Σάββατο 31 Μαρτίου 2012

ΤΑ ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΒΑΠΤΙΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟ Α-Ω

Τα έθιμα ακολουθούν,

έστω και μ’ ένα συντηρητικότερο ρυθμό,

τις κοινωνικές και πολιτιστικές αλλαγές

κάθε τόπου. Κάποια παλιά έθιμα

μπορεί να έχουν “σβήσει”

ή να έχουν αναπροσαρμοστεί,

αλλά η τάση του ανθρώπου

να δημιουργεί νέα έθιμα χαρακτηρίζει

σταθερά τη ζωή και τις κοινωνικές εκδηλώσεις του.

Ας δούμε μαζί κάποια έθιμα και παραδόσεις, που χαρακτήριζαν στο παρελθόν το θεσμό της βάπτισης στη χώρα μας. Κάποια ξεχάστηκαν, κάποια άλλαξαν, κάποια καταργήθηκαν, κάποια παρέμειναν, κάποια αποτελούν έμπνευση για το μέλλον…

Ανάδοχος

Σημαντικός στη βάπτιση είναι ο ρόλος του αναδόχου, “ο οποίος κρεμά”, όπως έλεγαν στην Κρήτη, “το παιδί στο λαιμό του”, αναλαμβάνει δηλαδή, μαζί με τους γονείς του παιδιού, το καθήκον της χριστιανικής ανατροφής του. Στην προετοιμασία για το βάπτισμα, δεσπόζουν οι εξορκισμοί και οι τελετές της απόταξης του διαβόλου και της σύνταξης του νεοφώτιστου με το Χριστό. Ο ανάδοχος αποκηρύσσει το σατανά στραμμένος προς τη δύση, που συμβολίζει το βασίλειο του σκότους, ενώ απαγγέλλει το σύμβολο της Πίστεως στραμμένος προς την ανατολή, που συμβολίζει το Χριστό, ο οποίος είναι το αληθινό φως.

Βάπτισμα

Το Μυστήριο του Βαπτίσματος αποτελεί την είσοδο του ανθρώπου στην Εκκλησία. Με το βάπτισμα το νήπιο αποκαθαίρεται από το προπατορικό και κάθε προσωπικό αμάρτημα μέσω του νερού, το οποίο συμβολίζει το αίμα του Ιησού Χριστού. Η βύθιση στο νερό συμβολίζει την είσοδο του πιστού στην Εκκλησία. Στα πρώτα χριστιανικά χρόνια κοινή πρακτική ήταν η βάπτιση σε ώριμη ηλικία, αφού προηγουμένως γινόταν η κατήχηση, η διδασκαλία δηλαδή των αρχών της χριστιανικής πίστης. Αργότερα, λόγω του μεγάλου ποσοστού παιδικής θνησιμότητας, υιοθετήθηκε ο νηπιοβαπτισμός και αντί του βαπτιζόμενου βρέφους στην ομολογία πίστης προβαίνει ο νονός, συμβολή του οποίου είναι η ύστερη κατήχηση του νέου μέλους της Εκκλησίας.

Γονείς

Σε πάρα πολλά σημεία της Ελλάδας, η βάπτιση γινόταν χωρίς την παρουσία των γονιών του παιδιού, οι οποίοι περίμεναν στο σπίτι τη χαρμόσυνη αναγγελία του ονόματος. Συνήθως η γιαγιά του μωρού, κυρίως η μητέρα του γαμπρού, ή η μαμή πήγαιναν το μωρό στην εκκλησία. Μόλις ο νονός ή η νονά έλεγε το όνομα του μωρού, όλοι οι πιτσιρικάδες του χωριού έτρεχαν στα σοκάκια για να πουν στους γονείς το όνομα. Ο πρώτος που έφτανε στους γονείς έπαιρνε καλό φιλοδώρημα σε χρήματα της εποχής. Οι υπόλοιποι δέχονταν κεράσματα (καραμέλες, καρύδια, κάστανα, χαλβά ή λουκούμια). Όσο τα παιδιά έτρεχαν, από την εκκλησία ξεκινούσε μια πομπή με τους υπόλοιπους καλεσμένους. Επικεφαλής ήταν ο ιερέας και ακολουθούσε ο νονός ή η νονά με το βαφτισμένο μωρό. Με την άφιξη της πομπής η μητέρα παραλάμβανε από το νονό ή τη νονά το μωρό της, αφού πρώτα φιλούσε το χέρι του ιερέα κι έκανε τρεις μετάνοιες μπροστά τους. Ακολουθούσαν κεράσματα της εποχής, που ήταν συνήθως περιποιημένες πίτες, τα γνωστά “μπουρέκια”.

Δεισιδαιμονίες

Κατά την παράδοση, μετά τη βάπτιση, η μητέρα δεν έπρεπε να ξεπλύνει το παιδί από το λάδι. Εξαίρεση αποτελούσε φυσικά η τοπική πλύση για λόγους υγιεινής. Μετά από τρεις ημέρες, η μητέρα μπορούσε να πλύνει το βρέφος, αλλά έπρεπε να κρατήσει το νερό, το οποίο θα πετούσε είτε στη θάλασσα, είτε σε απάτητο χώμα. Σε κάποια μέρη το χρησιμοποιούσαν, για να ποτίσουν λουλούδια ή φυτά.
Στη Μικρά Ασία και στη Ρόδο, τρεις μέρες μετά τη βάπτιση, στο σπίτι του νεοφώτιστου γινόταν ένα γλέντι μόνο για τις γυναίκες, όπου η νονά έβγαζε το λάδι από το μωρό. Κατά τη διάρκεια του “ξελαδώματος” η νονά έβαζε ένα αυγό στο νερό, για να είναι ατελείωτες οι μέρες του μωρού, όπως και το αυγό δεν είχε αρχή και τέλος. Οι υπόλοιπες γυναίκες έριχναν μέσα στη σκάφη του μωρού χρήματα, για να είναι αγαπητό όπως το χρήμα, λέγοντας η καθεμιά τις ευχές της. Κάποια έθιμα απαιτούσαν το παιδί να μην κουρευτεί μέχρι τη βάπτισή του. Ακόμα και τα νύχια του που κόβονταν πριν τη βάπτιση, έπρεπε να φυλαχτούν και να ριχτούν στην κολυμπήθρα.

Ελαιόλαδο

Στο βάπτισμα, λίγο πριν την τριπλή κατάδυση και ανάδυση από το νερό, ο βαπτιζόμενος αλείφεται με λάδι από τον ιερέα σε ορισμένα μέλη του σώματος και από το νονό ή τη νονά σε όλο το σώμα. Το λάδι, που συγκρατεί και μεταφέρει τη φώτιση στο βαπτιζόμενο, είναι και το βασικό υλικό για την παρασκευή του Άγιου Μύρου, με το οποίο ο ιερέας χρίζει το νεοφώτιστο, για να του μεταδώσει τη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Η βαθύτερη σημασία της άλειψης με λάδι κατά τη στιγμή της βάπτισης, είναι να τονιστεί η έννοια του αγώνα του βαπτιζόμενου μετά το βάπτισμα. Επιπλέον, σημαίνει το έλεος και τη χάρη του Θεού, καθώς και τη δύναμη που λαμβάνει ο νεοφώτιστος ενόψει των πνευματικών αγώνων για την τελείωσή του. Η επάλειψη ολόκληρου του σώματος συμβολίζει την ανάπλαση και την αναδημιουργία του ανθρώπου μέσω του βαπτίσματος.

