωνικότητα και φόβο απέναντι στην προοπτική της επικοινωνίας του γιατρού ή του σχολικού συμβούλου με τους γονείς / κηδεμόνες τους. Σύμφωνα με έρευνες, οι πιθανότητες που έχουν τα άτομα που έχουν υποστεί σωματική κακοποίηση να κακοποιήσουν τα δικά τους παιδιά ανέρχονται σε ποσοστό 30%, ενώ έχει αποδειχτεί ότι η ψυχοθεραπευτική παρέμβαση μπορεί να αποτρέψει τη συνέχιση της θλιβερής αυτής συμπεριφοράς.

Σεξουαλική κακοποίηση:

αυτό το είδος κακοποίησης συμβαίνει συχνότερα από όσο θεωρούν οι περισσότεροι, καθώς πολλές περιπτώσεις δεν αναφέρονται στις αρχές. Η σεξουαλική κακοποίηση περιλαμβάνει κάθε είδους ερωτικής φύσης θωπείες και εξαναγκαστική σωματική επαφή του παιδιού με κάποιον άλλο ή ακόμα και επίδειξη στα παιδιά πορνογραφικού υλικού, καθώς και χρησιμοποίηση των παιδιών στην παραγωγή αυτού. Στις περισσότερες περιπτώσεις, θύτης μιας τέτοιας συμπεριφοράς είναι κάποιος γνωστός του παιδιού, ένα πρόσωπο ισχύος που το παιδί γνωρίζει και εμπιστεύεται. Η σεξουαλική κακοποίηση έχει καταστροφικές συνέπειες για το παιδί που παγιδεύεται ανάμεσα στην επιθυμία του να σταματήσει η κακοποίησή του και στο αίσθημα αφοσίωσης προς το άτομο που του την επιβάλλει.

Αν το παιδί σας κακοποιεί ή κακοποιείται από τρίτους

  • Αν αντιληφθείτε ότι το παιδί σας έχει πέσει θύμα κακοποίησης οποιασδήποτε μορφής, αντιδράστε αμέσως. Μιλήστε του, ακούστε το και κινητοποιηθείτε άμεσα. Μόνο έτσι θα σταματήσει η κακοποίηση και το παιδί σας θα έχει πιθανότητες να συνέλθει από τις τραυματικές αυτές εμπειρίες.
  • Αν το παιδί σας έχει πέσει θύμα βίας ή εκφοβισμού στο σχολείο, συζητήστε μαζί του και προσπαθήστε να του δείξετε με ποιον τρόπο θα υψώσει το ανάστημά του και θα δείξει στους διώκτες του ότι δεν ανέχεται τέτοια συμπεριφορά. Εάν το πρόβλημα παραμένει, ενημερώστε κάποιον δάσκαλο. Σε καμία περίπτωση μην αγνοήσετε το πρόβλημα, θεωρώντας ότι θα λυθεί από μόνο του.
  • Αν αντιληφθείτε ότι το παιδί σας έχει πέσει θύμα ρατσισμού ή άλλων διακρίσεων, μιλήστε του κι εξηγήστε του ότι το πρόβλημα δεν το έχει το ίδιο αλλά αυτοί που το κατηγορούν. Αν το πρόβλημα συνεχιστεί, απευθυνθείτε σε κάποιον δάσκαλο. Αν αντιθέτως, διαπιστώσετε ότι το παιδί σας είναι εκείνο που ασκεί τέτοιες συμπεριφορές, εξηγήστε του για ποιους λόγους οι απόψεις και η συμπεριφορά του είναι απαράδεκτες. Αποτελέστε παράδειγμα προς μίμηση με τη δική σας συμπεριφορά.

Συμβουλές προς τους γονείς

  • Μην κατακρίνετε το παιδί σας, αλλά τη συμπεριφορά του, όταν κάνει κάτι κακό. Τιμωρήστε το στερώντας του κάποιο προνόμιο (π.χ. να δει τηλεόραση το βράδυ) και όχι με σωματική βία. Μην του αποδίδετε προσβλητικούς χαρακτηρισμούς («είσαι ηλίθιος / άχρηστος / δεν κάνεις τίποτα σωστά») που υπονομεύουν την αυτοπεποίθησή του.
  • Ζητήστε του συγνώμη όταν νιώθετε ότι το αδικήσατε ή ότι ξεπεράσατε τα όρια. Επιβραβεύστε το όταν δείχνει καλή συμπεριφορά.
  • Μην αφήνετε τον εαυτό σας να χάσει τον έλεγχο. Όταν νιώσετε ότι φτάνετε στα όριά σας, απομακρυνθείτε, μετρήστε μέχρι το 10 ή αναθέστε τη φύλαξη του παιδιού για λίγο στο σύντροφό σας και βγείτε για μια βόλτα, κάντε γυμναστική ή οτιδήποτε σας ηρεμεί.
  • Εάν διαπιστώσετε ότι δεν μπορείτε να ελέγξετε τη συμπεριφορά σας, ζητήστε βοήθεια από κάποιον ειδικό.
  • Συμβουλές προς τρίτους

    Σε περίπτωση που αντιληφθείτε ότι κάποιο παιδί στο περιβάλλον σας υφίσταται κακοποίηση:
    • Ακούστε το. Ενθαρρύνετέ το να μιλήσει ανοιχτά, αλλά χωρίς να το πιέζετε να αποκαλύψει λεπτομέρειες. Μην είστε αρνητικοί και δύσπιστοι. Μην υποτιμάτε και μη μειώνετε τα συναισθήματα και τους φόβους του. Βεβαιώστε το ότι δεν φταίει αυτό για ό,τι του συμβαίνει. Πείτε του ότι έκανε καλά που σας μίλησε. Μην αντιδράσετε υπερβολικά, γιατί ενδέχεται να το τρομάξετε και να το αποτρέψετε από το να σας μιλήσει ξανά στο μέλλον. Μην κατηγορείτε τον δράστη –το παιδί μπορεί, παρά την κακοποίηση που υφίσταται, να τρέφει αισθήματα αγάπης γι’ αυτόν. Μην του δείχνετε οίκτο –αντιμετωπίστε το σαν όλα τα άλλα παιδιά. Προσπαθήστε να αποκαταστήσετε την καλή του εικόνα για τον εαυτό του, επιβραβεύστε και επαινέστε το –χτίζοντας την αυτοπεποίθησή του, αυξάνετε τις αντοχές του.
    • Ενεργήστε άμεσα. Απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό που βρίσκεται κοντά στο περιβάλλον του παιδιού, όπως ένα δάσκαλο ή το σχολικό σύμβουλο. Μη διστάσετε να καταγγείλετε την κακοποίηση στις αρχές, ακόμα και διατηρώντας την ανωνυμία σας.

    Συμβουλές προς τα παιδιά

    Αν έχεις πέσει θύμα κακοποίησης:
    • Μίλησε σε κάποιο άτομο εμπιστοσύνης σου, στο γονιό σου, κάποιο συγγενή που εμπιστεύεσαι, το δάσκαλό σου, το σχολικό σύμβουλο ή όποιον άλλο νιώθεις κοντά σου. Αν δεν σε πιστέψει, συνέχισε να μιλάς μέχρι να βρεθεί κάποιος που θα σε πιστέψει.
    • Τηλεφώνησε σε κάποια γραμμή βοηθείας. Οι άνθρωποι που θα απαντήσουν θα σε καθοδηγήσουν υπεύθυνα και θα σου πουν τι πρέπει να κάνεις στη συνέχεια.
    • Μη φοβηθείς γι’ αυτά που θα συμβούν στους δικούς σου, εξαιτίας της καταγγελίας σου. Οι υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας προσπαθούν όσο το δυνατόν περισσότερο να κρατήσουν την οικογένεια ενωμένη και να εξαλείψουν τους λόγους που οδηγούν στην κακοποίηση. Από την άλλη πλευρά, αν η παραμονή σου στο σπίτι είναι επικίνδυνη για την υγεία ή τη ζωή σου, θα σε βοηθήσουν να απομακρυνθείς από αυτό. Θα μπορέσεις, ωστόσο, να επιστρέψεις όταν εξασφαλισθούν οι προϋποθέσεις που εγγυώνται την ασφάλειά σου



    http://www.e-child.gr

    Γονείς & παιδιά με ειδικές ικανότητες

    Γονείς & παιδιά με ειδικές ικανότητες

    Η γέννηση ενός παιδιού, εκτός από μεγάλη χαρά, προκαλεί και αναστάτωση στην οικογένεια, καθώς ανατρέπει τις υπάρχουσες ισορροπίες. Όταν το παιδί που γεννιέται έχει κάποια ιδιαιτερότητα, πολλές φορές οι γονείς βιώνουν διάφορα συναισθήματα (λύπη, απογοήτευση, θυμός, ενοχές) μέχρι να μπορέσουν να δουν την κατάσταση πιο θετικά.
    Ακόμη, ωστόσο, κι όταν ξεπεράσουν αυτές τις συναισθηματικές αντιδράσεις, οι γονείς δεν γνωρίζουν πολλές φορές τι μπορούν να κάνουν προκειμένου να βοηθήσουν το παιδί τους να αναπτύξει όσο το δυνατόν περισσότερο τις ικανότητές του.

    Γονείς υποχωρητικοί, γονείς απαιτητικοί

    Οι γονείς δυσκολεύονται να καταλάβουν πόσα μπορούν να απαιτήσουν από το παιδί τους. Έτσι, αρκετές φορές βλέπουμε να γίνονται αποδεκτές συμπεριφορές οι οποίες σε κάποιο άλλο παιδί θα περιορίζονταν ως μη αποδεκτές και οι γονείς να υποχωρούν προκειμένου να μην έλθουν σε αντιπαράθεση με το παιδί. Ωστόσο, η υιοθέτηση της τακτικής αυτής οδηγεί στο να μην μάθει το παιδί να ακολουθεί κανόνες, να υποφέρει η υπόλοιπη οικογένεια και το κυριότερο να μην εξελίσσεται σωστά το παιδί.
    Από την άλλη, υπάρχουν γονείς που έχουν υπερβολικές απαιτήσεις από το παιδί, πιέζοντάς το και δημιουργώντας μια πηγή έντασης που μπορεί να καταλήξει σε επιθετικότητα, νευρικότητα ή υπερκινητικότητα.
    Οι γονείς δεν χρειάζεται να δέχονται κάθε ανεπιθύμητη συμπεριφορά του παιδιού. Μπορούν να βελτιώσουν την κατάσταση στο σπίτι, με την καθοδήγηση φυσικά των ειδικών, που μπορούν να τους μάθουν τρόπους ώστε να λύνουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν κάθε μέρα. Έτσι, σιγά-σιγά, ο γονιός μαθαίνει τον τρόπο να λύνει μελλοντικά προβλήματα, αποκτά αυτοπεποίθηση και νιώθει ότι, εκτός από την αγάπη που προσφέρει στο παιδί του, μπορεί και να το βοηθήσει να πιστέψει στον εαυτό του και να αξιοποιήσει στο έπακρο τις ικανότητές του.

    Επικοινωνία και κατανόηση

    Τα προβλήματα συμπεριφοράς του παιδιού σε πολλές περιπτώσεις οφείλονται στη δυσκολία επικοινωνίας του με το περιβάλλον. Είναι πολύ σημαντικό το παιδί να αποκτήσει κάποιο τρόπο να εκφράζει τις ανάγκες και τις επιθυμίες του, καθώς πολλές φορές η αιτία μιας ανεπιθύμητης συμπεριφοράς είναι ότι το παιδί δεν μπορεί να εκφραστεί.
    Οι γονείς ενός παιδιού με ιδιαιτερότητα δυσκολεύονται πολλές φορές να κατανοήσουν τις ανάγκες του παιδιού τους και πολλές φορές έρχονται σε δύσκολη θέση, γιατί το παιδί αντιδρά έντονα. Σε περίπτωση, δε, που το περιβάλλον (παππούδες, γιαγιάδες, αλλά και φίλοι και γείτονες) δεν δείχνει κατανόηση και δεν υπάρχει ένα κοινωνικό στήριγμα, η ισορροπία στην οικογένεια είναι δύσκολο να αποκατασταθεί.
    Οι γονείς χρειάζονται πολλή υποστήριξη, αλλά και συστηματική και πρακτική εκπαίδευση, όσον αφορά στα καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Χρειάζονται άτομα που θα τους στηρίζουν στην προσπάθειά τους, θα συζητούν μαζί τους και θα βοηθούν προτείνοντάς τους ιδέες που δεν είχαν σκεφτεί. Πολλές φορές οι γονείς εγκλωβίζονται στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και έχουν ανάγκη να μάθουν τρόπους που θα τους οδηγήσουν σε βελτίωση. Το ενθαρρυντικό είναι ότι υπάρχουν τρόποι για να επιφέρουν αλλαγές στη συμπεριφορά του παιδιού τους και να του προσφέρουν τη δυνατότητα για καλύτερη εξέλιξη.
    Οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν το παιδί τους, μαθαίνοντάς του για παράδειγμα να φοράει το μπουφάν του, να τρώει μόνο του, ή να παίζει με διάφορα παιχνίδια. Καθώς απασχολούνται πολλές ώρες με το παιδί τους, μπορούν να εκμεταλλευθούν αυτόν το χρόνο όσο το δυνατόν πιο εποικοδομητικά για το παιδί, το οποίο είναι βέβαιο ότι θα αισθάνεται υπερήφανο για την πρόοδό του.
    Τις περισσότερες φορές, όταν οι γονείς καταφέρουν να αλλάξουν κάτι στη συμπεριφορά του παιδιού τους, έστω κι αν είναι κάτι μικρό, ενθαρρύνονται και αντιλαμβάνονται ότι έχουν τη δυνατότητα να το επηρεάζουν.

    Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά

    Τα παιδιά με ειδικές ανάγκες μπορεί να έχουν κάποιες ιδιαιτερότητες, αλλά ούτως ή άλλως όλα τα παιδιά διαφέρουν μεταξύ τους. Αυτό που πρέπει να έχουμε πάντα υπόψη μας είναι ότι είναι και αυτά παιδιά όπως όλα τα άλλα και εκτός από την ιδιαίτερη βοήθεια που χρειάζονται, έχουν επίσης κοινές ανάγκες με τα υπόλοιπα παιδιά. Χρειάζονται αγάπη, προστασία, ασφάλεια, τους αρέσει να έχουν φίλους, να παίζουν και να μαθαίνουν καινούργια πράγματα. Θα πρέπει, λοιπόν, να τους συμπεριφερόμαστε όπως στα υπόλοιπα παιδιά και απλά όταν χρειάζονται επιπλέον βοήθεια να τα βοηθάμε όπως θα βοηθούσαμε κάποιο φίλο μας που έχει ανάγκη.
    Να θυμάστε ότι:
    • Η αποδοχή του παιδιού από τα μέλη της οικογένειάς του και ιδιαίτερα από τους γονείς του επηρεάζει και συχνά καθορίζει τη μετέπειτα πορεία του και την ενσωμάτωσή του στο κοινωνικό σύνολο.
    • Είναι πολύ σημαντικό να καλλιεργούνται οι δυνατότητες του παιδιού, ανεξάρτητα από τη φυσική, σωματική και ψυχική του κατάσταση.
    • Όσα περισσότερα γνωρίζει και αντιλαμβάνεται ο γονέας για την κατάσταση, τις ανάγκες και τις δυνατότητες του παιδιού του τόσο περισσότερα μπορεί να του προσφέρει και τόσο καλύτερα μπορεί να επιλέξει τις δραστηριότητες που θα βοηθήσουν το παιδί να αναπτύξει ουσιαστικές δεξιότητες.
    • Η συμμετοχή του παιδιού σε καθημερινές δραστηριότητες του προσφέρει τη δυνατότητα να αποκτήσει εμπειρίες, αυτοπεποίθηση και ανεξαρτησία.
    • Οι γονείς θα πρέπει να έχουν υπομονή, να ενθαρρύνουν το παιδί και να συμμετέχουν μαζί του σε διάφορες δραστηριότητες, βοηθώντας το και υποστηρίζοντάς το όπου χρειάζεται, ώστε να μην απογοητευτεί και τα παρατήσει.
    • Το παιχνίδι είναι ιδιαίτερα σημαντικό για όλα τα παιδιά. Οι γονείς θα πρέπει να προσέξουν ποια είναι τα παιχνίδια που αρέσουν στο παιδί και το κάνουν να περνάει καλά, καθώς μέσα από το παιχνίδι και τη συνύπαρξη με άλλους, το παιδί γνωρίζει το περιβάλλον του, αποκτά εμπειρίες, μαθαίνει να συνεργάζεται και κοινωνικοποιείται.
    Η πρώτη παιδική ηλικία, η πιο κρίσιμη περίοδος στην εξέλιξη κάθε παιδιού, καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την εξέλιξη των παιδιών με ειδικές ανάγκες, που εξαρτάται από την ποιότητα, την ποσότητα και το εύρος των ερεθισμάτων που δέχονται τα παιδιά κατά την περίοδο αυτή. Έτσι, η πρώιμη υποστηρικτική παρέμβαση στα παιδιά με ειδικές ανάγκες μπορεί να οδηγήσει σε εκπληκτικά αποτελέσματα.

    Συμβουλές για τους γονείς

    Οι γονείς χρειάζονται υποστήριξη ώστε να μάθουν να σκέφτονται θετικά, ενθαρρύνοντας το παιδί τους. Θα πρέπει να μάθουν να εκτιμούν τις αλλαγές και την πρόοδο του παιδιού, όσο μικρές κι αν είναι, να κατανοούν τις προθέσεις του και να ρυθμίζουν τις απαιτήσεις τους ανάλογα με τις δυνατότητές του. Τα αποτελέσματα θα τους δικαιώσουν.
    • Προσέξτε τη συμπεριφορά του παιδιού σας σε διάφορες καταστάσεις. Έτσι, θα μπορέσετε να κατανοήσετε καλύτερα τα συναισθήματα, τις ικανότητες και τις αδυναμίες του.
    • Αναζητήστε την αιτία σε κάθε πρόβλημα που αντιμετωπίζετε με τη συμπεριφορά του παιδιού. Να θυμάστε ότι δεν προσπαθεί να σας εκνευρίσει, αλλά να εκφράσει κάποια ανάγκη του.
    • Ενισχύετε σε κάθε ευκαιρία τη θετική συμπεριφορά και την πρόοδο του παιδιού, επιβραβεύοντάς το. 
    • Προσπαθήστε να εντάξετε το παιδί σε ομαδικές δραστηριότητες, ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και τις δυνατότητές του.
    • Αντιμετωπίζετε το παιδί με ηρεμία και υπομονή. Η έλλειψη προγράμματος και η ένταση στο σπίτι οδηγούν συχνά σε προβληματική συμπεριφορά του παιδιού.
    • Δώστε έμφαση σε αυτά που μπορεί να μάθει το παιδί και όχι σε αυτά που δεν μπορεί. Ο θετικός τρόπος σκέψης καλλιεργεί την αυτοπεποίθηση.
    • Εφόσον εντοπίσετε τις συνθήκες στις οποίες δημιουργείται μία ανεπιθύμητη συμπεριφορά και τις συνέπειές της, είναι πιο εύκολο να την αλλάξετε είτε μεταβάλλοντας τις συνθήκες ώστε να αποφύγετε να την προκαλέσετε είτε επιβραβεύοντας την αποδεκτή συμπεριφορά και αποδοκιμάζοντας την ανεπιθύμητη.
    • Συζητήστε με το παιδί για τις δυσκολίες που συναντά, δίνοντάς του να καταλάβει ότι δεν χρειάζεται να αγχώνεται.
    • Εάν υπάρχουν και άλλα υγιή παιδιά στην οικογένεια, μην τα παραμελείτε. Αφιερώνετε τους χρόνο, μην τα φορτώνετε με υπευθυνότητες που υπερβαίνουν την ηλικία τους, συζητάτε σχετικά με τα συναισθήματά τους και προσπαθήστε να τα βοηθήσετε, δώστε τους πληροφορίες για την κατάσταση και απαντήστε στις ερωτήσεις τους με απλό και κατανοητό τρόπο.
    • Καταγράψτε τυχόν απορίες και ερωτήσεις που έχετε, καθώς και παραδείγματα συμπεριφοράς του παιδιού  και συζητήστε τα με το γιατρό κατά τη διάρκεια της επίσκεψης
    http://www.e-child.gr

    Άγχος: Εντοπίστε το και αντιμετωπίστε το

    Άγχος: Εντοπίστε το και αντιμετωπίστε το

    Το άγχος είναι μια ψυχολογική κατάσταση που επηρεάζει όλους σχεδόν τους ανθρώπους στην εποχή μας. Οφείλεται κυρίως στις αυξημένες απαιτήσεις που έχουμε όλοι από τον εαυτό μας και τη ζωή μας -είτε επειδή θέλουμε να ζούμε με κάποιο συγκεκριμένο τρόπο είτε επειδή έτσι πιστεύουμε ότι πρέπει να συμβαίνει- και από την αδυναμία μας να ανταποκριθούμε σε αυτές. Ουσιαστικά, πρόκειται για την αντίδραση του σώματός μας όταν ετοιμάζεται να αντιμετωπίσει μία δυσάρεστη ή τρομακτική κατάσταση και αποτελεί φυσιολογική και θετική λειτουργία, καθώς μας δίνει την αναγκαία ώθηση για να τα βγάλουμε πέρα με την ιδιαίτερη κάθε φορά περίσταση. Πρόβλημα αρχίζει να υφίσταται από τη στιγμή που το άγχος αποτελεί μόνιμη κατάσταση, διότι οδηγεί σε εξασθένηση των αποθεμάτων ενέργειας και του ανοσοποιητικού συστήματος, καθιστώντας το άτομο περισσότερο ευάλωτο σε εξωτερικές επιθέσεις στην υγεία του.
    Παράγοντες που προξενούν άγχος είναι το ενδεχόμενο της βίας, τα προβλήματα σχέσεων (ένας χωρισμός ή η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου), προβλήματα του ατόμου να αντεπεξέλθει στις καθημερινές του υποχρεώσεις (π.χ. για το μαθητή αυτό σημαίνει αδυναμία να αντεπεξέλθει στις σχολικές του υποχρεώσεις, ιδίως όταν εμφανίζει μαθησιακές δυσκολίες) ή υπερβολικά πολυάσχολη ζωή που δεν δίνει στο άτομο τη δυνατότητα να χαλαρώσει ούτε στιγμή. Το υπερβολικό άγχος εκδηλώνεται στους περισσότερους ανθρώπους με αίσθημα συνεχούς πίεσης, κακή διάθεση, προβλήματα ύπνου, σωματικές εκδηλώσεις (όπως στομαχόπονο ή πονοκέφαλο), κρίσεις πανικού, αλλεργικές αντιδράσεις (όπως έκζεμα), καταχρήσεις (αλκοόλ, κάπνισμα, υπερβολικό φαγητό ή ναρκωτικά) ή μελαγχολία και κατάθλιψη. Ακόμα, μπορεί να οδηγήσει σε κακή συμπεριφορά προς τρίτους ή σε συχνή επανεμφάνιση των συμπτωμάτων σε άτομα που πάσχουν από χρόνιες νόσους.

    Και τα παιδιά αγχώνονται...

    Άγχος δεν νιώθουν μόνο οι ενήλικοι, αλλά και τα παιδιά. Μάλιστα, τα παιδιά, ενδέχεται να «υιοθετούν» και να συμμερίζονται το άγχος των γονιών τους. Στις πολύ μικρές ηλικίες, αιτία άγχους μπορεί πολύ απλά να είναι η ελλιπής παρουσία του γονέα στη ζωή του παιδιού -καθώς ο ρόλος των γονιών σε αυτές τις ηλικίες είναι πολύ σημαντικός για την αίσθηση ασφάλειας και σταθερότητας των παιδιών. Έτσι, η απομάκρυνσή τους από τους γονείς τους αποτελεί πηγή άγχους. Σε μεγαλύτερες ηλικίες, όπως στα παιδιά σχολικής ηλικίας και τους εφήβους, το άγχος μπορεί να προκαλείται από τις επιδόσεις τους στο σχολείο, αλλά και από την πίεση του κοινωνικού τους περίγυρου (ενσωμάτωση σε παρέες, δημοτικότητα κ.λπ.). Το άγχος οφείλεται συχνά στην αρνητική εικόνα που έχουν τα παιδιά για τον εαυτό τους και στην έλλειψη αυτοεκτίμησης -συγκρίνουν τον εαυτό τους με τους συνομηλίκους τους και θεωρούν τους ίδιους πάντα λιγότερο καλούς και «επιτυχημένους» από τους υπόλοιπους. Άγχος, όμως, μπορεί να προκαλέσουν και οι γονείς στα παιδιά τους, ακόμα και άθελά τους, εξαιτίας των υψηλών απαιτήσεων που έχουν από αυτά -κυρίως γονείς που έχουν οι ίδιοι επιτύχει πολλά στη ζωή τους. Τέλος, κάποιες καταστάσεις που δημιουργούν ούτως ή άλλως αισθήματα άγχους σε άτομα κάθε ηλικίας, όπως είναι μία ασθένεια, ένα διαζύγιο ή ένας θάνατος, επηρεάζουν πολύ και τα παιδιά, καθώς λειτουργούν ως αιτίες απώλειας της σταθερότητας και της αίσθησης ασφάλειας στη ζωή τους.

    Πώς θα αντιληφθούμε ότι ένα παιδί έχει άγχος;

    Το άγχος εκδηλώνεται στα παιδιά με απότομες αλλαγές στη διάθεση, έντονες εναλλαγές στην κινητικότητά τους (τη μία στιγμή υπερκινητικά και την άλλη νωθρά), δυσκολία στον ύπνο ή αλλαγή στις ώρες που κοιμούνται, επιθετικότητα ή ακόμα και «προβληματικές» αντιδράσεις όπως η νυχτερινή ενούρηση. Σε αρκετά παιδιά παρουσιάζονται και σωματικές ενοχλήσεις, όπως πονοκέφαλοι και στομαχόπονοι. Οι δυσκολίες προσαρμογής στο σχολείο, συγκέντρωσης και ολοκλήρωσης των εργασιών τους, το ρούφηγμα του αντίχειρα και το στριφογύρισμα των μαλλιών (κυρίως σε μικρές ηλικίες), η απομόνωση ή η ατίθαση κι εριστική συμπεριφορά που περιλαμβάνει εναντίωση σε κάθε μορφή εξουσίας και ψέματα, αποτελούν όλα ενδείξεις ότι ένα παιδί μπορεί να έχει άγχος.

    Τρόποι αντιμετώπισης του άγχους στα παιδιά

    • Το άγχος επιβαρύνει τον οργανισμό, γι’ αυτό και θα πρέπει να φροντίσετε ώστε τα παιδιά σας να τρέφονται σωστά και να αθλούνται. Ακόμα, είναι σημαντικό τα παιδιά να ξεκουράζονται επαρκώς και να κοιμούνται τις αναγκαίες γι’ αυτά ώρες.
    • Είναι σημαντικό το παιδί να αφιερώνει χρόνο σε μεθόδους που το χαλαρώνουν και το βοηθούν να εκτονώνεται, είτε πρόκειται για κάποιο χόμπι είτε για κάποια μορφή άσκησης. Προτείνετέ του τέτοιου είδους δραστηριότητες και προτρέψτε το να ασχοληθεί με αυτές.
    • Τονώστε την αυτοεκτίμηση των παιδιών σας. Επαινέστε τα για καθετί καλό που κάνουν και μην τα «μειώνετε», αλλά και μην τα συγκρίνετε με άλλους (π.χ. με τα αδέλφια του ή άλλα παιδιά). Επίσης, μην τους προσφέρετε απλώς κούφια λόγια παρηγοριάς («όλα θα πάνε καλά»), αλλά δείξτε τους ότι έχετε εμπιστοσύνη στην ικανότητά τους να τα καταφέρουν.
    • Είναι σημαντικό τα παιδιά να αισθάνονται ότι οι γονείς τους είναι δίπλα τους. Αφιερώστε χρόνο σε καθημερινές δραστηριότητες με τα παιδιά σας (συζήτηση, παιχνίδι, ζωγραφική κ.λπ.) ή δώστε τους έστω τη δυνατότητα να είναι δίπλα σας όταν το έχουν ανάγκη, ακόμα κι αν εσείς κάνετε κάτι άλλο.
    • Εξασφαλίστε τους τάξη και πρόγραμμα. Ορίστε συγκεκριμένες ώρες για τις σχολικές τους εργασίες, τα γεύματα, τις δουλειές του σπιτιού, την τηλεόραση και τον ύπνο. Μια τέτοια ρουτίνα δημιουργεί αίσθημα ασφάλειας στα παιδιά.
    • Βοηθήστε το παιδί σας να αναπτύξει και να διατηρήσει φιλίες. Καλέστε τους φίλους του στο σπίτι και προγραμματίστε συναντήσεις για παιχνίδι μαζί τους. Ακόμα επικροτήστε και υποστηρίξτε στενές σχέσεις με άλλα άτομα (συγγενείς, φίλους κ.ά.), ώστε το παιδί να έχει κάποιον τρίτο για να συζητήσει μαζί του τα θέματα που το απασχολούν.
    • Μιλήστε με ειλικρίνεια και δώστε σαφείς εξηγήσεις στα παιδιά σας σχετικά με τυχόν προβλήματα που αντιμετωπίζετε, π.χ. σχετικά με ένα ενδεχόμενο διαζύγιο. Έτσι, θα αποφύγετε τη διόγκωση της κατάστασης στη φαντασία τους, η οποία ενδέχεται να αυξήσει το άγχος τους.
    • Συμπεριλάβετε το παιδί σας, στο βαθμό του δυνατού, στη λήψη των αποφάσεων που αφορούν καταστάσεις που προκαλούν άγχος. Με τον τρόπο αυτό, το παιδί θα μάθει να παίρνει την κατάσταση στα χέρια του και θα προετοιμαστεί έτσι για αντίστοιχες καταστάσεις στο μέλλον -άλλωστε, το άγχος δεν πρόκειται να εξαφανιστεί από τη ζωή του όσο θα μεγαλώνει.
    • Οι κανόνες θα πρέπει να τίθενται με σαφήνεια και να τηρούνται. Τα παιδιά χρειάζονται ξεκάθαρα όρια για να αισθανθούν προστατευμένα. Φροντίστε να είστε συνεπείς στην ανατροφή που προσφέρετε στα παιδιά σας και μην αποκλίνετε από τους κανόνες που έχετε θέσει. Καλό είναι να αποφεύγετε ακραίες συμπεριφορές που προσεγγίζουν την αυταρχικότητα ή την υπερβολική ανεκτικότητα.
    • Μεγάλη σημασία έχει η σωματική επαφή. Αγκαλιάζετε και αγγίζετε τα παιδιά σας συχνά, προκειμένου να τα καθησυχάσετε και να τα ηρεμήσετε.
    • Συζητήστε με το παιδί σας σχετικά με τους λόγους που του προκαλούν άγχος. Προετοιμάστε το έδαφος για καταστάσεις που ενδέχεται να του δημιουργήσουν άγχος στο μέλλον, όπως, για παράδειγμα, μια επίσκεψη στο γιατρό ή η έναρξη του σχολείου. Δεν είναι πάντα αναγκαία η συμβουλή από την πλευρά σας -μερικές φορές τα παιδιά έχουν απλώς ανάγκη να τα ακούσει κάποιος.
    • Καλό είναι τα παιδιά να γνωρίζουν ότι δεν είναι μόνα τους σε αυτή την κατάσταση και ότι όλοι όσοι ενδεχομένως θα βρίσκονταν στη θέση τους θα είχαν τις ίδιες αντιδράσεις. Αναφέρετε στα παιδιά ότι κι εσείς κάνατε λάθη ή αντιμετωπίσατε αντίστοιχες δυσκολίες στην ηλικία τους και εξηγήστε τους με ποιον τρόπο τα αντιμετωπίσατε, αλλά και ότι τα ξεπεράσατε. Διαλέξτε βιβλία που θα διαβάσετε μαζί με τα παιδιά σας, τα οποία θα περιγράφουν αντίστοιχες καταστάσεις και μεθόδους αντιμετώπισής τους, ώστε τα παιδιά σας να αντιληφθούν ότι δεν είναι τα μόνα που αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα.
    • Διδάξτε στα παιδιά σας τεχνικές χαλάρωσης (όπως π.χ. μεθόδους αναπνοών) που θα τα βοηθήσουν να αντιμετωπίσουν το άγχος τους. Τις τεχνικές αυτές μπορείτε να τις χρησιμοποιήσετε κι εσείς οι ίδιοι -αποτελεί κι αυτό μια μορφή βοήθειας προς τα παιδιά σας, τα οποία σας μιμούνται και σας έχουν ως πρότυπο. Ακόμα, παίξτε μαζί τους κουκλοθέατρο κι άλλα παρόμοια παιχνίδια που θα τα βοηθήσουν να εκφράσουν έμμεσα τα συναισθήματά τους.
    • Τέλος, έχει μεγάλη σημασία να αναγνωρίσετε την αδυναμία σας να βοηθήσετε το παιδί σας, εάν αυτό επιδεικνύει ιδιαίτερα έντονα συμπτώματα άγχους και να αποταθείτε σε κάποιον ειδικό.
    http://www.e-child.gr