Ζάχαρη

Η βάφτιση ήταν πάντα μια γλυκιά αφορμή για άφθονη κατανάλωση ζάχαρης από μικρούς, αλλά και από μεγάλους… Αμυγδαλωτά πασπαλισμένα με άχνη, κουλούρες στολισμένες με ζαχαρωτά, ζαχαρωμένοι ξηροί καρποί, καραμέλες, σιμιγδαλένιος χαλβάς, γλυκές κολοκυθόπιτες, λουκούμια, λουκουμάδες, ζαχαρωμένα λουλούδια, γλυκά του κουταλιού, μπακλαβάδες, δίπλες, παστέλια, παξιμάδια σκεπασμένα με κοπανιστή ζάχαρη και βέβαια γλυκά κουφέτα…
Στη Χίο, μετά τη λήξη του μυστηρίου, αν γινόταν στην εκκλησία, όλος ο κόσμος μαζί με τον παπά, το ψάλτη και τους γονείς συνόδευαν το νεοφώτιστο στο σπίτι, όπου γινόταν το “γλυκό κέρασμα”. Πρώτα η σουμάδα, μετά το λικέρ με σοκολατάκια και κουφέτα, μετά τα γλυκά και τα κοπανισμένα στραγάλια με τη ζάχαρη για τους γέρους… Και όλα αυτά μαζί με μπόλικο ρακί.

Ημερομηνία

Το μυστήριο γινόταν σχεδόν πάντα Κυριακή, μετά τη Θεία Λειτουργία και το παρακολουθούσαν όλοι οι εκκλησιαζόμενοι. Σε πολλά χωριά της Πίνδου, πριν χρονίσει το μωρό και πριν ακόμα περπατήσει, αποφάσιζαν για τη βάφτισή του. Η ειδοποίηση του νονού ήταν μέσα στις πρώτες φροντίδες, για να ετοιμαστεί και να καθοριστεί και η ημερομηνία.
Στη Ρόδο συνήθιζαν κάποτε να βαπτίζουν τα μωρά όταν ήταν δεκαπέντε περίπου ημερών και άλλοτε όταν ήταν δύο ή τριών μηνών. Την Τετάρτη πριν τη βάπτιση οι γιαγιάδες του καλούσαν τους συγγενείς και φίλους της οικογένειας δίνοντάς τους ψωμί.
Στην Κάρπαθο τα παλαιότερα χρόνια το παιδί βαπτιζόταν στις 8 ημέρες από την γέννησή του. Τώρα μεσολαβεί ένα άλλο έθιμο, περισσότερο στη κάτω Κάρπαθο, “τα εφτά”. Μετά δηλαδή από 7 ημέρες από τη γέννηση του παιδιού και χωρίς ιδιαίτερη πρόσκληση, οι συγγενείς του νεογέννητου μαζεύονται στο σπίτι του και παίρνουν μέρος στην τελετή των εφτά ημερών. Γυναίκες και κορίτσια τυλίγουν το παιδί μέσα σε μεταξωτές κουβέρτες και κάνοντας ένα είδος κούνιας κρατώντας τες με τα χέρια, κουνούν το μωρό και τραγουδούν διάφορα τραγούδια στο σκοπό του νανουρίσματος. Μετά από τις ευχές οι συγγενείς τρώνε αλευρά (ένα είδος πηκτού χυλού με μέλι και βούτυρο) και στη συνέχεια ντύνουν το παιδί φορώντας του, αν είναι αγόρι ένα πουκάμισο του πατέρα ή αν είναι κορίτσι ένα εσώρουχο της μητέρας. Μετά βάζουν το παιδί πάνω σε ένα μεγάλο τραπέζι και πετάνε πάνω σ’ αυτό τα διάφορα δώρα που προσφέρουν οι συγγενείς, ενώ βάζουν πάνω στο παιδί χρυσά ρολόγια, βραχιόλια και κολαΐνες (χρυσά νομίσματα με θηλειές δεμένα το ένα κοντά στο άλλο).

Θεία Κοινωνία

Παλαιότερα, ο νονός ή η νονά συνόδευαν τους γονείς και το νεοφώτιστο στην εκκλησία, όπου το μωρό ντυμένο με τα βαπτιστικά του κοινωνούσε τρεις συνεχόμενες Κυριακές μετά τη Βάπτιση. Οι γονείς έφερναν μαζί και τη λαμπάδα του παιδιού, την οποία κάθε φορά άναβαν για όση ώρα βρίσκονταν στην εκκλησία. Την τρίτη φορά έβγαζαν το στολισμό από το κερί, γιατί έπρεπε να αφήσουν τη λαμπάδα στην εκκλησία.

Ιερό Μυστήριο

Στην κυρίως τελετή της βάπτισης τα βασικότερα σημεία είναι: ο καθαγιασμός του νερού, η επάλειψη του βαπτιζομένου με λάδι, η τριπλή κατάδυση στο νερό, το χρίσμα, η τριχοκουρία, η ένδυση και ο κύκλος γύρω από την κολυμπήθρα. Η τελετή στο σύνολό της, καθώς και τα υλικά που χρησιμοποιούνται, κρύβουν βαθύτατους συμβολισμούς! Το νερό αποτελεί το βασικό στοιχείο του βαπτίσματος. Η τριπλή βύθιση στο νερό στο όνομα της Αγίας Τριάδος σημαίνει τη συμμετοχή του στο θάνατο και την Ανάσταση του Χριστού. Το νερό γίνεται μέσο ψυχικού καθαρμού, «λουτρόν παλιγγενεσίας», μέσα στο οποίο θάπτεται ο παλαιός άνθρωπος και από το οποίο εξέρχεται αναγεννημένος ο νέος άνθρωπος, ο χριστιανός. Ο σταυρός που δίνεται στο νεοφώτιστο είναι η σφραγίδα του Χριστού και συμβολίζει το πνεύμα της θυσίας και της αυταπάρνησης, που συνεπάγεται η αποδοχή της χριστιανικής ζωής. Η λαμπάδα είναι σύμβολο του φωτός του Χριστού, το οποίο στο εξής ο νεοφώτιστος θα πρέπει να σκορπίζει στον κόσμο με την παρουσία και τη ζωή του. Τέλος, η τριχοκουρία (κόψιμο των μαλλιών) σημαίνει, ότι πλέον ο νεοφώτιστος ανήκει στο Θεό, είναι αφιερωμένος σ’ Αυτόν. Παραδοσιακά, τα μαλλιά των μωρών δεν έπρεπε να κοπούν πριν τη βάπτισή τους.