    ΕΦΗΒΕΙΑ

    Εφηβεία



    Η εφηβεία είναι μία δύσκολη ηλικία, μια ηλικία γεμάτη αλλαγές και δυσκολίες, τόσο για τα παιδιά όσο και για τους γονείς τους. Στο παρόν άρθρο, παρουσιάζονται ορισμένα από τα ιδιαίτερα ζητήματα που απασχολούν τους εφήβους αλλά και τους γονείς τους κατά την περίοδο αυτή.

    Εφηβεία και αλλαγές

    • Η έναρξη της εφηβείας σηματοδοτείται από αλλαγές στο σώμα και την εμφάνιση του παιδιού. Οι αλλαγές αυτές (εμφάνιση στήθους και περιόδου για τα κορίτσια, τριχοφυΐα, αύξηση του ύψους, βάθεμα της φωνής για τα αγόρια κ.λπ.) αποτελούν πηγή προβληματισμού για τα παιδιά. Στην ηλικία αυτή, τα παιδιά αρχίζουν να συγκρίνουν τον εαυτό τους με τους συνομηλίκους τους και να εντοπίζουν ομοιότητες και διαφορές –βάσει αυτής της σύγκρισης αυτοπροσδιορίζονται. Μιλήστε τους για τις αλλαγές που θα πρέπει να περιμένουν, πριν από την έναρξη της εφηβείας (πριν τα 8-9 χρόνια για τα κορίτσια και τα 10-12 για τα αγόρια) και προετοιμάστε τα. Εξηγήστε τους ότι δεν μεγαλώνουν όλα τα παιδιά με τους ίδιους ρυθμούς και ότι είναι φυσιολογικό να διαφέρουν μεταξύ τους. Προετοιμάστε το κορίτσι για την έναρξη της περιόδου και το αγόρι για το ζήτημα των ονειρώξεων, ώστε να μην τρομοκρατηθούν και θεωρήσουν ότι αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα υγείας.
    • Εκτός από τις αλλαγές στην εμφάνιση, παρατηρούνται και αλλαγές στη συμπεριφορά των εφήβων. Κυκλοθυμία, έντονα συναισθήματα, ανασφάλεια για την εμφάνισή τους και ισχυρή ευαισθητοποίηση για τα γύρω τους ζητήματα, καθώς και για τα παγκόσμια γεγονότα, ταράζουν τους εφήβους και αναστατώνουν την ψυχολογία τους. Για πρώτη φορά, αρχίζουν να αμφισβητούν τους γονείς τους και να επιζητούν περισσότερο την επαφή με τους συνομηλίκους τους. Δείξτε τους ότι καταλαβαίνετε τις ανησυχίες τους, σεβαστείτε τις σκέψεις και τις ιδέες τους και δεχτείτε την αυξημένη πλέον ανάγκη τους για προσωπικό χώρο. Αντιληφθείτε ότι το παιδί σας έχει μπει στο δύσκολο δρόμο της ενηλικίωσης και θυμηθείτε πόσο δύσκολα ήταν τα πράγματα και για εσάς όταν βρισκόσασταν στην ηλικία τους.

    Ο ψυχικός κόσμος του έφηβου

    • Η εφηβεία είναι μία ψυχολογικά ταραγμένη περίοδος. Καθώς τα παιδιά οδεύουν προς την ενηλικίωση και πασχίζουν να αποκτήσουν και να εδραιώσουν την ανεξαρτησία τους, περνούν μέσα από διάφορες φάσεις που επηρεάζουν τον ψυχισμό τους. Μεγαλώνοντας, αυξάνεται και η πίεση που δέχονται από τους γονείς, τους φίλους, την κοινωνία κι αυτό αποτελεί για μερικά από αυτά τεράστια δυσκολία. Δείξτε στο παιδί σας την αγάπη και τη συμπαράστασή σας. Κοινωνήστε τους τις αξίες σας και θέστε τους όρια και απαιτήσεις, επιτρέποντάς τους όμως να διατηρήσουν την ελευθερία τους. Δημιουργήστε μαζί τους μια σχέση όπου θα κυριαρχεί η ειλικρίνεια, η εμπιστοσύνη και ο σεβασμός και καλλιεργήστε το διάλογο με τα παιδιά σας. Αναθέστε τους καθήκοντα και παραχωρήστε τους ελευθερίες και προνόμια όσο θα μεγαλώνουν. Δώστε ιδιαίτερη σημασία σε προειδοποιητικά σημάδια, όπως είναι τα έντονα προβλήματα συγκέντρωσης, η απότομη πρόσληψη ή απώλεια βάρους, η μελαγχολία, η έλλειψη ενδιαφέροντος για οτιδήποτε, οι αϋπνίες, η χαμηλή αυτοεκτίμηση ή η παραβατική συμπεριφορά, που ενδέχεται να μαρτυρούν την ύπαρξη κάποιου βαθύτερου προβλήματος. Σε μία τέτοια περίπτωση, ρωτήστε το παιδί σας τι το απασχολεί και μη διστάσετε να ζητήσετε τη βοήθεια κάποιου ειδικού.
    • Το ζήτημα της αυτοκτονίας βασανίζει πολλούς εφήβους και τους γονείς τους. Τις περισσότερες φορές, η απόφαση του εφήβου να δώσει τέλος στη ζωή του οφείλεται σε κάποια ψυχική διαταραχή, όπως μανιοκατάθλιψη ή κατάθλιψη που μπορεί να αντιμετωπιστεί με ιατρική βοήθεια, εάν γίνει γρήγορα αντιληπτή. Υπάρχουν σημάδια που δείχνουν ότι ένας έφηβος ίσως αποπειραθεί να αυτοκτονήσει, όπως έντονες αλλαγές στην εμφάνιση (ατημέλητα ρούχα), τις συνήθειες ή τη συμπεριφορά του, βίαιες αντιδράσεις, κατάχρηση ουσιών, αίσθηση ματαιότητας και αδυναμίας να αντιμετωπίσει τη ζωή, παράπονα για σωματικές ενοχλήσεις ή οργή όταν δέχεται επιδοκιμαστικά σχόλια. Ένας έφηβος που μιλάει διαρκώς για το θάνατο, επιδεικνύει έντονα αυτοκαταστροφική συμπεριφορά, εκφράζεται για τον εαυτό του χαρακτηρίζοντάς τον κακό, ένοχο ή άχρηστο, κλείνει τις εκκρεμότητές του (π.χ. χαρίζοντας τα πράγματά του) ή χρησιμοποιεί εκφράσεις, όπως «θα φύγω», «τίποτα δεν έχει πια σημασία», «δεν μπορεί να γίνει τίποτα» και άλλα συναφή ίσως έχει ήδη αποφασίσει να αυτοκτονήσει. Έχετε πάντα το νου σας για τέτοιου είδους ενδείξεις και μη διστάσετε να μιλήσετε με το παιδί σχετικά με τις ανησυχίες σας ή να το παραπέμψετε σε κάποιον ειδικό. Μην αγνοείτε τα προειδοποιητικά σημάδια και μην θεωρείτε τη συμπεριφορά του παιδιάστικη. Σε 80% των περιπτώσεων αυτοκτονίας, υπήρχε κάποιου είδους προειδοποίηση που όμως δεν λήφθηκε σοβαρά υπόψη.

    Προβλήματα υγείας στην εφηβεία

    • Κατά την έναρξη, το μέσον και το τέλος της εφηβείας θα πρέπει να διενεργείται πλήρης ιατρικός έλεγχος του εφήβου, για να διαπιστωθεί η υγιής και φυσιολογική ανάπτυξή του και να αποκλεισθούν τυχόν προβλήματα. Θα πρέπει να ολοκληρωθεί η σειρά των αναγκαίων εμβολιασμών και να δοθούν στα παιδιά συμβουλές που αφορούν στην υγεία, στην υγιεινή και στην ασφάλειά τους. Ζητήματα που αφορούν στην υγιή σεξουαλική δραστηριότητα, στη χρήση και κατάχρηση αλκοόλ και άλλων ουσιών, στο κάπνισμα, στην ασφαλή οδήγηση και στις μαθησιακές δυσκολίες εμπίπτουν στο πεδίο αρμοδιοτήτων του γιατρού σας και θα πρέπει να συζητηθούν με το παιδί διεξοδικά.
    • Ένα από τα συνηθισμένα προβλήματα της εφηβείας είναι οι διατροφικές διαταραχές, όπως η ανορεξία ή η βουλιμία. Τέτοια φαινόμενα χαρακτηρίζονται από κακή σχέση με το φαγητό, αλλά και διαταραγμένη εικόνα των εφήβων για τον εαυτό και την εμφάνισή τους. Τα προβλήματα που σχετίζονται με τη διατροφή οφείλονται σε ψυχολογικούς αλλά και κοινωνικούς παράγοντες, με κυριότερο τα πρότυπα της σημερινής κοινωνίας που θέλουν τους ανθρώπους πολύ αδύνατους. Ως γονιός ενός εφήβου, θα πρέπει να δείχνετε προσοχή σε ενδείξεις όπως είναι η μεγάλη και απότομη απώλεια βάρους, η έντονη ενασχόληση με το φαγητό και η επιθυμία για συνεχή δίαιτα, η ακανόνιστη περίοδος στα κορίτσια, τα θαμπά μαλλιά και νύχια, η χρήση καθαρτικών και διουρητικών, ή ακόμα και η ιδιαίτερα παρορμητική συμπεριφορά με έντονα ξεσπάσματα. Μιλήστε με το παιδί σας σχετικά με την εικόνα που έχει το ίδιο για τον εαυτό του και προσπαθήστε να του περάσετε μια υγιή αντίληψη για την εμφάνιση και το βάρος του. Εσείς αποτελείτε το πρότυπό του, γι’ αυτό και θα πρέπει εσείς πρώτοι απ’ όλους να επιδεικνύετε μια σωστή συμπεριφορά απέναντι στα θέματα αυτά. Δώστε έμφαση στην υγεία και όχι στην εμφάνιση. Μάθετε στα παιδιά σας ότι είναι αποδεκτό και σωστό να τρώνε όταν πεινάνε και εισάγετε την άσκηση στο καθημερινό πρόγραμμα της οικογένειας.
    • Η ακμή αποτελεί ένα πρόβλημα που βασανίζει πολλούς εφήβους, κορίτσια και αγόρια. Η ακμή οφείλεται σε βακτήρια και επηρεάζεται από το άγχος, τις ορμονικές αλλαγές και τον κύκλο της περιόδου, ενώ ενδέχεται να οφείλεται και σε κληρονομικούς παράγοντες. Ευτυχώς, υπάρχουν πολλές μέθοδοι αντιμετώπισής της. Εάν το παιδί σας έχει ακμή, συμβουλευτείτε ένα δερματολόγο.
    • Η εμφάνιση της περιόδου στα κορίτσια σηματοδοτεί την έναρξη μιας σειράς συμπτωμάτων που ενδέχεται να ποικίλουν σε σοβαρότητα, αλλά μπορεί να τους προκαλέσουν ενοχλήσεις: κράμπες και πόνοι στην κοιλιά, ιδιαίτερα έντονη ροή, ακανόνιστος κύκλος, δυσμηνόρροια κ.ά. Σε περίπτωση που η κόρη σας υποφέρει από ιδιαίτερα έντονα συμπτώματα ή που αντιμετωπίζει προβλήματα με την κοινωνική της ζωή εξαιτίας αυτών, συμβουλευτείτε το γυναικολόγο σας, ο οποίος θα αποκλείσει τυχόν παθολογικά αίτια και θα της χορηγήσει την κατάλληλη ορμονική θεραπεία.

    Σχολείο και ελεύθερος χρόνος

    • Η άθληση είναι σημαντική και τα οφέλη της γνωστά σε όλους. Ωστόσο, στην εφηβεία ενδέχεται να παρατηρηθεί το φαινόμενο της υπερβολικής άθλησης. Ειδικά οι έφηβοι που ασχολούνται με τον πρωταθλητισμό μπορεί να ξεπεράσουν τα όρια της υγιούς άθλησης, κάτι που μπορεί να τους κάνει να χάσουν τη χαρά της γυμναστικής, αλλά και να τους δημιουργήσει προβλήματα υγείας, καθώς καταπονούν το σώμα τους σε μεγάλο βαθμό –ενώ συχνά συνοδεύουν την υπερβολική άθληση με μείωση της πρόσληψης θερμίδων. Προσπαθήστε να περάσετε στα παιδιά σας ένα υγιές πρότυπο διατροφής, άσκησης και τρόπου ζωής. Μην ασκείτε κριτική στο βάρος και την εμφάνιση των άλλων και μην ανάγετε εσείς οι ίδιοι τις ανασφάλειές σας σχετικά με την εμφάνισή σας σε μείζον θέμα. Σε περίπτωση που αντιληφθείτε ότι το παιδί σας παίρνει αναβολικά για να βελτιώσει τις αθλητικές του επιδόσεις, εξηγήστε του τις καταστροφικές τους συνέπειες στην υγεία του και μιλήστε με το γιατρό σας σχετικά με πιθανούς τρόπους βοήθειάς του.
    • Βοηθήστε το παιδί σας με τις ακαδημαϊκές του υποχρεώσεις. Προσφέρετέ του τον κατάλληλο χώρο για να κάνει τις σχολικές του εργασίες, χωρίς ενοχλήσεις και περισπασμούς (τηλεόραση, τηλέφωνο, υπολογιστής). Εάν το παιδί σας χρειάζεται να χρησιμοποιεί τον υπολογιστή για τις σχολικές του υποχρεώσεις, ελέγξτε τους ιστότοπους που επισκέπτεται και προμηθευτείτε ένα κατάλληλο λογισμικό επιτήρησης και απαγόρευσης διέλευσης σε ανεπιθύμητες σελίδες. Τονίστε τη σημασία του σχολείου και των εργασιών του και επιμείνετε στην τήρηση του προγράμματος που έχετε ορίσει. Διδάξτε στο παιδί σας πώς να οργανώνει το χρόνο του. Έχετε επαφή με το σχολείο και προσπαθήστε να είστε ενήμεροι για τις επιδόσεις του παιδιού σας. Τονίστε του ότι σημασία για εσάς έχει το ίδιο και όχι οι καλοί βαθμοί του, αλλά ότι αυτοί μπορούν να αποτελέσουν εφόδιο για το μέλλον του.

    Σχέση με το άλλο φύλο

    • Η εφηβεία είναι η περίοδος κατά την οποία τα παιδιά αρχίζουν να δείχνουν ενδιαφέρον για το αντίθετο φύλο και να βγαίνουν ραντεβού. Ως γονείς, δεν είναι κάτι που μπορείτε να αποτρέψετε. Μπορείτε, όμως, να ορίσετε σαφείς κανόνες σχετικά με τα ωράρια και τις συνήθειες του παιδιού σας. Εξηγήστε του ότι δεν χρειάζεται να κάνει ό,τι και οι φίλοι του, αν δεν το επιθυμεί, και διδάξτε του το σεβασμό προς τον εαυτό του αλλά και προς τον εκάστοτε μελλοντικό σύντροφό του.
    • Μέσα από την επαφή του με το άλλο φύλο, το έφηβο παιδί σας θα αρχίσει να δείχνει επίσης ενδιαφέρον για το σεξ. Εξηγήστε στο παιδί σας ότι το σεξ δεν είναι κάτι κακό, αλλά ότι δεν θα πρέπει να το κάνει εάν δεν νιώθει έτοιμο γι’ αυτό. Εξηγήστε του ότι δεν πρέπει να πέσει θύμα συναισθηματικού εκβιασμού («αν με αγαπούσες, θα το έκανες») και ότι κανείς δεν μπορεί να το εξαναγκάσει. Μιλήστε μαζί του για τους κινδύνους που συνδέονται με το σεξ, όπως μία ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη ή οι σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες, και αναφέρετέ του τους τρόπους αντισύλληψης και τη σημασία τους.

    Έφηβοι και καταχρήσεις

    • Στην εφηβεία ξεκινούν πολλές «κακές συνήθειες», όπως το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ και η χρήση ναρκωτικών ουσιών. Μιλήστε στα παιδιά σας για τις βλαβερές συνέπειες που έχουν οι συνήθειες αυτές για την υγεία και την εμφάνισή τους και συζητήστε μαζί τους σχετικά με τους λόγους που οδηγούν σε αυτές. Μάθετέ τα να λένε όχι και να μην παρασύρονται από άλλους. Εξηγήστε τους για ποιον λόγο δεν πρέπει να οδηγούν όταν έχουν πιει ή να δέχονται να μπουν σε αυτοκίνητα με οδηγούς που έχουν πιει ή έχουν κάνει χρήση ουσιών. Τονώστε την αυτοπεποίθησή τους ώστε να μη στρέφονται σε ουσίες για να καλύψουν τις ανασφάλειές τους. Όπως πάντα, να θυμάστε ότι εσείς αποτελείτε το πρότυπό τους και ότι είναι σημαντικό να ξέρουν ότι εσείς ακολουθείτε έναν υγιή τρόπο ζωής και ότι, όπως κι εσείς, μπορούν κι αυτά να είναι χαρούμενα χωρίς να χρειάζονται ουσίες που θα τους φτιάξουν τη διάθεση.
    http://www.e-child.gr/

    Ένας γονιός... σε δύο ρόλους

    Ένας γονιός... σε δύο ρόλους



    Οι μονογονεϊκές οικογένειες, δηλαδή οι οικογένειες που αποτελούνται από έναν μόνο γονιό (συνήθως τη μητέρα) που μεγαλώνει μόνος του τα παιδιά, έχουν πολλαπλασιαστεί. Στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας Ελλάδας και της Eurostat δείχνουν ότι οι μονογονεϊκές οικογένειες φθάνουν το 21,9% του συνολικού αριθμού των οικογενειών με παιδιά, δηλαδή μία στις πέντε οικογένειες είναι μονογονεϊκή, ενώ η δημογραφική έρευνα στην Ευρώπη αποκαλύπτει ότι 8% από τα 72 εκατομμύρια παιδιά κάτω των 16 ετών που ζουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δηλαδή 5,62 εκατομμύρια παιδιά, ζουν σε μονογονεϊκές οικογένειες.

    Προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μόνοι γονείς

    Είναι φανερό ότι σε όλες τις περιπτώσεις (εκτός από αυτές των άγαμων μητέρων) μια οικογένεια γίνεται μονογονεϊκή αφού πρώτα περάσει μία περίοδος κατά την οποία οι δύο γονείς ζούσαν μαζί με τα παιδιά τους. Ωστόσο, κάποιοι λόγοι, απρόβλεπτοι και ορισμένες φορές αναπόφευκτοι, συνέτειναν ώστε η οικογένεια να μετατραπεί σε μονογονεϊκή. Η αλλαγή μπορεί να είναι στιγμιαία και τραγική (σε περιπτώσεις αιφνίδιου θανάτου) και άλλοτε χρονοβόρα, γεμάτη συγκρούσεις, πόνο και πικρία (σε περιπτώσεις διαζυγίων και μακροχρόνιων ασθενειών που οδηγούν στο θάνατο).
    Κάτω από τέτοιες συνθήκες, ο ένας γονιός αναλαμβάνει μόνος, χωρίς το σύντροφό του, να μεγαλώσει τα παιδιά του, έχοντας να αντιμετωπίσει ένα πλήθος προβλημάτων, που διακρίνονται κυρίως σε τρεις μεγάλες κατηγορίες: οικονομικά, ψυχοκοινωνικά και νομικά. Ο γονιός καλείται να αναλάβει όλες τις ευθύνες της φροντίδας των παιδιών και του σπιτιού και της διαχείρισης των οικονομικών και των κοινωνικών υποχρεώσεων της οικογένειας, αλλά και να αντιμετωπίσει τόσο τις δικές του ψυχικές αντιδράσεις όσο και εκείνες των παιδιών του (λύπη, θρήνος, αποδιοργάνωση, κατάθλιψη, μειωμένη αυτοεκτίμηση, άγχος κ.ά.). Ένα ιδιαίτερα σημαντικό πρόβλημα των μόνων γονέων μπορεί να είναι η εύρεση εργασίας όταν το παιδί είναι μικρό, αλλά και η εύρεση χρόνου για τα παιδιά. Ένα άλλο είναι οι συμπεριφορές που αντιμετωπίζει το παιδί και η ωριμότητα που έχει ο γονιός ώστε να μπορέσει να του δώσει να καταλάβει ότι οικογένεια είναι μπαμπάς και μαμά με παιδιά, αλλά και μαμά με παιδιά ή μπαμπάς με παιδιά.

    Συναισθήματα των γονέων

    Όλοι οι γονείς που ζουν μόνοι με τα παιδιά τους καλούνται να αντιμετωπίσουν αλλαγές τόσο στον τρόπο ζωής τους όσο και στη συναισθηματική τους κατάσταση. Αυτές οι αλλαγές δημιουργούν μερικές φορές απογοήτευση και θυμό, η σωστή διαχείριση των οποίων είναι απαραίτητη προϋπόθεση για μια υγιή οικογενειακή ζωή.

    Μερικές από τις πιο συχνές αιτίες απογοήτευσης των μόνων γονέων είναι οι εξής:

    • Αλλαγή. Πολλοί γονείς νιώθουν ότι χάνουν τον έλεγχο των αλλαγών που συμβαίνουν στη ζωή τους, ειδικά όταν βρίσκονται στα πρώτα στάδια προσαρμογής.
    • Φόβος. Οι γονείς που μεγαλώνουν μόνοι τα παιδιά τους είναι απόλυτα φυσιολογικό να φοβούνται ότι δεν θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους και να είναι καλοί γονείς.
    • Άγχος. Η καθημερινότητα σε μία μονογονεϊκή οικογένεια είναι δύσκολη και τα πρακτικά ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπίζονται δημιουργούν άγχος. Επιπλέον, η προσαρμογή σε αυτή τη νέα κατάσταση (μονογονεϊκή οικογένεια) είναι από μόνη της μία διαδικασία που προκαλεί άγχος.
    • Απώλεια. Συναισθηματικά, η έλλειψη ή η απώλεια ενός ανθρώπου που αποτελούσε μέχρι σήμερα κομμάτι της ζωής μας, είναι μία δύσκολη περίοδος. Η αίσθηση απώλειας είναι πολύ δυνατή για όλους τους ανθρώπους όταν χάνουν κάποιον δικό τους, είτε λόγω χωρισμού είτε λόγω θανάτου.
    • Έλλειψη βοήθειας. Όλοι οι γονείς που μεγαλώνουν τα παιδιά τους μόνοι έχουν ανάγκη από υποστήριξη, βοήθεια και υποδομές που θα τους βοηθήσουν να κάνουν τη ζωή τους καλύτερη και πιο απλή. Μοναξιά. Δεν είναι εύκολο να αντιμετωπίσει κανείς μόνος του τόσο μεγάλες αλλαγές. Και κάποιοι άνθρωποι φοβούνται τη μοναξιά περισσότερο από κάποιους άλλους.

    Παιδιά μονογονεϊκών οικογενειών

    Τι γίνεται όμως με τα παιδιά; Υπάρχουν δύο αντικρουόμενες απόψεις: σύμφωνα με την πρώτη, η μονογονεϊκή οικογένεια έχει αρνητικές συνέπειες για τα παιδιά και τα παιδιά που προέρχονται από τέτοιες οικογένειες είναι κακοί μαθητές και συχνά έχουν αντικοινωνική συμπεριφορά, ενώ, σύμφωνα με τη δεύτερη, τα παιδιά μονογονεϊκών οικογενειών δεν έχουν χειρότερη εξέλιξη από τα παιδιά που μεγαλώνουν με τους δύο γονείς τους. Η τελευταία αυτή άποψη υποστηρίζει ότι τα παιδιά επηρεάζονται αρνητικά από τις κοινωνικές, οικονομικές και ψυχολογικές συνθήκες και όχι από την ίδια τη μονογονεϊκότητα.
    Είναι ευρέως γνωστό ότι τα παιδιά που ζουν σε μονογονεϊκές οικογένειες έχουν πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες να διαβιούν κάτω από το όριο της φτώχειας, από εκείνα των οικογενειών με δύο γονείς. Στην Ελλάδα, το ποσοστό των παιδιών που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας είναι διπλάσιο στις μονογονεϊκές οικογένειες, φθάνοντας το 24,9% (με ποσοστό παιδιών σε μονογονεϊκές οικογένειες το 3,7%). Καλύτερη χώρα είναι η Σουηδία με 6,7% και χειρότερη οι Η.Π.Α. με 55,4% των παιδιών μονογονεϊκών οικογενειών να ζουν στη φτώχεια.
    Εφόσον οι ανάγκες του παιδιού σας για αγάπη, φροντίδα, σεβασμό, ενθάρρυνση, προσοχή, εμπιστοσύνη, παροχή ερεθισμάτων, ασφάλεια, υποστήριξη και καθοδήγηση ικανοποιούνται, θα μεγαλώσει χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Να θυμάστε ότι κανείς γονιός δεν είναι τέλειος και όλοι αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Είναι πολύ σημαντικό να ακούτε το παιδί σας και να συζητάτε μαζί του, εξηγώντας του και όχι διατάζοντάς το, καθώς αυτό ενισχύει την αυτοπεποίθησή του. Τα παιδιά που παραμελούνται γίνονται συχνά εσωστρεφή ή «δύσκολα». Η αποτελεσματική επικοινωνία και η σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ του παιδιού και του γονέα μέσα από τη συζήτηση βοηθά στην υγιή συναισθηματική και ψυχική ανάπτυξη του παιδιού και αυξάνει τις πιθανότητες να μοιραστεί το παιδί με το γονιό του ένα ενδεχόμενο πρόβλημα που αντιμετωπίζει.

    Παράγοντες που συμβάλλουν στη υγιή εξέλιξη του παιδιού

    Οι αντιδράσεις των παιδιών και η προσαρμογή τους επηρεάζονται από τις επικρατούσες στο περιβάλλον τους στάσεις και αντιλήψεις, την υποστήριξη που λαμβάνουν, τις σχέσεις των μελών της οικογένειας, τις περιβαλλοντικές και οικονομικές μεταβολές, καθώς και τα χαρακτηριστικά και την ψυχοκοινωνική ωριμότητα του ίδιου του παιδιού. Ωστόσο, καθοριστικοί παράγοντες για την υγιή εξέλιξη του παιδιού είναι:
    • Σταθερή οικονομική κατάσταση της οικογένειας.
    • Ψυχική υγεία και ισορροπία του γονιού και ικανότητα να καλύψει τις συναισθηματικές ανάγκες του παιδιού (σε περίπτωση διαζυγίου, απουσία συγκρούσεων και εχθρότητας μεταξύ των γονιών τόσο πριν όσο και μετά το διαζύγιο).
    • Ικανότητα γονιού για διαπαιδαγώγηση και επίβλεψη του παιδιού (σε περίπτωση διαζυγίου, κοινή στάση των γονιών ως προς την ανατροφή του παιδιού).
    • Συζήτηση, ποιοτική επικοινωνία, σταθερά όρια και προσδοκίες, συνεπής έλεγχος και επίβλεψη, εκδήλωση αγάπης και τρυφερότητας (σε περίπτωση διαζυγίου, συχνότητα και συνέπεια στην επικοινωνία και επαφή με το γονιό που δεν ζει με το παιδί).
    • Ψυχολογική επάρκεια του παιδιού και ικανότητα προσαρμογής.
    • Κλίμα που επιτρέπει την ανοικτή συζήτηση και την έκφραση ενδεχόμενων αποριών και ανησυχιών του παιδιού.
    • Στήριξη των μελών της μονογονεϊκής οικογένειας από φιλικά και συγγενικά πρόσωπα και συμμετοχή σε κοινές δραστηριότητες.