Κουμπάρος

Στο νομό Πέλλας, όταν το μωρό γινόταν σαράντα ημερών, ο πατέρας ρωτούσε τον κουμπάρο, αν ήθελε να βαπτίσει το μωρό. Για να τον καλέσουν, έπαιρναν μια λαμπάδα και μια πετσέτα και πήγαιναν να του πουν ποια μέρα θα γινόταν η βάφτιση. Την ημέρα της βάπτισης ο κουμπάρος έφερνε στην εκκλησία δύο κουβάδες ζεστό νερό. Το μωρό ερχόταν με κάποιον συγγενή και εκεί το έπαιρνε ο κουμπάρος, αφού του έδινε λεφτά. Η μητέρα δεν πήγαινε στην εκκλησία. Την ώρα της βάπτισης όλοι έριχναν λεφτά στη κολυμπήθρα. Ο κουμπάρος έλεγε το όνομα του παιδιού, που δεν το ήξερε κανείς, και τα παιδιά έτρεχαν στη μητέρα για να της το πουν. Σ’ όποιο παιδί έφτανε πρώτο η μητέρα του έδινε περισσότερα λεφτά από τ’ άλλα. Μετά το τέλος της βάπτισης οι καλεσμένοι σήκωναν τον κουμπάρο ψηλά και φώναζαν “άξιος” και οι συγγενείς, αντί για μπομπονιέρες, μοίραζαν λεφτά και σταυρουδάκια. Ο κουμπάρος έφερνε το μωρό στο σπίτι και η μητέρα γονάτιζε τρεις φορές και του φιλούσε το χέρι για να το πάρει. Όταν έφευγε από το σπίτι ο κουμπάρος, πήγαινε απ’ την κούνια του μωρού, το φιλούσε και του έριχνε λεφτά.
Στα περισσότερα μέρη, για το πρωτότοκο παιδί νονός ήταν πάντοτε ο κουμπάρος που είχε στεφανώσει το ανδρόγυνο. Γι’ αυτό και στη Χίο στο τραπέζι του γάμου λεγόταν το ακόλουθο τετράστιχο: “Κουμπάρε που στεφάνωσες, κι έσμιξες το ζευγάρι, να σ’ αξιώσει ο Θεός, να βάλεις και το λάδι.”

Λευκά ρούχα

Ο νονός σύμφωνα με την παράδοση της Εκκλησίας αγόραζε λευκά ενδύματα για το μωρό που θα βάπτιζε. Τα λευκά ρούχα, που ονομάζονταν και «εμφώτεια» ή «φωτίκια», συμβόλιζαν τη λαμπρότητα της ψυχής, τον εσωτερικό φωτισμό, το φως και το κάλλος του Χριστού, που ενδύθηκε ο νεοφώτιστος. Το λευκό συμβόλιζε επίσης την καθαρότητα και τη φωτεινότητα της ψυχής του βαπτισθέντος.

Μαρτυρικά

Στο νησί της Λέσβου τα βαφτίσια ήταν πάντα ένα χαρμόσυνο γεγονός για τους γονείς του παιδιού και τους συγγενείς και συνήθως γιορταζόταν με φαγοπότι και ολονύχτιο γλέντι. Όταν τελείωνε η τελετή της βάφτισης, ο νονός στην αυλή της εκκλησίας γέμιζε τις χούφτες του με νομίσματα και τα σκόρπιζε στον αέρα, για να τα πάρουν τα συγκεντρωμένα παιδιά. Αν το νεοφώτιστο είχε μεγαλύτερα αδέρφια, τους έδινε το δικό τους νόμισμα στο χέρι. Η κίνηση αυτή γινόταν για τη “μαρτυρία”. Σήμερα τη θέση των νομισμάτων έχουν πάρει τα σταυρουδάκια που δίνονται στον κόσμο, τα γνωστά “μαρτυρικά”. Στις μέρες μας, μετά το τέλος της βάφτισης, οι γονείς μοιράζουν στους καλεσμένους κάποιο γλυκό, συνήθως αμυγδαλωτά. Οι μπομπονιέρες έχουν προηγηθεί με το κάλεσμα.

Νονός

Κατά την Ορθόδοξη Εκκλησία, ο νονός, που θεωρείται ο πνευματικός πατέρας του παιδιού, δεν επιτρέπεται να βαφτίσει παιδιά διαφορετικού φύλου. Ταυτόχρονα, η εκκλησία μας απαγορεύει την τέλεση γάμου σε ένα ζευγάρι, το οποίο είχε τον ίδιο νονό. Στο παρελθόν ο ρόλος του νονού ήταν ουσιαστικός και οπωσδήποτε δεν περιοριζόταν στο να αγοράσει κάποια δώρα στο παιδί στις γιορτές. Ο νονός αναλάμβανε την υποχρέωση να κατηχήσει το παιδάκι, όταν αυτό άρχιζε να καταλαβαίνει, στη χριστιανική πίστη και ζωή.

Ξεροτήγανα

Η συνταγή για τα ξεροτήγανα συνδυάζει τα κύρια παραδοσιακά προϊόντα της κρητικής κουζίνας: μέλι, πορτοκάλι, ελαιόλαδο. Βυζαντινής καταγωγής, αυτό το γλύκισμα προσφερόταν και προσφέρεται σε βαπτίσεις, αλλά και γάμους.
Υλικά:
2 φλιτζάνια του τσαγιού αλεύρι
1 κουταλάκι αλάτι
1,5 φλιτζάνι ελαιόλαδο
0,5 φλιτζάνι χυμός πορτοκαλιού
3 κουταλιές της σούπας νερό
0,5 φλιτζάνι λάδι
1 φλιτζάνι ζάχαρη
Τριμμένα καρύδια
Κανέλα σε σκόνη και ολόκληρη
Σουσάμι
Δύο μοσχοκάρφια
Εκτέλεση:
Σε μια γαβάθα ανακατεύουμε το αλεύρι, το αλάτι, το χυμό του πορτοκαλιού, δύο κουταλιές λαδιού και το νερό, μέχρι να έχουμε μια σφιχτή ζύμη. Σκεπάζουμε και αφήνουμε το μείγμα να ξεκουραστεί για μια ώρα. Στη συνέχεια, απλώνουμε τη ζύμη σε στρώσεις λεπτές σα χαρτί, πάνω σ’ ένα τραπέζι αλευρωμένο από πριν και κόβουμε φέτες περίπου 10Χ15 εκατοστών. Βάζουμε το υπόλοιπο λάδι να ζεσταθεί και μόλις κάψει, ρίχνουμε σ’ αυτό μία – μία τις φέτες. Παίρνουν έτσι διάφορα σχήματα. Τις βγάζουμε, μόλις ροδίσουν ελαφρά. Τέλος, απλώνουμε τις φέτες της ζύμης σε μια πιατέλα με απορροφητικό χαρτί, για να ρουφήξει το λάδι και τις περιχύνουμε με το σιρόπι (για το σιρόπι: βάζουμε σε μια κατσαρόλα το μέλι, τη ζάχαρη, το φλιτζάνι νερό, ένα κομμάτι κανέλα και 2 μοσχοκάρφια. Αφαιρούμε τον αφρό που βγαίνει στο βράσιμο), τα καρύδια, το σουσάμι και τη σκόνη κανέλας.