    Συμβουλές για τους γονείς

    Η ζωή για τους γονείς που μεγαλώνουν μόνοι τα παιδιά τους είναι πιο δύσκολη από αυτή των οικογενειών με δύο γονείς, μπορεί όμως να είναι πολύ καλή.
    • Να θυμάστε ότι είστε το σημαντικότερο πρόσωπο στη ζωή του παιδιού σας. Υπενθυμίζετέ του συχνά πόσο το αγαπάτε και μιλάτε του με θετικό τρόπο, καθώς οι σκληρές εκφράσεις μπορεί να έχουν ιδιαίτερα επιβλαβείς συνέπειες για την αυτοεκτίμηση του παιδιού.
    • Προσπαθήστε να εξασφαλίσετε βοήθεια όταν δυσκολεύεστε να διεκπεραιώσετε κάποια πράγματα. Οργανώστε τις δουλειές σας κι αν δείτε ότι δεν τα προλαβαίνετε όλα, μη διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια από ένα στενό φίλο, ένα συγγενικό πρόσωπο ή έναν καλό γείτονα.
    • Προσπαθήστε να ικανοποιείτε και τις δικές σας ανάγκες, καθώς εάν αισθάνεστε εσείς καλά αυτό μεταδίδεται και στο παιδί σας. Όταν νιώθετε ότι δεν μπορείτε να αντεπεξέλθετε, προσπαθήστε να χαλαρώσετε προσφέροντας στον εαυτό σας κάτι που σας κάνει να αισθάνεστε ευχάριστα, όπως π.χ. ένα ζεστό μπάνιο.
    • Αφιερώνετε χρόνο για να συζητάτε με το παιδί σας και ενθαρρύνετέ το να μοιράζεται μαζί σας τις σκέψεις και τα συναισθήματά του. Να θυμάστε ότι η σχέση σας μαζί του είναι πιο σημαντική από τις δουλειές του σπιτιού.
    • Μην αφήνετε τα προβλήματά σας να επηρεάζουν τον τρόπο που συμπεριφέρεστε στο παιδί σας. Προσπαθήστε να αντιμετωπίζετε τα μικροπροβλήματα με χιούμορ.
    • Υπενθυμίζετε στον εαυτό σας ότι είστε ο ενήλικας και πρέπει να δίνετε το καλό παράδειγμα στο παιδί σας για το πώς να συμπεριφέρεται.
    • Μοιραστείτε με κάποιο οικείο πρόσωπο το πρόβλημα που αντιμετωπίζετε και σας αγχώνει. Εκτός από την ανακούφιση που θα αισθανθείτε που το συζητήσατε, μπορεί και να σας προτείνει κάποια λύση που δεν είχατε σκεφτεί.
    • Σε περίπτωση διαζυγίου, διαβεβαιώστε το παιδί ότι δεν φταίει αυτό και ότι και οι δύο το αγαπάτε όπως πριν. Συζητήστε μαζί του για να μάθετε τα συναισθήματά του και σε καμία περίπτωση μην το εμπλέκετε σε ενδεχόμενες διενέξεις.
    • Σε περίπτωση θανάτου, αφήστε το παιδί να μιλήσει και να εκφράσει τη λύπη του. Μην κρύβετε τη θλίψη σας, καθώς αυτό θα το βοηθήσει να μάθει ότι δεν είναι κακό να κλαις όταν χαθεί ένα πρόσωπο που αγαπάς.
    http://www.e-child.gr/

    Βοηθήστε το παιδί να πιστέψει στον εαυτό του

    Βοηθήστε το παιδί να πιστέψει στον εαυτό του

    Η υγιής αυτοεκτίμηση είναι η θωράκιση ενός παιδιού απέναντι στις προκλήσεις της ζωής. Τα παιδιά που έχουν καλή ιδέα για τον εαυτό τους αντιμετωπίζουν καλύτερα τις διαμάχες και αντιστέκονται καλύτερα στις αρνητικές πιέσεις. Χαμογελούν περισσότερο και είναι ικανά να χαρούν τη ζωή τους. Τα παιδιά αυτά είναι ρεαλιστές και αισιόδοξοι άνθρωποι.
    Αντίθετα, στα παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση, οι προκλήσεις μπορούν να αποτελέσουν πηγή άγχους και απογοήτευσης. Τα παιδιά που έχουν κακή ιδέα για τον εαυτό τους δυσκολεύονται να βρουν λύσεις στα προβλήματα. Καθώς βασανίζονται από σκέψεις αρνητικής αυτοκριτικής, όπως «Δεν αξίζω» ή «Δεν μπορώ να κάνω τίποτα σωστά», γίνονται παθητικά ή εμφανίζουν απόσυρση ή κατάθλιψη. Όταν βρίσκονται μπροστά σε μια νέα πρόκληση, η άμεση αντίδραση είναι «Δεν μπορώ».
    Οι γονείς παίζουν πρωταρχικό ρόλο στην ανάπτυξη ενός υγιούς αισθήματος αυτοεκτίμησης στα παιδιά τους.

    Τι είναι η αυτοεκτίμηση;

    Αυτοεκτίμηση είναι το σύνολο των «πιστεύω» ή των εντυπώσεων που έχουμε για τον εαυτό μας. Ο τρόπος με τον οποίο καθορίζουμε τον εαυτό μας επηρεάζει τις στάσεις μας και τις συμπεριφορές μας και έχει άμεσο αντίκτυπο στη διαχείριση των συναισθημάτων μας και στις σχέσεις μας.
    Το μοντέλο αυτοεκτίμησης που θα αναπτύξει ένα παιδί αρχίζει να διαμορφώνεται πολύ νωρίς στη ζωή. Για παράδειγμα, όταν ένα νήπιο καταφέρει, μετά από δεκάδες ανεπιτυχείς προσπάθειες, να κάνει τούμπα ή να φέρει το κουτάλι στο στόμα του για να φάει, βιώνει ένα αίσθημα εκπλήρωσης, το οποίο ενισχύει την αυτοεκτίμησή του και του διδάσκει τη στάση «Μπορώ να το κάνω».
    Στη διάρκεια αυτής της διαδικασίας προσπάθειας-αποτυχίας, νέας προσπάθειας-επιτυχίας, το παιδί αποκτά αντίληψη των ικανοτήτων του, ενώ συγχρόνως δημιουργεί μια εικόνα για τον εαυτό του βάσει των αλληλεπιδράσεων με άλλους ανθρώπους. Η εμπλοκή των γονέων σε αυτό το σημείο είναι θεμελιώδης και οι αντιδράσεις τους μπορούν να βοηθήσουν το παιδί να αποκτήσει υγιείς αντιλήψεις για τον εαυτό του.
    Η αυτοεκτίμηση μπορεί επίσης να οριστεί ως ο συνδυασμός αισθημάτων ικανότητας με αισθήματα ότι το αγαπούν. Ένα παιδί που ενθουσιάζεται με ένα επίτευγμά του αλλά δεν νιώθει ότι το αγαπούν μπορεί τελικά να αισθανθεί χαμηλή αυτοεκτίμηση. Αντίστοιχα, ένα παιδί που νιώθει ότι το αγαπούν αλλά δεν πιστεύει ότι έχει ικανότητες μπορεί επίσης να καταλήξει να έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση. Η υγιής αυτοεκτίμηση είναι αποτέλεσμα μιας σωστής ισορροπίας ανάμεσα στα δύο.

    Σημεία υγιούς και μη υγιούς αυτοεκτίμησης

    Η αυτοεκτίμηση εμφανίζει διακυμάνσεις καθώς ένα παιδί μεγαλώνει. Το αίσθημα αυτοεκτίμησης αλλάζει συχνά και προσαρμόζεται, καθώς επηρεάζεται από τις νέες εμπειρίες και αντιλήψεις του παιδιού. Οι γονείς θα πρέπει να παρατηρούν και να αντιλαμβάνονται τα σημεία υγιούς και μη υγιούς αυτοεκτίμησης.
    Ένα παιδί με χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να μη θέλει να δοκιμάσει νέα πράγματα. Συχνά μπορεί να μιλά αρνητικά για τον εαυτό του, λέγοντας για παράδειγμα «Είμαι χαζός/ή», «Δεν θα μάθω ποτέ να το κάνω αυτό» ή «Ποιος ο λόγος; Κανένας δεν νοιάζεται για μένα έτσι κι αλλιώς». Το παιδί μπορεί να μην είναι σε θέση να διαχειριστεί την απογοήτευση, να τα παρατά εύκολα ή να περιμένει να αναλάβει κάποιος άλλος τον έλεγχο. Τα παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση τείνουν να ασκούν έντονη κριτική στον εαυτό τους και να απογοητεύονται εύκολα από αυτόν. Βλέπουν τις προσωρινές αποτυχίες ως μόνιμες, δυσβάστακτες καταστάσεις. Το αίσθημα της απαισιοδοξίας κυριαρχεί.
    Ένα παιδί με υγιή αυτοεκτίμηση χαίρεται τις επαφές με τους άλλους. Αισθάνεται άνετα στις κοινωνικές συναντήσεις και ευχαριστιέται τόσο τις ομαδικές δραστηριότητες όσο και τις ατομικές ασχολίες. Όταν εμφανίζονται προκλήσεις, είναι σε θέση να προσπαθήσει να βρει λύσεις. Είναι ικανό να εκφράσει τη δυσαρέσκειά του χωρίς να υποτιμά τους άλλους ή τον εαυτό του. Για παράδειγμα, αντί να πει «Είμαι χαζός/ή», ένα παιδί με υγιή αυτοεκτίμηση θα πει «Δεν το καταλαβαίνω αυτό». Ξέρει τις δυνάμεις του και τις αδυναμίες του και τις αποδέχεται. Το αίσθημα της αισιοδοξίας κυριαρχεί.

    Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να βοηθήσουν

    Πώς μπορεί ένας γονιός να βοηθήσει να ενισχυθεί η αυτοεκτίμηση του παιδιού του;

    • Προσέχετε τι λέτε. Τα παιδιά είναι πολύ ευαίσθητα στα λόγια των γονιών. Θυμηθείτε να επαινείτε το παιδί σας όχι μόνο για τις επιτυχίες του, αλλά και για την προσπάθειά του και να είστε ειλικρινείς. Αν, για παράδειγμα, δεν κατάφερε να μπει στην ομάδα του μπάσκετ, αποφύγετε να πείτε «Προσπάθησε ξανά και θα τα καταφέρεις». Είναι καλύτερα να πείτε «Δεν πειράζει, είμαι πολύ περήφανος/η για την προσπάθεια που έκανες». Ανταμείψτε την ολοκληρωμένη προσπάθεια αντί για το αποτέλεσμα.
    • Δώστε το καλό παράδειγμα. Αν είστε υπερβολικά σκληροί με τον εαυτό σας και απαισιόδοξοι όσον αφορά τις ικανότητες και τις αδυναμίες σας, το παιδί θα σας αντιγράψει. Καλλιεργήστε την αυτοεκτίμησή σας και το παιδί σας θα έχει ένα σπουδαίο πρότυπο να ακολουθήσει.
    • Εντοπίστε και αλλάξτε τις λανθασμένες αντιλήψεις του παιδιού σας. Είναι σημαντικό να εντοπίσουν οι γονείς τις λανθασμένες αντιλήψεις που έχει το παιδί για τον εαυτό του, οι οποίες μπορεί να αφορούν την τελειότητα, την ελκυστικότητα, τις ικανότητες ή οτιδήποτε άλλο. Οι λανθασμένες αντιλήψεις μπορεί να ριζώσουν και να γίνουν πραγματικότητα για το παιδί. Για παράδειγμα, ένα παιδί που τα πάει καλά στο σχολείο αλλά δυσκολεύεται με τα μαθηματικά μπορεί να πει «Είμαι κακός μαθητής». Η αντίληψη αυτή δεν είναι απλά μια λανθασμένη γενίκευση, είναι μια θεώρηση που μπορεί να καταστήσει το παιδί επιρρεπές στην αποτυχία. Ενθαρρύνετέ το να δει την κατάσταση στις πραγματικές της διαστάσεις. Μια χρήσιμη απάντηση θα ήταν: «Είσαι καλός μαθητής. Τα πας πολύ καλά στο σχολείο. Τα μαθηματικά είναι απλά ένα μάθημα στο οποίο θα πρέπει να αφιερώσεις περισσότερο χρόνο. Θα σε βοηθήσω κι εγώ».
    • Να είστε αυθόρμητοι και τρυφεροί με το παιδί. Η αγάπη σας θα ενισχύσει πάρα πολύ την αυτοεκτίμησή του. Αγκαλιάστε το παιδί σας. Πείτε του ότι είστε περήφανος/η γι’ αυτό. Επιβραβεύετέ το συχνά και με ειλικρίνεια, χωρίς να το παρακάνετε. Τα παιδιά καταλαβαίνουν αμέσως πότε κάτι λέγεται από την καρδιά.
    • Κάντε θετικά, δίκαια σχόλια. Αν πείτε στο παιδί «Αντιδράς πάντα σαν τρελός/ή», αυτό θα αρχίσει να πιστεύει ότι δεν ξέρει να ελέγξει τα ξεσπάσματά του. Είναι καλύτερα να του πείτε: «Θύμωσες πολύ με τον αδερφό σου, αλλά εκτιμάω το ότι δεν τον έβρισες και δεν τον χτύπησες». Με τον τρόπο αυτό αναγνωρίζετε τα αισθήματα του παιδιού, ενθαρρύνοντάς το συγχρόνως να κάνει σωστή επιλογή στη συμπεριφορά του την επόμενη φορά.
    • Δημιουργήστε ένα ασφαλές οικογενειακό περιβάλλον. Ένα παιδί που δεν αισθάνεται ασφαλές ή που δέχεται κακοποίηση στο ίδιο του το σπίτι, μέσα από αρνητικές συμπεριφορές και σχόλια, θα υποφέρει πάρα πολύ από αισθήματα χαμηλής αυτοεκτίμησης. Ένα παιδί που εκτίθεται σε συνεχείς τσακωμούς των γονιών του μπορεί να αναπτύξει κατάθλιψη και απόσυρση. Θυμηθείτε ότι πρέπει πάντα να σέβεστε το παιδί σας.
    • Κάντε το σπίτι σας έναν παράδεισο ασφάλειας για την οικογένειά σας. Έχετε πάντα το νου σας για σημάδια κακοποίησης από άλλους, για προβλήματα στο σχολείο ή για προβλήματα με συνομήλικους, καθώς και για άλλους παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την αυτοεκτίμηση του παιδιού σας. Αντιμετωπίστε όλα αυτά τα θέματα με ευαισθησία αλλά με αμεσότητα.
    • Βοηθήστε το παιδί σας να έχει εποικοδομητικές εμπειρίες. Οι δραστηριότητες που ενθαρρύνουν τη συνεργασία και όχι τον ανταγωνισμό είναι ιδιαίτερα χρήσιμες για την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης. Για παράδειγμα, αν ένα μεγαλύτερο παιδί βοηθά ένα μικρότερο να μάθει να διαβάζει, τα αποτελέσματα μπορεί να είναι θαυματουργά και για τα δύο παιδιά.

    Ζητήστε βοήθεια ειδικού

    Αν υποψιάζεστε ότι το παιδί σας έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση, ζητήστε βοήθεια από ειδικό. Οι οικογενειακοί σύμβουλοι και οι παιδοψυχολόγοι μπορούν να εργαστούν με το παιδί για να ανακαλύψουν τι είναι αυτό που το εμποδίζει να έχει καλή ιδέα για τον εαυτό του. Η κατάλληλη θεραπεία μπορεί να βοηθήσει το παιδί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο βλέπει τον εαυτό του και τον κόσμο. Θα του επιτρέψει να δει πιο ρεαλιστικά τον εαυτό του και να αποδεχτεί ποιο είναι στην πραγματικότητα. Με λίγη βοήθεια, κάθε παιδί μπορεί να αναπτύξει υγιή αυτοεκτίμηση και να έχει μια πιο ευτυχισμένη και ολοκληρωμένη ζωή.

    Σύντομες συμβουλές

    • Επικοινωνήστε με ειλικρινές ενδιαφέρον με το παιδί σας. Δείξτε του ότι χαίρεστε που μιλάτε μαζί του και ότι δεν το κάνετε σαν αγγαρεία. Εκδηλώστε την αγάπη σας με αγκαλιές και χάδια.
    • Εστιάζετε πάντα στα θετικά του χαρακτηριστικά και στα χαρίσματά του.
    • Μην επιβάλλετε τις απόψεις σας. Προσπαθήστε να είστε διαλλακτικοί και αληθινά δημοκρατικοί.
    • Εξηγήστε του πως αν κάποιος θυμώνει μαζί του, το κοροϊδεύει ή του επιτίθεται, αυτό δεν σημαίνει ότι φταίει ή ότι είναι κακό παιδί.
    • Προτρέψτε το να αποδέχεται χωρίς ταραχή τον έπαινο και την κοροϊδία.
    • Ενθαρρύνετέ το να εκφράζει ειλικρινά τις απόψεις του και να εξωτερικεύει ξεκάθαρα τα αισθήματά του.
    • Βοηθήστε το να αναπτύξει αυτοέλεγχο. Να επιλέγει τη συναισθηματική του αντίδραση, αντί να αντιδρά παρορμητικά στις προκλήσεις του περιβάλλοντος.
    • Επιβραβεύστε κάθε μικρή πρόοδο που κάνει. Ενισχύστε την προσπάθεια που καταβάλλει, ακόμη και όταν δεν τα καταφέρνει.
    • Προτρέψτε το να σέβεται και να εκτιμά τον εαυτό του, ανεξάρτητα από το πόσο αποδίδει.
    • Βοηθήστε το να αντιλαμβάνεται τις επιθετικές προκλήσεις των άλλων και να τις απενεργοποιεί ή να αδιαφορεί.

    Εξηγήστε στο παιδί τη διαφορά ανάμεσα:

    • στην παθητική συμπεριφορά: Ανασφάλεια, μπλοκάρισμα αισθημάτων, υποχωρητικότητα, φόβος. Τα θέλω μου και οι ανάγκες μου είναι λιγότερο σημαντικά  από των άλλων.
    • στη δυναμική συμπεριφορά: Υπεράσπιση και διεκδίκηση των ατομικών δικαιωμάτων με τρόπο που δεν θίγει τον άλλο. Ειλικρινής εξωτερίκευση των αισθημάτων. Τα θέλω μου και οι ανάγκες μου είναι εξίσου σημαντικά με των άλλων.
    • στην επιθετική συμπεριφορά: Παραβίαση των δικαιωμάτων του άλλου, εξωτερίκευση των αισθημάτων με παρενόχληση. Τα θέλω μου και οι ανάγκες μου είναι περισσότερο σημαντικά από των άλλων.
    http://www.e-child.gr/
    Πώς μαθαίνουν τα μωρά; PDF Εκτύπωση E-mail

    Τα βρέφη είναι εκπληκτικά!
    • Με το που γεννιούνται, αρχίζουν να μαθαίνουν για τον κόσμο μέσα από τις εμπειρίες τους.
    • Τα βρέφη μπορούν να ακούσουν και να δούνε αυτά που συμβαίνουν γύρω τους και μπορούν να επικοινωνούν τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντά τους στους άλλους.
    • Οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν τα μωρά τους να μάθουν, παίζοντας μαζί τους.
    • Οι γονείς μπορούν να συμβάλλουν σε ένα «δυνατό» ξεκίνημα στη ζωή του μωρού τους.
    Τα βρέφη μπορούν να βλέπουν πρόσωπα και αντικείμενα διαφόρων μεγεθών και σχημάτων. Μπορούν να ξεχωρίσουν τη φωνή των γονιών τους από φωνές άλλων. Μπορούν να βολευτούν με πολύ όμορφο τρόπο στην αγκαλιά των γονιών τους. Είναι εντυπωσιακό πως από τη γέννησή τους ήδη μας δείχνουν τις ανάγκες τους με το κλάμα, ενώ πολλές φορές ηρεμούν από μόνα τους.

    Οι γονείς είναι οι πρώτοι δάσκαλοι του παιδιού
    Οι πρώτες εμπειρίες του βρέφους έχουν μεγάλη σημασία για το μέλλον. Αυτός είναι ο λόγος που είναι τόσο σημαντικές για την αύξηση και την ανάπτυξη του μωρού σας. Η αύξηση του εγκεφάλου του επηρεάζεται από τη φροντίδα και τις εμπειρίες που του παρέχονται.
    Ειδικοί υποστηρίζουν πως η στοργή και η φροντίδα συμβάλλουν ώστε τα εγκεφαλικά κύτταρα να συνδέονται μεταξύ τους με τρόπους ώστε το βρέφος να :
    • Αισθάνεται ασφάλεια και σιγουριά
    • Κατανοεί τις νέες πληροφορίες που δέχεται
    • Να αναπτύσσει ένα γερό σώμα


    ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ
    Χρησιμοποιείστε το πρόσωπο και τη φωνή σας

    Τα βρέφη λατρεύουν να σας βλέπουν και να ακούν τη φωνή σας. Τα πρόσωπα με την ποικιλία εκφράσεων, έχουν για το μωρό στην ουσία πιο μεγάλο ενδιαφέρον από ότι τα παιχνίδια. Περάστε χρόνο τραγουδώντας, μιλώντας και γελώντας στο μωρό. Παίξτε μαζί του αγγίζοντάς το, κάντε του «κούκου-τζα», κάνετε διάφορους ήχους.

    Κάνετε πράγματα εκ περιτροπής
    Κάνετε ήχους, γκριμάτσες και κινήσεις που το βρέφος να μπορεί να μιμηθεί. Στη συνέχεια, μιμηθείτε εσείς πράγματα που κάνει το μωρό σας.
    Ετσι μαθαίνουν να επικοινωνούν τα μωρά
    Επαναλάβετε πράγματα ξανά και ξανά
    Τα βρέφη χρειάζεται να «προπονηθούν» σε κάτι για να σιγουρευτούν για το πώς λειτουργεί. Γι 'αυτό είναι σημαντικό να κάνετε το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά με το μωρό σας. Κάντε ένα παιχνίδι από επαναλαμβανόμενα πράγματα. Εκτός από την εκμάθηση για το πώς λειτουργούν τα πράγματα, το μωρό σας θα μάθει τι να περιμένει από ανθρώπους και καταστάσεις.

    Διαβάστε του
    Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να μάθουν τα βρέφη να μιλάνε είναι όταν τους διαβάζουν ή τους λένε ιστορίες. Κάντε συνήθεια να διαβάζετε στο μωρό σας κάθε μέρα. Αυτή η συνήθεια θα βοηθήσει το μωρό σας να μαθαίνει νέα πράγματα και στο μέλλον. Δεδομένου ότι τα βρέφη κοιμούνται περισσότερο από ό, τι τα μεγαλύτερα παιδιά, θα πρέπει να εναλλάσσονται οι δραστηριότητες της μάθησης και της ανάπαυσης. Ο χρόνος της ανάπαυσης είναι για τα μωρά εξίσου σημαντικός όσο και ο χρόνος κατά τον οποίο είναι ξύπνια. Όταν ξυπνήσουν , τα μωρά είναι σε μεγαλύτερη εγρήγορση αν βρίσκονται σε περιβάλλον ήρεμο και ήσυχο.
    Πράγματα που πρέπει να προσέξετε
    Το μωρό σας έχει διαφορετικό στυλ και προσωπικότητα από όλα τα άλλα μωρά. Είναι διασκεδαστικό να αναγνωρίσετε τις προτιμήσεις, τις ανάγκες και τις ικανότητές του. Ανακαλύψτε πως αλληλεπιδρά σε πρόσωπα και καταστάσεις.
    • Σε ορισμένα βρέφη αρέσει η περισσότερη δραστηριότητα, ενώ άλλα προτιμούν λιγότερη.
    • Αλλα είναι πιο θορυβώδη στο γέλιο και το κλάμα τους, ενώ άλλα είναι πιο ήρεμα από τη φύση τους.
    Όλα τα μωρά μας δείχνουν πότε έχουν βαρεθεί. Μερικοί τρόποι για να σας πούνε ότι ήρθε η ώρα για ύπνο, είναι:
    • Αποφεύγουν τη βλεμματική επαφή
    • Γκρινιάζουν, κλαίνε ή φαίνονται κουρασμένα
    • Τρίβουν τα μάτια τους
    • Βήχουν ή φτύνουν

    Φροντίστε τον εαυτό σας
    Τα παιδιά μεγαλώνουν πιο γρήγορα στο πρώτο έτος από ό, τι σε οποιαδήποτε άλλη στιγμή στη ζωή τους. Αυτό θα πάρει πολύ από το χρόνο και την ενέργειά σας. Για το λόγο αυτό, πρέπει να είστε υγιείς και ευτυχισμένοι, ώστε να δώσετε στο παιδί σας τα καλύτερα δυνατά εφόδια στο ξεκίνημά του. Όταν αισθάνεστε καλά με τον εαυτό σας, θα βοηθήσετε και το μωρό σας να αισθανθεί χαρά και ασφάλεια. Πρέπει να βρείτε το χρόνο να φροντίσετε τον εαυτό σας. Όταν χρειαστείτε βοήθεια ή υποστήριξη, μη διστάσετε να το ζητήσετε από τους κοντινούς σας ανθρώπους. Αφού ξεκουραστείτε, θα έχετε περισσότερη ενέργεια και θα είστε σε θέση να έχετε περισσότερο ευχάριστο και ποιοτικό χρόνο με το μωρό σας.

    Αλλοι που νοιάζονται και φροντίζουν το μωρό σας
    Η ανάπτυξη ενός στενού δεσμό με τους γονείς και τα μέλη της οικογένειας είναι σημαντικός για τα βρέφη. Τα βοηθά να αναπτύξουν θετικές σχέσεις με τους γύρω τους.
    • Αφήνοντας άλλους ανθρώπους να κρατήσουν και να μιλήσουν στο μωρό σας όταν είστε γύρω, το βοηθά να μαθαίνει πώς να σχετίζεται με άλλους ανθρώπους.
    • Όταν δε μπορείτε να είστε με το μωρό σας, το καλύτερο είναι να είναι να το φροντίζουν λίγα και έμπιστα άτομα, τα ίδια κάθε φορά. Το μωρό θα μάθει να προσμένει και να απολαμβάνει την παρέα και τη στοργή τους.
    • Αν αποφασίσετε να αφήσετε το μωρό σας με έναν συγγενή, φίλο, ή σε κάποιο επαγγελματικό φορέα παροχής φροντίδας παιδιών, καλό είναι να επισκεφθείτε και να μείνετε για λίγο τις πρώτες φορές που αφήνετε το μωρό σας. Με αυτόν τον τρόπο, θα αισθανθείτε σίγουροι για την ασφαλή και στοργική φροντίδα που πρέπει να του παρέχεται.

    Ένα «δυνατό» ξεκίνημα για την υπόλοιπη ζωή τους…
    Τα βρέφη περνούν τον πρώτο χρόνο της ζωής τους μαθαίνοντας να αισθάνονται σιγουριά μέσα από την αγάπη που τους δίνετε.

    Αγάπη-που εκφράζεται με τους τρόπους που αναφέρθηκαν παραπάνω αλλά και με πολλούς άλλους τρόπους από εσάς-θα δώσει το παιδί σας τη φυσική δύναμη για την καταπολέμηση των ασθενειών, τη συναισθηματική δύναμη να αισθάνονται σίγουρα, και την ικανότητα να μαθαίνουν νέα πράγματα…


    Nikos A. Karantaglis
    MD, MSc, Παιδίατρος

    Επιστημονικός Συνεργάτης 3ης Παιδιατρικής Κλινικής ΑΠΘ
    ΠΗΓΗ: www.fkpanoixtiagalia.gr

    ΕΝΟΥΡΗΣΗ

    Ενούρηση PDF Εκτύπωση E-mail
    Τι ονομάζουμε  ενούρηση;Με τον όρο ενούρηση περιγράφουμε την κατάσταση κατά την οποία το παιδί “βρέχει” το κρεβάτι του όταν κοιμάται. Θεωρείται φυσιολογικό φαινόμενο μέχρι την ηλικία των 6 ετών.

    Ποια είναι τα αίτια της ενούρησης;Τα περισσότερα παιδιά που βρέχουν το κρεβάτι τους, έχουν κληρονομικά μικρή ουροδόχο κύστη, η οποία δε μπορεί να συγκρατήσει όλη την ποσότητα των ούρων που παράγονται κατά τη διάρκεια της νύχτας.
    Επιπλέον, υπάρχουν παιδιά τα οποία κοιμούνται πολύ βαθειά και δεν ξυπνάνε με την αίσθηση της γεμάτης κύστης. Οι νεφροί είναι φυσιολογικοί. Οργανικά αίτια ενούρησης είναι σπάνια και ο παιδίατρός σας μπορεί να τα εντοπίσει εύκολα. Η ενούρηση δεν προκαλείται από ψυχολογικά προβλήματα, μπορεί όμως να τα προκαλέσει αν δεν αντιμετωπιστεί σωστά.