Ονοματοδοσία

Στην πραγματικότητα η βάπτιση δεν πρέπει να ταυτίζεται με την ονοματοδοσία. Η αναφορά του ονόματος του βαπτιζόμενου υπάρχει στη βάπτιση (όπως και σε άλλες ακολουθίες) και δηλώνει, ότι για το Θεό κάθε ένας από εμάς είναι ένα πρόσωπο για το οποίο Εκείνος ενδιαφέρεται ξεχωριστά. Δεν είναι η βάπτιση ο τρόπος για να αποκτήσει το παιδί ένα όνομα.
Η Εκκλησία έχει ευχή ονοματοδοσίας, που συνήθως διαβάζεται οκτώ μέρες μετά τη γέννηση -μπορεί και αργότερα- και το όνομα του παιδιού μπορεί να αναφέρεται και πριν από τη βάπτιση.
Όμως, ας δούμε τι γίνεται στην ελληνική παράδοση, που θέλει το πρώτο παιδί του ζευγαριού να “κληρονομεί” το ένα όνομα εκ των δυο γονέων του συζύγου. Σε πολλά χωριά, ακόμη και σήμερα ακολουθείται πιστά το έθιμο, ιδίως για τα αγόρια που θεωρείται ότι “συνεχίζουν” το όνομα της οικογένειας, καθώς στην αντίθετη περίπτωση μπορεί να δημιουργηθούν ακόμη και έριδες μεταξύ των δυο οικογενειών. Για ευνόητους λόγους, κρίνεται σκόπιμο να αποφεύγεται το παιδί να φέρει ίδιο όνομα με τους γονείς του.

Παστέλι

Στη Σίφνο, τη Ρόδο και την Κάσο το παστέλι είναι συνδεδεμένο με τα μυστήρια του γάμου και της βάπτισης. Ανήκει στην ειδική κατηγορία των «τραγανών παστελιών», δηλαδή στη σύστασή του υπερισχύει το σουσάμι (περίπου 60% σουσάμι και 40% μέλι). Στη Ρόδο, όπου ονομάζεται μελεκούνι, καρυκεύεται με κύμινο και κανέλλα. Στην Κάσο, προστίθενται μερικές φορές και καρύδια στο μείγμα. Στην Άνδρο, την Τήνο και τα Κουφονήσια σερβίρεται πάνω σε φύλλα λεμονιού. Στην Αμοργό προσθέτουν κύμινο.
Ας δούμε, όμως, μια παραδοσιακή συνταγή της Ελένης Αντ. Τρούλλου από το βιβλίο «Λιχουδιές της Σίφνου»:
Υλικά:
1 κιλό μέλι Σίφνου
1.200 γραμμάρια σουσάμι
Εκτέλεση:
Βάζουμε το μέλι στη φωτιά σε μεγάλη πλατιά κατσαρόλα. Το ανακατεύουμε συνέχεια με ξύλινη κουτάλα, για να μην πιάσει. Όταν αρχίζει να δένει, ρίχνουμε το σουσάμι και συνεχίζουμε να ανακατεύουμε. Για να είμαστε σίγουροι πως έχει δέσει και είναι έτοιμο το υλικό, παίρνουμε ένα ποτηράκι με νερό και στάζουμε μέσα μια σταγόνα με ένα κουταλάκι. Αν δε διαλυθεί η σταγόνα αμέσως, τότε είναι έτοιμο το παστέλι. Όσο περισσότερο ψήνεται, παίρνει μια ωραία μυρωδιά και διατηρείται περισσότερο χρονικό διάστημα, χωρίς να αλλοιωθεί. Ετοιμάζουμε ένα μεγάλο τραπέζι ή ένα φαρδύ μάρμαρο, αλείφουμε με βούτυρο και απλώνουμε το υλικό. Το δουλεύουμε απ’ όλες τις πλευρές του, ώσπου ν’ αρχίσει να κρυώνει, για να του δώσουμε το τελικό του σχήμα. Μ’ έναν πλάστη δουλεύουμε καλά το παστέλι και το στρώνουμε, για να έχει το πάχος που θέλουμε. Σ’ ένα πιατάκι βάζουμε κόκκινο γλυκό κρασί και βουτάμε τα χέρια μας, για να του δώσουμε το σχήμα και το πάχος που θέλουμε και να γίνει ομοιόμορφο. Την τελική μορφή τη δίνουμε με τον ξύλινο πλάστη. Όταν κρυώσει τελείως, το κόβουμε σε μικρά κομμάτια.

Μαρτυρικά

Στο νησί της Λέσβου τα βαφτίσια ήταν πάντα ένα χαρμόσυνο γεγονός για τους γονείς του παιδιού και τους συγγενείς και συνήθως γιορταζόταν με φαγοπότι και ολονύχτιο γλέντι. Όταν τελείωνε η τελετή της βάφτισης, ο νονός στην αυλή της εκκλησίας γέμιζε τις χούφτες του με νομίσματα και τα σκόρπιζε στον αέρα, για να τα πάρουν τα συγκεντρωμένα παιδιά. Αν το νεοφώτιστο είχε μεγαλύτερα αδέρφια, τους έδινε το δικό τους νόμισμα στο χέρι. Η κίνηση αυτή γινόταν για τη “μαρτυρία”. Σήμερα τη θέση των νομισμάτων έχουν πάρει τα σταυρουδάκια που δίνονται στον κόσμο, τα γνωστά “μαρτυρικά”. Στις μέρες μας, μετά το τέλος της βάφτισης, οι γονείς μοιράζουν στους καλεσμένους κάποιο γλυκό, συνήθως αμυγδαλωτά. Οι μπομπονιέρες έχουν προηγηθεί με το κάλεσμα.

Νονός

Κατά την Ορθόδοξη Εκκλησία, ο νονός, που θεωρείται ο πνευματικός πατέρας του παιδιού, δεν επιτρέπεται να βαφτίσει παιδιά διαφορετικού φύλου. Ταυτόχρονα, η εκκλησία μας απαγορεύει την τέλεση γάμου σε ένα ζευγάρι, το οποίο είχε τον ίδιο νονό. Στο παρελθόν ο ρόλος του νονού ήταν ουσιαστικός και οπωσδήποτε δεν περιοριζόταν στο να αγοράσει κάποια δώρα στο παιδί στις γιορτές. Ο νονός αναλάμβανε την υποχρέωση να κατηχήσει το παιδάκι, όταν αυτό άρχιζε να καταλαβαίνει, στη χριστιανική πίστη και ζωή.