    Ως πότε θα κρατήσει;Τα περισσότερα από τα παιδιά που βρέχουν το κρεβάτι τους, ξεπερνούν το πρόβλημα σε ηλικία μεταξύ 6 και 10 ετών. Για το λόγο αυτό, θεραπείες που ενδέχεται να έχουν σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες , είναι καλό να μη χρησιμοποιούνται. Θεραπείες οι οποίες δεν έχουν ανεπιθύμητες ενέργειες, μπορούν να ξεκινήσουν 6 με 12 μήνες από τη στιγμή που το παιδί αποκτήσει έλεγχο της κύστης του κατά τη διάρκεια της ημέρας.
    Πως θα βοηθήσετε το παιδί σας1. Ενθαρρύνετέ το να σηκώνεται κατά τη διάρκεια της νύχτας για να πάει στην τουαλέτα. Είναι το πιο σημαντικό που μπορείτε να κάνετε. Όταν το βάλετε για ύπνο, πείτε του “Προσπάθησε να σηκωθείς όταν θέλεις να κάνεις τσίσια…”
    2. Βελτιώστε την πρόσβαση προς την τουαλέτα. Βάλτε ένα φως νύχτας στο μπάνιο. Αν η τουαλέτα είναι μακριά από το δωμάτιο του παιδιού, βάλτε μια φορητή τουαλέτα στο δωμάτιό του.
    3. Ενθαρρύνετε την ημερήσια πρόσληψη υγρών. Δίνετε στο παιδί σας πολλά υγρά το πρωί έως νωρίς το απόγευμα. Όσο περισσότερα υγρά πίνει το παιδί, τόσο περισσότερα ούρα παράγει και αυτό οδηγεί σε ουροδόχο κύστη με μεγαλύτερη χωρητικότητα.
    4. Αποθαρρύνετε την κατανάλωση υγρών μετά το σούρουπο. Είναι καλά να μην πίνει πολλά υγρά τις 2 τελευταίες ώρες πριν από τον ύπνο. Αποφύγετε υγρά που περιέχουν καφεΐνη. Υπενθυμίζετε το παιδί σας σχετικά, αλλά μην το παρακάνετε.
    5. Πείτε στο παιδί να πάει στην τουαλέτα πριν πέσει για ύπνο. Μερικές φορές το παιδί χρειάζεται την υπενθύμισή σας.
    6. Καταργείστε τις πάνες. Αν και βοηθούν στην καθαριότητα του παιδιού και του κρεβατιού του, λειτουργούν σαν αντικίνητρο στο να σηκωθεί το παιδί το βράδυ για να πάει στην τουαλέτα. Μπορείτε να χρησιμοποιείτε πάνες ή ανάλογα απορροφητικά υλικά, αν χρειαστεί να κοιμηθεί το παιδί σε άλλο σπίτι. Χρησιμοποιείστε τα μόνο αν συμφωνεί και το παιδί. Μετά τα 8 χρόνια είναι καλό να μην χρησιμοποιούνται.
    7. Προστατέψτε το κρεβάτι του από τα ούρα. Χρησιμοποιείστε ένα πλαστικό κάλυμα για το στρώμα.
    8. Καθαρίστε το πρωί παρέα με το παιδί σας. Βάλτε το να σας βοηθήσει να ξεστρώσετε το κρεβάτι και  να βάλετε τα σεντόνια στο πλυντήριο. Τα μεγαλύτερα παιδιά μπορούν να κάνουν και μόνα τους αυτή τη διαδικασία. Με τον τρόπο αυτό τους δημιουργείται ένα “αντικίνητρο” στο να βραχούν. Επίσης πρέπει να κάνουν μπάνιο το πρωί  αν έχουν βραχεί τη νύχτα, ώστε να μην μυρίζουν στο σχολείο τους.
    9. Πείτε μπράβο στο παιδί σας για κάθε στεγνή νύχτα. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα ημερολόγιο με μια χαρούμενη φατσούλα για τις νύχτες αυτές.
    10. Μην  μαλώνετε το παιδί για τις νύχτες που βρέχεται. Το παιδί σας δεν θέλει να βρέχεται και νιώθει ήδη ντροπή και ενοχές για το πρόβλημά του. Χρειάζεται στήριξη και ενθάρρυνση, όχι τιμωρία και επιπλήξεις. Τα αδέλφια δεν πρέπει να πειράζουν το παιδί που βρέχει το κρεβάτι του, για το θέμα αυτό. Τιμωρίες και πίεση το μόνο που θα καταφέρουν είναι να καθυστερήσουν τη θεραπεία και να προκαλέσουν ψυχολογικά προβλήματα.

    Οταν το παιδί σας φτάσει τα 6 χρόνιαΕφαρμόστε τα παραπάνω, και επιπλέον:
    1. Βοηθείστε το παιδί να κατανοήσει το στόχο του. Το κλειδί της επιτυχίας βρίσκεται στο να μάθει το παιδί να ξυπνά μόνο του το βράδυ και να πηγαίνει στην τουαλέτα. Αν το πετύχει αυτό, θα παραμένει στεγνό τη νύχτα, άσχετα με το μέγεθος της κύστης του ή το πόσα υγρά έχει πιει. Βοηθήστε το παιδί σας να αισθανθεί υπεύθυνο για την αφύπνισή του. Μερικά παιδιά πιστεύουν ότι η ενούρησή τους είναι πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπίσουν οι γονείς. Πρέπει να συνειδητοποιήσουν πως “μόνο αυτά μπορούν να λύσουν το πρόβλημα”.
    2. Οταν βάζετε το παιδί για ύπνο, “παίξτε” μαζί του το παρακάτω σενάριο, πείτε:
    o Ξάπλωσε στο κρεβάτι με τα μάτια κλειστά…
    o Σκέψου ότι είναι η μέση της νύχτας…
    o Σκέψου ότι η κύστη σου γέμισε…
    o Σκέψου ότι τη νιώθεις να πιέζει…
    o Σκέψου πως η κύστη σου προσπαθεί να σε ξυπνήσει…
    o Σκέψου ότι σου φωνάζει: “Σήκω απ το κρεβάτι πριν να είναι πολύ αργά…”
    o Σήκω και τρέξε στο μπάνιο για να την αδειάσεις!
    o Να θυμηθείς να κάνεις το ίδιο πράγμα μέσα στη νύχτα!

    3.  Κατά τη διάρκεια της μέρας: Πείτε στο παιδί σας, όταν θέλει να ουρήσει και είναι   στο σπίτι, να πάει πρώτα στο δωμάτιό του, να ξαπλώσει και να κάνει ότι κοιμάται. Πείτε του ότι ακριβώς έτσι πιέζει η κύστη και το βράδυ, όταν προσπαθεί να το ξυπνήσει... Μετά από μερικά λεπτά, πείτε του να τρέξει στο μπάνιο για να ουρήσει, ακριβώς όπως πρέπει να κάνει δηλαδή και τη νύχτα.
    4.   Αφύπνιση από τους γονείς. Αν η αφύπνιση του παιδιού από μόνο του αποτύχει, θα πρέπει να το ξυπνάτε εσείς για να του διδάξετε το στόχο που είναι να χρησιμοποιεί την τουαλέτα κατά τη διάρκεια της νύχτας! Ο δικός σας ρόλος είναι να ξυπνήσετε το παιδί. Ο δικός του, να να  βρει και να χρησιμοποιήσει το μπάνιο. Μπορείτε να το ξυπνήσετε λίγο πριν πάτε εσείς για ύπνο. Ανάψτε ένα φως, πείτε το όνομα του παιδιού, ακουμπήστε το, βάλτε να χτυπήσει ένα ξυπνητήρι. Αν το παιδί φαίνεται βυθισμένο και δεν μπορεί να ξυπνήσει, ξαναπροσπαθήστε μετά από 15-20 λεπτά. Όταν ξυπνήσει, θα πρέπει να πάει στο μπάνιο χωρίς τη δική σας βοήθεια. Όταν πετύχετε να ξυπνά γρήγορα για 7 συνεχόμενες νύχτες, το παιδί είτε έχει ξεπεράσει το πρόβλημα, είτε είναι έτοιμο να χρησιμοποιήσει ένα ξυπνητήρι ενούρησης.

    Ενθαρύνετε το παιδί να αλλάζει τα βρεγμένα του ρούχα.
     Αν το παιδί βραχεί τη νύχτα, είναι καλό να στεγνώσει και να αλλάξει ρούχα. Αν έχουν αρχίσει να του φεύγουν ούρα, το πρώτο που πρέπει να κάνει είναι να προσπαθήσει να το σταματήσει. Μετά, πρέπει να τρέξει προς την τουαλέτα για να αδειάζει εκεί όσα ούρα έμειναν στην κύστη του. Τέλος, είναι καλό να αλλάξει ρούχα και να απλώσει μια στεγνή πετσέτα στο υγρό σημείο του κρεβατιού του. Αυτό θα γίνει ευκολότερα αν έχετε προβλέψει να έχετε στεγνές πιζάμες και μια πετσέτα κοντά στο κρεβάτι του.

    Οταν το παιδί σας φτάσει τα 8 χρόνιαΑφού ακολουθήσετε τα παραπάνω, συζητήστε με το γιατρό την πιθανότητα χρήσης ενός ξυπνητηριού ενούρησης ή και φαρμάκων.
    • Ξυπνητήρια ενούρησης. Χρησιμοποιούνται για να ξυπνούν το παιδί όταν βρέχεται. Αρχίζουν να χτυπούν όταν το παιδί βραχεί. Έχουν το μεγαλύτερο ποσοστό επιτυχίας σε σχέση με κάθε  άλλη προσέγγιση. Είναι μικρά, ελαφριά και ευαίσθητα ακόμα σε μερικές σταγόνες ούρων. Τα παιδιά που χρησιμοποιούν τέτοια ξυπνητήρια, πρέπει να συνεχίσουν να εργάζονται προς την πλευρά της αφύπνισης.
    • Απλό ξυπνητήρι. Αν το παιδί σας δεν μπορεί να ξυπνήσει μόνο του και δε θέλετε να χρησιμοποιήσετε ξυπνητήρι ενούρησης, χρησιμοποιήστε ένα απλό ξυπνητήρι. Τοποθετήστε το σε σημείο που να μην το φτάνει το παιδί απλώνοντας το χέρι του και ρυθμίστε το να χτυπήσει 3-4 ώρες αφού έχει κοιμηθεί .  Το παιδί μπορεί μόνο του να βάζει κάθε βράδυ το ξυπνητήρι.
    • Φάρμακα. Τα περισσότερα παιδιά που έχουν ενούρηση, χρειάζονται περισσότερη   υποστήριξη , κυρίως εκείνες τις νύχτες που θα περάσουν εκτός σπιτιού (πάρτι, κατασκήνωση, διακοπές). Εκτός από το ξυπνητήρι, μπορούν να βοηθήσουν φάρμακα που λαμβάνονται πριν τον ύπνο. Τα φάρμακα αυτά είτε μειώνουν την παραγωγή των ούρων είτε αυξάνουν προσωρινά τη χωρητικότητα της κύστης. Το μειονέκτημά τους είναι πως μετά τη διακοπή τους, η ενούρηση συνήθως επιστρέφει. Για το λόγο αυτό, παιδιά που λαμβάνουν φάρμακα πρέπει να συνεχίσουν και την προσπάθεια αφύπνισης . Όπως όλα τα φάρμακα, απαιτείται προσοχή στη λήψη τους.
    Επικοινωνήστε με το γιατρό του παιδιού σας αν: Το παιδί αναφέρει πόνο ή τσούξιμο κατά την ούρηση.
     Η καμπύλη των ούρων είναι μικρή ή τα ούρα πέφτουν σταγόνα- σταγόνα.
     Το παιδί σας βρέχεται και κατά τη διάρκεια της μέρας.
     Το παιδί πίνει ιδιαίτερα μεγάλες ποσότητες υγρών.
     Η ενούρηση προκύπτει ως νέο πρόβλημα (ενώ το παιδί ήταν στεγνό τις νύχτες).
     Το παιδί σας έχει περάσει την ηλικία των 12 ετών.
     Το παιδί σας έχει περάσει τα 6 χρόνια και δεν βελτιώνεται μετά από 3 μήνες παρέμβασης (όπως περιγράφεται πιο πάνω).

    Δεδομένα

    1. Δεν υπάρχει “σωστή” ηλικία στην οποία τα παιδιά σταματούν να βρέχονται το βράδυ. Διαφέρει από παιδί σε παιδί. Ωστόσο, τα κορίτσια “στεγνώνουν” νωρίτερα
    2. Η ενούρηση είναι συχνό πρόβλημα: κάθε εβδομάδα, 1 στα 6 παιδιά πέντε χρονών θα βρέξει το κρεβάτι του
    3. Η ενούρηση έχει κληρονομικό χαρακτήρα. Αν είχε ο ένας γονιός σε ποσοστό 40% θα έχει και το παιδί. Αν είχαν και οι 2 γονείς, το ποσοστό αυτό γίνεται… 70% !..
    4. Τα περισσότερα παιδιά με ενούρηση, θα ξεπεράσουν το πρόβλημά τους μεγαλώνοντας - εκτός αν υπάρχει κάποιο ιατρικό πρόβλημα (το οποίο όμως είναι σχετικά εύκολο να ελεγχθεί)
    5. Υπάρχουν 2 κατηγορίες ενούρησης: η πρωτοπαθής , που σημαίνει ότι το παιδί δεν είχε “καθαρίσει” ποτέ και η δευτεροπαθής, στην οποία το παιδί αρχίζει να ξαναβρέχει το κρεβάτι του, αφού έχουν περάσει πάνω από 6 μήνες που ήταν στεγνό.

    Μύθοι
    1. Αν το παιδί σας βρέχεται η νύχτα, είναι επειδή έχετε αμελήσει να το εκπαιδεύσετε σωστά
    2. Αν το παιδί σας βρέχεται η νύχτα, υπάρχει κάποιο ψυχολογικό οργανικό πρόβλημα
    3. Τα παιδιά θα πρέπει να έχουν “καθαρίσει” πριν να αρχίσουν να πηγαίνουν στον παιδικό σταθμό (ναι κατά τη διάρκεια της ημέρας, αλλά όχι απαραίτητα τη νύχτα)
    4. Τα παιδιά χρειάζονται κάτι να πιουν πριν πέσουν για ύπνο (πίνοντας πριν τον ύπνο, απλά σημαίνει μια γεμάτη κύστη τη νύχτα…)

    ΠΗΓΗ: www.fkpanoixtiagalia.gr

    Αλλεργία

    Μπορείτε να προλάβετε την αλλεργία

    Το ποσοστό αλλεργικών νοσημάτων σε βρέφη και παιδιά έχει αυξηθεί σημαντικά κατά τις τελευταίες δεκαετίες, με αποτέλεσμα η συχνότητά τους να φθάνει σε 20 - 30%. Υπάρχουν, επίσης, σαφείς ενδείξεις ότι εκτός από την συχνότητα αυξάνεται και η βαρύτητα αυτών των νοσημάτων με μεγάλες επιπτώσεις στην οικονομική και κοινωνική ζωή της οικογένειας.

    Με βάση τα παραπάνω δεδομένα έχει πραγματοποιηθεί μια μελέτη σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την πρόληψη των αλλεργιών στα παιδιά. Στο ευρωπαϊκό αυτό ερευνητικό πρόγραμμα με την ονομασία SPACE (Study on Prevention of Allergy in Children in Europe) έχει λάβει μέρος και η χώρα μας μαζί με την Γερμανία, την Αυστρία, τη Μεγάλη Βρετανία και τη Λιθουανία. Ο στόχος του προγράμματος ήταν να εντοπισθούν οι ομάδες των παιδιών που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης κάποιας μορφή αλλεργίας. Σε αυτά τα παιδιά εφαρμόστηκε ένα συμβουλευτικό πρόγραμμα και αξιολογήθηκε οποιοδήποτε αλλεργικό σύμπτωμα σε τακτά χρονικά διαστήματα για διάστημα 2 ετών.

    Η συμμετοχή των παιδιών στο πρόγραμμα αυτό ήταν εθελοντική αλλά εξαιρετικά πολύτιμη γιατί συνέβαλλε στην ανακάλυψη ενός αποτελεσματικότερου τρόπου πρόληψης των αλλεργιών που μπορεί μελλοντικά να επιφέρει ακόμη μεγαλύτερα οφέλη στις οικογένειες της Ευρώπης που αντιμετωπίζουν τέτοιου είδους προβλήματα. Με την απόφασή κάθε οικογένειας να συμμετέχει στο πρόγραμμα αυτό επωφελήθηκαν και τα ίδια τα παιδιά που παρουσίαζαν αυξημένες πιθανότητες ανάπτυξης αλλεργιών.


    Τι είναι η αλλεργία;

    Η αλλεργία είναι μια παθολογική αντίδραση ή ευαισθησία του ανοσοποιητικού συστήματος σε έναν εξωτερικό παράγοντα, (φαρμακευτικές ουσίες, σκόνη κ.α), ο οποίος είναι συνήθως αποδεκτός από τον οργανισμό και θεωρείται, γενικά, ακίνδυνος. Αυτός ο παράγοντας ονομάζεται αλλεργιογόνο και έρχεται σε επαφή με τον οργανισμό μέσω εισπνοής, κατάποσης ή και επαφής με το δέρμα.

    Κοινά αλλεργιογόνα
    • To ακάρι της οικιακής σκόνης
    • Οι γύρεις των δένδρων και των λουλουδιών
    • Το τρίχωμα των ζώων και τα φτερά των πουλιών
    • Οι μύκητες
    • Ορισμένες τροφές
    Περιβαλλοντικοί παράγοντες
    Η παρουσία αλλεργιών εξαρτάται συχνά και από περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως:
    • η μόλυνση της ατμόσφαιρας
    • ο καπνός τσιγάρου
    • Υγρασία και κακός αερισμός
    Αλλεργικά νοσήματα

    Τα παιδιά εμφανίζουν διάφορα αλλεργικά νοσήματα που μπορεί να προσβάλλουν οποιοδήποτε σύστημα του σώματος. Τα πιο κοινά από τα νοσήματα αυτά είναι:
    • To άσθμα: πρόκειται για μια χρόνια πάθηση της οποίας τα κύρια συμπτώματα είναι η μειωμένη δυνατότητα εισπνοής αέρα, η δύσπνοια και ο βήχας. Τα παιδιά που πάσχουν από άσθμα παρουσιάζουν κρίσεις που οφείλονται σε πολλούς μη ειδικούς παράγοντες όπως η μόλυνση της ατμόσφαιρας, ο καπνός του τσιγάρου ή άλλα είδη καπνού κλπ.
    • Η αλλεργική ρινο-επιπεφυκίτιδα (εαρινός κατάρρους), παρουσιάζεται με κρίσεις πταρμού (φτέρνισμα), μάτια που δακρύζουν και παρουσιάζουν κνησμό (φαγούρα), μπούκωμα, συνάχι και αίσθημα καύσου στο φάρυγγα. Μπορεί να εμφανισθεί την άνοιξη, το καλοκαίρι, ή το φθινόπωρο (εποχιακή ρινίτιδα) ή να είναι παρούσα κατά τη διάρκεια όλου του έτους.
    • Το έκζεμα ή αλλεργική δερματίτιδα, είναι ένα μη μεταδοτικό εξάνθημα με κύριο σύμπτωμα τον κνησμό (φαγούρα), διαρκεί 6 εβδομάδες ή περισσότερο και συχνά εμφανίζεται στις πτυχές των χεριών, των ποδιών και στον τράχηλο, αν και σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να καλύπτει και όλο το σώμα
    • Τα ουρτικάρια ή πομφοί, είναι ξαφνική εμφάνιση κόκκινων σημαδιών στο δέρμα, ποικίλου μεγέθους με κύριο σύμπτωμα τον κνησμό. Όταν το πρήξιμο λάβει μεγάλη έκταση ονομάζεται αγγειοοίδημα.

    Τρόποι ανάπτυξης μιας αλλεργικής νόσου

    Ανάπτυξη αλλεργίας
    • Γενετική προδιάθεση και οικογενειακό ιστορικό αλλεργίας
    • Έκθεση σε αλλεργιογόνα
    • Ιώσεις
    • Μόλυνση του περιβάλλοντος
    • Αλλεργική νόσος / συμπτώματα


    Ποια παιδιά διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης αλλεργίας;
    Αυτά είναι τα παιδιά που:
    • Έχουν οικογενειακό ιστορικό αλλεργίας και/ ή θετικό αλλεργικό τεστ στους γονείς
    • Που παρουσιάζουν υψηλά επίπεδα αλλεργικών αντισωμάτων lgE (ανοσοσφαιρίνη Ε,) στο αίμα κατά τη βρεφική ή τη παιδική ηλικία.
    • Παρουσιάσουν θετικά αποτελέσματα σε αλλεργικές δοκιμασίες. Ωστόσο, η αλλεργική νόσος δεν θα αναπτυχθεί σε όλα τα παιδιά στα οποία η αλλεργική δοκιμασία ήταν θετική.
    Παράγοντες κινδύνου
    Οι παράγοντες οι οποίοι συμβάλλουν στην ανάπτυξη αλλεργίας είναι οι ακόλουθοι

    • Το ακάρι της οικιακής σκόνης
    • Το γάλα
    • Η πρώιμη έναρξη άλλων τροφών (πριν από τους 6 μήνες)
    • Τα κατοικίδια ζώα
    • Το κάπνισμα

    ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΟ ΒΡΕΦΟΣ ΣΑΣ
    Το ιστορικό αλλεργίας στην οικογένεια, αυξάνει την πιθανότητα ανάπτυξης αλλεργίας στο βρέφος. Υπάρχουν μερικά απλά μέτρα πρόληψης που μπορούν να λάβουν οι γονείς ώστε να ελαττωθεί ο κίνδυνος αυτός.
    Ακολουθήστε τις παρακάτω οδηγίες και συμβουλές καθ’ όλη τη διάρκεια της βρεφικής ηλικίας και επιτρέψτε στο γιατρό ή στην επισκέπτρια υγείας να παρακολουθεί την πορεία υγείας του παιδιού σας.

    ΔΙΑΤΡΟΦΗ

    • Το βρέφος θα πρέπει να τρέφεται αποκλειστικά με μητρικό γάλα για όσο το δυνατό μεγαλύτερο διάστημα (συνιστάται το ελάχιστο για 3 μήνες). Σε διαφορετική περίπτωση, το γάλα με το οποίο θα τρέφετε το βρέφος θα πρέπει να είναι υποαλλεργικό.
    • Το γάλα αγελάδας σε σκόνη δεν θα πρέπει να δοθεί πριν από τους 6 μήνες
    • Άλλα είδη γάλακτος αγελάδας (εβαπορέ ή φρέσκο), είναι διαιτητικά ακατάλληλα για την διατροφή του βρεφών που δεν έχουν συμπληρώσει το 12 μήνα.
    • Οι στερεές τροφές και τα δημητριακά θα πρέπει να συμπεριληφθούν στο διαιτολόγιο του βρέφους ΜΕΤΑ τον 6ο μήνα
    • Άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι διατροφικά ακατάλληλα για τα βρέφη που δεν έχουν συμπληρώσει τον 6ο μήνα
    • Το αυγό και το ψάρι δεν πρέπει να συμπεριληφθούν στη διατροφή του βρέφους εάν αυτό δεν έχει συμπληρώσει τον 12 μήνα
    • Τα φυστίκια και οι λοιποί ξηροί καρποί θεωρούνται ακατάλληλες τροφές πριν από το 3ο έτος

    ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΚΑΘΕ ΝΕΑΣ ΤΡΟΦΗΣ ΣΤΟ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΜΩΡΟΥ ΣΑΣ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΑΡΕΜΒΑΛΛΟΝΤΑΙ 1 - 2 ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ. ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΑΥΤΟ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΕΥΚΟΛΟΤΕΡΟ ΝΑ ΕΝΤΟΠΙΣΘΕΙ Η ΤΡΟΦΗ ΠΟΥ ΕΝΔΕΧΕΤΑΙ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕΙ ΑΛΛΕΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ.

    ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
    • Το κρεβάτι του μωρού θα πρέπει να έχει στρώμα από βινύλιο ή αν το στρώμα είναι υφασμάτινο θα πρέπει να καλυφθεί με ειδικό κάλυμμα. Αποφύγετε να παίρνετε το μωρό σε κρεβάτι που το στρώμα του δεν έχει το ειδικό κάλυμμα ή να το ξαπλώνετε κατευθείαν πάνω στον καναπέ ή το χαλί.
    • Κάθε άλλο κρεβάτι στο δωμάτιο του μωρού θα πρέπει να έχει καλυμμένο το στρώμα του με ειδικό κάλυμμα. Πάρτε το κάλυμμα μαζί σας αν το μωρό κοιμηθεί σε άλλο κρεβάτι, σε άλλο σπίτι.
    • Το δωμάτιο του βρέφους θα πρέπει να επιπλωθεί όσο το δυνατόν πιο απλά. Επιφάνειες που έχουν καλυφθεί με χαλιά ή μοκέτες αποτελούν εστίες για ακάρεα οικιακής σκόνης. Αν είναι δυνατόν απομακρύνετε τα χαλιά και διαλέξτε κουρτίνες, κατά προτίμηση κοντές στο μήκος, που μπορούν να πλένονται με καυτό νερό, σε θερμοκρασίες άνω των 55ο C ώστε να απολυμαίνονται από τα ακάρεα. Οι κουρτίνες θα πρέπει να πλένονται τέσσερις φορές τον χρόνο και σίγουρα πριν από τη γέννηση του παιδιού αν είναι παλιές.
    • Αποθαρρύνετε τη χρήση χνουδωτών ή πάνινων παιχνιδιών. Αν αυτό δεν είναι δυνατόν φροντίστε να μπορούν να πλένονται σε καυτό νερό μαζί με τα σεντόνια ή να μπαίνουν στην κατάψυξη (για 3 μέρες) μια φορά την εβδομάδα.
    • Διαλέξτε σκεπάσματα και κουβέρτες που να μπορούν να πλένονται μία φορά την εβδομάδα σε θερμοκρασία άνω των 55Ο C, ώστε να απολυμαίνονται από ακάρεα. Όταν το μωρό σας είναι αρκετά μεγάλο ώστε να χρειάζεται μαξιλάρι φροντίστε να πλένεται σε καυτό νερό.
    • Αερίζετε το δωμάτιο καλά και βγάζετε τα σκεπάσματα και τις κουβέρτες στον ήλιο όταν μπορείτε. Η θερμοκρασία στο υπνοδωμάτιο του μωρού πρέπει να είναι μεταξύ 16Ο C και 18Ο C
    • Χρησιμοποιείτε υγρό πανί όταν ξεσκονίζετε
    • Καθαρίζετε με ηλεκτρική σκούπα τα δωμάτια τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα όταν απουσιάζει το βρέφος
    • Μην επιτρέπετε το κάπνισμα στο σπίτι
    • Είναι προτιμότερο να μην έχετε κανένα κατοικίδιο ζώο. Αλλιώς, αν αποκτήσετε νέα κατοικίδια ζώα, ποτέ μην τους επιτρέπετε να μπαίνουν στο δωμάτιο του μωρού.
    ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΑΣ
    Σε περίπτωση που υπάρχει ιστορικό αλλεργίας στην οικογένεια και το παιδί σας έχει παρουσιάσει προδιάθεση να την κληρονομήσει, σας προτείνουμε μερικά μέτρα τα οποία μπορεί να σας βοηθήσουν στην πρόληψη μελλοντικών προβλημάτων.
    • Τα στρώματα των κρεβατιών που βρίσκονται στο δωμάτιο του παιδιού θα πρέπει να είναι καλυμμένα με το ειδικό κάλυμμα. Το παιδί σας θα πρέπει να αποθαρρύνεται να κοιμάται ή να παίζει σε κρεβάτια που δεν έχουν το ειδικό κάλυμμα. Επίσης, θα πρέπει να παίρνει το κάλυμμα μαζί του όταν κοιμάται σε άλλο σπίτι.
    • Τα σεντόνια θα πρέπει να πλένονται κάθε εβδομάδα σε θερμοκρασίες πάνω από 55 C, ώστε να απολυμαίνονται από τα ακάρεα της οικιακής σκόνης. Οι κουβέρτες και το μαξιλάρι πρέπει, επίσης, να πλένονται στην ίδια θερμοκρασία.
    • Τα δωμάτια θα πρέπει να αερίζονται καλά και να τακτοποιούνται τακτικά. Οι κρεβατοκάμαρες είναι προτιμότερο να μην θερμαίνονται την νύκτα. Φυλάγετε παιχνίδια, βιβλία και ρούχα σε ντουλάπια για να μην μαζεύουν σκόνη.
    • Καθαρίζετε τα δωμάτια με ηλεκτρική σκούπα τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα όταν το παιδί απουσιάζει.
    • Τα χνουδωτά ή πάνινα παιχνίδια θα πρέπει να αποφεύγονται αν αυτό δεν είναι δυνατό θα πρέπει να πλένονται με τα σεντόνια τους 55 C ή να μπαίνουν στην κατάψυξη (για 3-4 ημέρες) μια φορά την εβδομάδα
    • Βγάλτε τα χαλιά και τις μοκέτες αν είναι δυνατόν από όλο το σπίτι και όχι μόνο από την κρεβατοκάμαρα του παιδιού και το καθιστικό και διαλέξτε κουρτίνες που μπορούν να πλένονται σε καυτό νερό
    • Περιορίστε τη σκόνη πάνω στα έπιπλα χρησιμοποιώντας υγρό πανί όταν ξεσκονίζετε
    • Μην αφήνετε το παιδί να κοιμάται στο κάτω κρεβάτι διώροφης κουκέτας
    • Μην επιτρέπετε το κάπνισμα σε οποιονδήποτε χώρο του σπιτιού
    • Είναι προτιμότερο να μην έχετε κανένα κατοικίδιο ζώο. Αλλιώς αν αποκτήσετε νέα κατοικίδια ζώα ποτέ μην τους επιτρέπετε να μπαίνουν στο υπνοδωμάτιο του παιδιού.
    ΠΗΓΗ: http://www.aglaiakyriakou.gr/research_b.html