Ξεροτήγανα

Η συνταγή για τα ξεροτήγανα συνδυάζει τα κύρια παραδοσιακά προϊόντα της κρητικής κουζίνας: μέλι, πορτοκάλι, ελαιόλαδο. Βυζαντινής καταγωγής, αυτό το γλύκισμα προσφερόταν και προσφέρεται σε βαπτίσεις, αλλά και γάμους.
Υλικά:
2 φλιτζάνια του τσαγιού αλεύρι
1 κουταλάκι αλάτι
1,5 φλιτζάνι ελαιόλαδο
0,5 φλιτζάνι χυμός πορτοκαλιού
3 κουταλιές της σούπας νερό
0,5 φλιτζάνι λάδι
1 φλιτζάνι ζάχαρη
Τριμμένα καρύδια
Κανέλα σε σκόνη και ολόκληρη
Σουσάμι
Δύο μοσχοκάρφια
Εκτέλεση:
Σε μια γαβάθα ανακατεύουμε το αλεύρι, το αλάτι, το χυμό του πορτοκαλιού, δύο κουταλιές λαδιού και το νερό, μέχρι να έχουμε μια σφιχτή ζύμη. Σκεπάζουμε και αφήνουμε το μείγμα να ξεκουραστεί για μια ώρα. Στη συνέχεια, απλώνουμε τη ζύμη σε στρώσεις λεπτές σα χαρτί, πάνω σ’ ένα τραπέζι αλευρωμένο από πριν και κόβουμε φέτες περίπου 10Χ15 εκατοστών. Βάζουμε το υπόλοιπο λάδι να ζεσταθεί και μόλις κάψει, ρίχνουμε σ’ αυτό μία – μία τις φέτες. Παίρνουν έτσι διάφορα σχήματα. Τις βγάζουμε, μόλις ροδίσουν ελαφρά. Τέλος, απλώνουμε τις φέτες της ζύμης σε μια πιατέλα με απορροφητικό χαρτί, για να ρουφήξει το λάδι και τις περιχύνουμε με το σιρόπι (για το σιρόπι: βάζουμε σε μια κατσαρόλα το μέλι, τη ζάχαρη, το φλιτζάνι νερό, ένα κομμάτι κανέλα και 2 μοσχοκάρφια. Αφαιρούμε τον αφρό που βγαίνει στο βράσιμο), τα καρύδια, το σουσάμι και τη σκόνη κανέλας.

Ονοματοδοσία

Στην πραγματικότητα η βάπτιση δεν πρέπει να ταυτίζεται με την ονοματοδοσία. Η αναφορά του ονόματος του βαπτιζόμενου υπάρχει στη βάπτιση (όπως και σε άλλες ακολουθίες) και δηλώνει, ότι για το Θεό κάθε ένας από εμάς είναι ένα πρόσωπο για το οποίο Εκείνος ενδιαφέρεται ξεχωριστά. Δεν είναι η βάπτιση ο τρόπος για να αποκτήσει το παιδί ένα όνομα.
Η Εκκλησία έχει ευχή ονοματοδοσίας, που συνήθως διαβάζεται οκτώ μέρες μετά τη γέννηση -μπορεί και αργότερα- και το όνομα του παιδιού μπορεί να αναφέρεται και πριν από τη βάπτιση.
Όμως, ας δούμε τι γίνεται στην ελληνική παράδοση, που θέλει το πρώτο παιδί του ζευγαριού να “κληρονομεί” το ένα όνομα εκ των δυο γονέων του συζύγου. Σε πολλά χωριά, ακόμη και σήμερα ακολουθείται πιστά το έθιμο, ιδίως για τα αγόρια που θεωρείται ότι “συνεχίζουν” το όνομα της οικογένειας, καθώς στην αντίθετη περίπτωση μπορεί να δημιουργηθούν ακόμη και έριδες μεταξύ των δυο οικογενειών. Για ευνόητους λόγους, κρίνεται σκόπιμο να αποφεύγεται το παιδί να φέρει ίδιο όνομα με τους γονείς του.

Παστέλι

Στη Σίφνο, τη Ρόδο και την Κάσο το παστέλι είναι συνδεδεμένο με τα μυστήρια του γάμου και της βάπτισης. Ανήκει στην ειδική κατηγορία των «τραγανών παστελιών», δηλαδή στη σύστασή του υπερισχύει το σουσάμι (περίπου 60% σουσάμι και 40% μέλι). Στη Ρόδο, όπου ονομάζεται μελεκούνι, καρυκεύεται με κύμινο και κανέλλα. Στην Κάσο, προστίθενται μερικές φορές και καρύδια στο μείγμα. Στην Άνδρο, την Τήνο και τα Κουφονήσια σερβίρεται πάνω σε φύλλα λεμονιού. Στην Αμοργό προσθέτουν κύμινο.
Ας δούμε, όμως, μια παραδοσιακή συνταγή της Ελένης Αντ. Τρούλλου από το βιβλίο «Λιχουδιές της Σίφνου»:
Υλικά:
1 κιλό μέλι Σίφνου
1.200 γραμμάρια σουσάμι
Εκτέλεση:
Βάζουμε το μέλι στη φωτιά σε μεγάλη πλατιά κατσαρόλα. Το ανακατεύουμε συνέχεια με ξύλινη κουτάλα, για να μην πιάσει. Όταν αρχίζει να δένει, ρίχνουμε το σουσάμι και συνεχίζουμε να ανακατεύουμε. Για να είμαστε σίγουροι πως έχει δέσει και είναι έτοιμο το υλικό, παίρνουμε ένα ποτηράκι με νερό και στάζουμε μέσα μια σταγόνα με ένα κουταλάκι. Αν δε διαλυθεί η σταγόνα αμέσως, τότε είναι έτοιμο το παστέλι. Όσο περισσότερο ψήνεται, παίρνει μια ωραία μυρωδιά και διατηρείται περισσότερο χρονικό διάστημα, χωρίς να αλλοιωθεί. Ετοιμάζουμε ένα μεγάλο τραπέζι ή ένα φαρδύ μάρμαρο, αλείφουμε με βούτυρο και απλώνουμε το υλικό. Το δουλεύουμε απ’ όλες τις πλευρές του, ώσπου ν’ αρχίσει να κρυώνει, για να του δώσουμε το τελικό του σχήμα. Μ’ έναν πλάστη δουλεύουμε καλά το παστέλι και το στρώνουμε, για να έχει το πάχος που θέλουμε. Σ’ ένα πιατάκι βάζουμε κόκκινο γλυκό κρασί και βουτάμε τα χέρια μας, για να του δώσουμε το σχήμα και το πάχος που θέλουμε και να γίνει ομοιόμορφο. Την τελική μορφή τη δίνουμε με τον ξύλινο πλάστη. Όταν κρυώσει τελείως, το κόβουμε σε μικρά κομμάτια.

Χρίσμα

Το Χρίσμα είναι η ευωδιά του Χριστού και η σφραγίδα της δωρεάς του Αγίου Πνεύματος. Μαζί με το Βάπτισμα τελείται από τον ιερέα και το μυστήριο του Χρίσματος του βαπτιζομένου με Άγιο Μύρο. Απαρχή αυτού του Μυστηρίου αποτελεί η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος «εν είδει περιστεράς» την ώρα της Βάπτισης του Χριστού. Ο Χριστός δε χρίστηκε με μύρο ή με λάδι, αλλά με το νοητό μύρο του Πνεύματος. Γι’ αυτό υπάρχει στην Εκκλησία η ιερή συνήθεια να τελείται το μυστήριο του Χρίσματος, με το οποίο ο νεοφώτιστος λαμβάνει τη «σφραγίδα της δωρεάς του Αγίου Πνεύματος» και γίνεται «κεχρισμένος», δηλαδή αληθινά χριστιανός, αφού φέρει τη σφραγίδα του Αγίου Μύρου, το ορατό σημείο του Πνεύματος.

Ψωμί

Στο Θρακιώτικο λαϊκό πολιτισμό το ψωμί, ως σύμβολο ευτυχίας και ευημερίας, προσφέρεται σε όλες τις οικογενειακές χαρές. “Μπουγανίκια” και ”κάκανα” (κουλούρια) έφτιαχναν σε πολλά μέρη της Θράκης για τα νεογέννητα. “Δουντόπιτα” για το πρώτο δόντι του παιδιού, “στρατόπιτα” για το πρώτο περπάτημά του. Στις βαφτίσεις μοίράζαν γλυκά παξιμάδια, ενώ με περιποιημένο ψωμί οι μάνες της Σαμοθράκης ανταπέδιδαν τα δώρα, που έστελνε ο νονός στο παιδί της την παραμονή των Φώτων τα τρία πρώτα χρόνια. Στο Σουφλί μετά τη γέννηση του παιδιού, μια γυναίκα έκανε μπογάτσες και έστελνε μια στη νονά ως ανακοίνωση της γέννησης, για να προετοιμαστούν για τη βάπτιση. Η βάπτιση του παιδιού γινόταν την πρώτη εβδομάδα της γέννησής του. Η ειδοποίηση της νονάς γινόταν ως εξής: η μαμή έβαζε εκ μέρους της λεχώνας σε ένα δίσκο μια γαλατόπιτα, μια κουλούρα, μια μερίδα φαγητό, ένα μπουκάλι κρασί και πήγαινε στη νονά ή στο νονό, ειδοποιώντας για τη βάπτιση. Η νονά έκοβε ένα κομμάτι πίτα, ένα κομμάτι κουλούρα κι έβαζε σε δικό της πιάτο φαγητό και στο ίδιο μπουκάλι δικό της κρασί και τα έδινε στη μαμή με τον ίδιο δίσκο να τα πάει στη λεχώνα.

Ωτία

Τα ωτία είναι γνωστά ως φιογκάκια. Τα φτιάχνουν οι Πόντιοι σε βαπτίσεις, αλλά και σε γάμους.
Ας δούμε τα υλικά για περίπου 40 κομμάτια:
Υλικά:
1 κούπα γιαούρτι
Μισή κούπα λάδι ή βούτυρο λιωμένο
3/4 κούπας ζάχαρη
3 αβγά
1 κουταλάκι σόδα ή 2 κουταλάκια μπέικιν πάουντερ
Μισό κουταλάκι αμμωνία διαλυμένη σε 2 κουταλιές γάλα
Μισό κιλό αλεύρι για όλες τις χρήσεις
Ζάχαρη άχνη για το πασπάλισμα
Εκτέλεση:
Ανακατεύουμε σ’ ένα μεγάλο μπολ όλα τα υλικά εκτός από το αλεύρι. Ρίχνουμε σε δόσεις το αλεύρι και ζυμώνουμε ελαφρά, για να πετύχουμε μια ζύμη απαλή και μαλακιά, που δε θα κολλάει στα δάχτυλα. Την ανοίγουμε σε αλευρωμένη επιφάνεια, σε φύλλο με πάχος 0,5 εκ. και μ’ ένα κουπ – πατ την κόβουμε σε ρόμβους. Κάνουμε στο κέντρο κατά μήκος του ρόμβου μια σχισμή, χωρίς να φτάσουμε ως τις άκρες. Πιάνουμε τη μια κορυφή του ρόμβου και την περνάμε μέσα από τη σχισμή, να βγει από την άλλη πλευρά. Αφού ετοιμαστούν όλα, τα τηγανίζουμε σε μπόλικο καυτό λάδι. Όταν ροδίσουν, τα βγάζουμε με τρυπητή κουτάλα και τα ακουμπάμε σε απορροφητικό χαρτί κουζίνας, για να στραγγίσει το λάδι. Πασπαλίζουμε με άχνη ή τα σερβίρουμε περιχύνοντάς τα με μέλι.
Από την Μαρία Βόλλη

 

Η απόφαση για το ποιος θα γίνει νονός ή νονά του παιδιού σας είναι πολύ σημαντική


Η απόφαση για το ποιος θα γίνει νονός ή νονά του παιδιού σας

είναι πολύ σημαντική, γιατί με τη βάφτιση αρχίζει μια σχέση στοργής και αγάπης ανάμεσά τους. Η νονά δε θα είναι απλώς ένας “κουβαλητής”των δώρων στις γιορτές και στα γενέθλια,

αλλά θα είναι κοντά στο παιδίστις πιο σημαντικές στιγμές της ζωής του.

 

Το θέμα της επιλογής του νονού είναι η πρώτη σημαντική απόφαση την οποία θα κληθείτε να πάρετε αμέσως μόλις αρχίσετε να ασχολείστε με τη βάπτιση του παιδιού σας. Όσο εύκολο και αν ακούγεται, η επιλογή του κατάλληλου προσώπου είναι αρκετά δύσκολη υπόθεση, αφού ο ανάδοχος θεωρείται ο πνευματικός γονιός του παιδιού και καλείται να παίξει ουσιαστικό ρόλο στη ζωή του.
Εκτός από τη θρησκευτική, πνευματική και πρακτική καθοδήγηση με χρήσιμες συμβουλές στην καθημερινότητά του, παλιότερα οι νονοί ήταν εκείνοι που αναλάμβαναν να μεγαλώσουν το παιδί σε περίπτωση που οι γονείς πάθαιναν κάτι.
Στο παρελθόν, η παράδοση ήθελε το πρώτο παιδί του ζευγαριού να το βαφτίζει εκείνος που τους πάντρεψε. Σε κάποιες τοπικές κοινωνίες μάλιστα ο ανάδοχος επιλεγόταν βάσει της κοινωνικής και οικονομικής του κατάστασης.
Όμως, τα τελευταία χρόνια όλα αυτά δεν αποτελούν δέσμευση. Κοινός παρανομαστής ανάμεσα στο ζευγάρι και τους νονούς πρέπει να είναι οι αξίες που θέλουν και οι δυο να περάσουν στο παιδί για τη ζωή του. Σήμερα οι γονείς επιλέγουν κάποιο αγαπημένο πρόσωπο από το φιλικό ή συγγενικό περιβάλλον και του ανακοινώνουν την επιθυμία τους να γίνει ο νονός ή η νονά του παιδιού τους.

Όμως, ας μην ξεχνάτε, ότι ο ρόλος των νονών δεν είναι μόνο κοινωνικός. Είναι ένας πολύ ουσιαστικός ρόλος ζωής και γι’ αυτό πρέπει να είστε πολύ προσεκτικοί στην επιλογή σας. Ο καλός νονός δεν ξεχνά σημαντικές ημερομηνίες (π.χ. γενέθλια, γιορτές, κ.ά.), καθώς επίσης και τα δώρα. Ο ακόμα καλύτερος δεν χρειάζεται καμιά δικαιολογία και αφορμή για να προσφέρει δώρα στο βαφτιστήρι του και να του αφιερώσει πολύτιμο χρόνο για να ασχοληθεί μαζί του. Είναι κοντά στο πνευματικό του παιδί, καθώς αυτό μεγαλώνει, ενώ έχει πάντα τη διάθεση να βρίσκεται δίπλα του και να το συμβουλεύει συμπληρώνοντας έτσι το δύσκολο έργο των γονιών. Ένας άνθρωπος από το στενό φιλικό ή οικογενειακό σας περιβάλλον είναι πολύ πιθανό να μην απομακρυνθεί από τη ζωή της οικογένειάς σας.
Η σχέση αυτή προϋποθέτει ουσιαστική επαφή του νονού με το παιδί, ανάληψη ευθυνών, αμοιβαία αγάπη και εκτίμηση και φυσικά διάθεση και χρόνο από το νονό να ασχοληθεί μαζί του, να το νοιάζεται και να το φροντίζει. Αυτό συνεπάγεται, ότι ο υποψήφιος ή η υποψήφια θα αποδεχθούν το ρόλο τους, όχι μόνο επειδή το θέλετε εσείς, αλλά και επειδή το νιώθουν και το θέλουν πραγματικά.
Άλλωστε, όσοι από εμάς έχουμε γίνει πνευματικοί γονείς ενός παιδιού, έχουμε επιλέξει αυτό το ρόλο χάρη στην αγάπη μας για τα παιδιά και για ένα συγκεκριμένο ζευγάρι ειδικότερα, με το οποίο δεθήκαμε με μια πολύ δυνατή σχέση που έχει ως άξονά της το παιδί. Ξεκινώντας, λοιπόν, με βάση την αγάπη και το σεβασμό, ο δεκάλογος μιας καλής νονάς είναι ουσιαστικά πολύ απλή ιστορία!

Ο δεκάλογος μιας καλής νονάς!

Προτού καταλήξετε, συζητήστε με το σύντροφό σας και λάβετε υπ’ όψιν σας ορισμένα κριτήρια, που θα σας βοηθήσουν να κάνετε την καλύτερη επιλογή για το παιδάκι σας. Αναφερόμαστε καταχρηστικά στη “νονά” στο θηλυκό πρόσωπο. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει πως όλα όσα ακολουθούν, δεν ισχύουν για το νονό ή τους νονούς!
  • Για την εκκλησία μας κάθε νονά πρέπει να είναι χριστιανή και να βαπτίζει πάντα παιδιά του ίδιου φύλου, για να αποφευχθεί στο μέλλον ο κίνδυνος να παντρευτούν μεταξύ τους. Αν για εσάς είναι σημαντική η θρησκεία, τότε είναι μάλλον εξίσου σημαντικό να επιλέξετε νονά που θα καθοδηγήσει το παιδί σωστά και παράλληλα με εσάς στα πιστεύω σας.
  • Είναι σημαντικό να συμφωνείτε με τον τρόπο ζωής και τις αξίες της, μιας και το παιδί σας θα γίνει κομμάτι και της δικής της ζωής και θα το καθοδηγήσει με χρήσιμες συμβουλές και σκέψεις. Βέβαια, αν δεν έχει τις ίδιες ηθικές αξίες με εσάς ή ακολουθεί ένα διαφορετικό τρόπο ζωής, αυτό δε σημαίνει ότι είναι απαγορευτικό να γίνει νονά, αρκεί να αποδέχεστε τις απόψεις της. Το παιδί μπορεί μέσα από αυτήν τη διαφορετικότητα να ανακαλύψει ένα ευρύτερο πεδίο σκέψης και αντίληψης.
  • Οι σχέσεις της υποψήφιας νονάς με εσάς και την οικογένειά σας είναι βέβαια πολύ σημαντική. Η συχνή σας επαφή και επικοινωνία θα βοηθήσει όσο το παιδάκι είναι ακόμη μικρό να νιώσει τη νονά οικεία στη ζωή του και να την αγαπήσει.
  • Είναι άνθρωπος που εμπιστεύεστε και έχει ήδη δικά της παιδιά. Η εμπειρία της θα τη βοηθήσει να εξοικειωθεί εύκολα με το παιδί, ώστε να μπορεί να ασχολείται μαζί του από τα πρώτα χρόνια της ζωής του.
  • Η νονά είναι γλυκός και τρυφερός άνθρωπος, οπότε δύσκολα θα αμελήσει τις συναισθηματικές υποχρεώσεις προς το βαφτιστήρι της. Εκτός από τα παιχνίδια, τα ρούχα και τη λαμπάδα θα παίζει με το παιδί, θα το πηγαίνει βόλτα και θα ενδιαφέρεται για τις επιδόσεις του, αλλά και τα προβλήματά του.
  • Η νονά θα πρέπει να είναι διατεθειμένη να μείνει πλάι του, ακόμα και αν οι δικές σας σχέσεις με τα χρόνια διαφοροποιηθούν ή “χαλάσουν”. Το παιδί θα πρέπει να την εμπιστεύεται και να μπορεί να της λέει τα μυστικά και τις ανησυχίες του. Ακόμη και να ανοιχτεί απέναντί της για θέματα, που δεν τολμάει να μιλήσει μαζί σας.
  • Είναι άνθρωπος γαλήνιος και πρόσχαρος και δεν έχει αρνητισμό. Κρατάει τα ευχάριστα, τα εύθυμα και τα συγκινητικά. Ένα τέτοιο πρότυπο θα βοηθήσει το παιδί να μάθει να αποφεύγει τη μεμψίμοιρη στάση και να μην αφήνει τις αναποδιές να του χαλάνε τη ζωή.
  • Καθώς μεγαλώνει το παιδί η νονά πρέπει να είναι παρούσα, για να το συμβουλεύει, να το στηρίζει, να το ακούει, να μοιράζεται μαζί του σκέψεις και επιθυμίες. Εξάλλου, είναι μια σχέση αγάπης, φροντίδας και εμπιστοσύνης και από τις δυο πλευρές.
  • Πρέπει να σκεφθείτε καλά, αν το άτομο που έχετε στο μυαλό σας για νονά του παιδιού σας είναι σε θέση να πάρει σοβαρά το νέο της ρόλο και τα καθήκοντά της απέναντι στο παιδί. Να έχει δηλαδή αρκετό χρόνο και διάθεση να το συμβουλεύει, να το βοηθά και να συμμετέχει ενεργά στη ζωή του, όταν αυτό το χρειάζεται.
  • Τέλος, μη βιαστείτε να καταλήξετε σε κάποια έχοντας ως αποκλειστικό κριτήριο την κοινωνική της θέση. Καλό είναι να επιλέξετε -ανάμεσα στα αγαπημένα σας πρόσωπα- εκείνο που πιστεύετε ότι θα γίνει νονά με ειλικρινή ενθουσιασμό και ευχαρίστηση και όχι από υποχρέωση ή από ανάγκη για κοινωνική προβολή.
Από την Μαρία Φωκά

Γιατί είναι σημαντική η θέση των μωρών μπρούμυτα;

Οι ειδικοί συμβουλεύουν τους γονείς

να τοποθετούν τα μωράκια τους μπρούμυτα

όσο πιο συχνά μέσα στη μέρα γίνεται.

Τα μωρά περνούν λιγότερο χρόνο ύπνου πάνω στις κοιλίτσες τους, μετά την οδηγία να κοιμούνται ανάσκελα προς αποφυγήν του Συνδρόμου Αιφνίδιου Θανάτου. Ως συνέπεια, παρατηρήθηκε αύξηση στα περιστατικά δυσμορφιών στα παιδικά κεφαλάκια αλλά και καθυστέρηση στην στήριξη του αυχένα. Οι ειδικοί λοιπόν συμβουλεύουν τους γονείς να τοποθετούν τα μωράκια τους μπρούμυτα όσο πιο συχνά μέσα στη μέρα γίνεται.

Γιατί είναι σημαντική η θέση των μωρών μπρούμυτα;

Τώρα που τα μωρά περνούν περισσότερο χρόνο ανάσκελα, κατά τη διάρκεια του ύπνου, είναι σημαντικό μέσα στη μέρα να τοποθετούνται μπρούμυτα. Έτσι, όχι μόνο έχουν μια πιο ολοκληρωμένη οπτική του κόσμου γύρω τους, αλλά και λόγο να σηκώνουν το κεφαλάκι τους και να το κινούν προς διάφορες και διαφορετικές κατευθύνσεις με αποτέλεσμα να ενδυναμώνονται οι μυς στον αυχένα και την πλάτη τους.
Τα μωρά πρέπει να μάθουν πώς να υποστηρίζουν το κεφαλάκι τους όταν είναι ακίνητα, αλλά ταυτόχρονα πρέπει να μπορούν να στρέψουν το κεφάλι τους ως αντίδραση σε κάτι που συμβαίνει γύρω τους, διατηρώντας παράλληλα την όρθια στάση του κορμού τους.
Η τοποθέτηση του παιδιού ανάσκελα επίσης βοηθάει το κεφάλι του να αποκτήσει το στρογγυλό του σχήμα. Καθώς όλο και περισσότεροι γονείς τοποθετούν για το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας τα παιδιά τους μπρούμυτα, παρατηρήθηκε μια αύξηση περιστατικών όπου το κεφάλι του μωρού ήταν επίπεδο στην πίσω του πλευρά, κατάσταση που ονομάζεται πλαγιοκεφαλία.

Από ποιά ηλικία πρέπει να βάζουμε τα παιδιά μπρούμυτα;

Η θέση αυτή κατά την οποία το παιδί στηρίζεται στην κοιλίτσα του μπορεί να ξεκινήσει από την γέννησή του ακόμη και οπωσδήποτε όχι μετά τον πρώτο μήνα.
Ένας από τους λόγους που οι γονείς καθυστερούν είναι η σκέψη ότι το παιδί θα πιέζει τον ομφάλιο λώρο και θα αισθάνεται δυσάρεστα. Οι παιδίατροι ωστόσο εξηγούν ότι αν η θέση του παιδιού μπρούμυτα είναι άνετη, δεν θα έχει πρόβλημα. Εξάλλου, όσο πιο γρήγορα συνηθίσει στη θέση με την κοιλίτσα του από κάτω, τόσο πιο εύκολα και γρήγορα θα κατακτήσει την στήριξη του κεφαλιού του.
Όσο για το χρόνο παραμονής του παιδιού σε θέση με την κοιλίτσα του από κάτω, κάποιοι παιδίατροι συστήνουν 5-10 λεπτά δυο τρεις φορές την ημέρα. Άλλοι είναι της άποψης ότι ο χρόνος και η συχνότητα μπορούν να αυξηθούν, ανάλογα με τον διαθέσιμο χρόνο των γονιών.
Συχνά τα μωρά αντιδρούν όταν τα βάζουμε μπρούμυτα, ωστόσο οι παιδίατροι επιμένουν ότι χρειάζεται υπομονή και ότι όλα είναι θέμα εξάσκησης.

Βοηθάμε τα παιδιά να καθίσουν μπρούμυτα

• Αν το μωρό είναι πολύ μικρό και δεν μπορεί να υποστηρίξει το κεφαλάκι του, το βάζουμε πάνω στο στήθος μας, ώστε να απολαμβάνει την επαφή με εμάς και να μην αντιδρά.
• Καθόμαστε στο πάτωμα πρόσωπο με πρόσωπο με το μωρό μας. Του κάνουμε γκριμάτσες ή του προτείνουμε διάφορα χρωματιστά αντικείμενα και παιχνίδια που θα του τραβήξουν το ενδιαφέρον και το μάτι.
• Καθόμαστε ακριβώς πίσω από το μωράκι μας και του τραγουδάμε, του μιλάμε με αστείες φωνές και γενικά προσπαθούμε να το ενθαρρύνουμε να στρέψει προς εμάς το κεφάλι του.
• Βάζουμε το μωρό δίπλα σε ένα μουσικό κουτί ή έναν καθρέφτη και κάνουμε μασάζ στο κορμάκι του όσο εκείνο στρέφει το κεφάλι του προς την πηγή του ερεθίσματος.
• Βάζουμε το πάνω μισό του παιδικού σώματος σε ένα μαξιλάρι ώστε να νιώθει πιο άνετα.

Προσοχή
-Δεν αφήνουμε το παιδί χωρίς επιτήρηση όσο εκείνο ακουμπάει πάνω στην κοιλίτσα του.
-Δεν πραγματοποιούμε τις παραπάνω ασκήσεις/παιχνίδια όταν το στομάχι του παιδιού είναι γεμάτο. Περιμένουμε να περάσει μια ώρα μετά το φαγητό.

Πηγή: http://www.babyspace.gr/Article/tummy-time-baby/131-1536.html

ΣΩΣΤΟΣ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ


Παρασκευή 30 Μαρτίου 2012

ΑΝΕΜΟΒΛΟΓΙΑ


Η ανεμοβλογιά είναι μια από τις κλασσικές παιδικές ασθένειες. Ένα παιδί ή ενήλικας με ανεμοβλογιά μπορεί να αναπτύξει εκατοντάδες κνησμώδεις, φλύκταινες γεμάτες με υγρό, οι οποίες σπάνε και δημιουργούν εφελκίδες. Η ανεμοβλογιά προκαλείται από έναν ιό.
Ο ιός που προκαλεί ανεμοβλογιά ονομάζεται ιός ανεμοβλογιάς-ζωστήρας, και είναι μέλος της οικογένειας των ερπητοϊών. Ο ίδιος ιός προκαλεί τον έρπη ζωστήρα στους ενήλικες.

Περισσότερα...

Πέμπτη 29 Μαρτίου 2012

ΕΙΔΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΝΕΡΓΟΥΣ...


 
Μια πρωτοβουλία του ΟΑΕΔ για τους ανέργους. Όσοι έχουν κάρτα ανεργίας, μπορούν να προμηθεύονται προϊόντα από διάφορες ιδιωτικές επιχειρήσεις, σε χαμηλότερες τιμές. Οι επιχειρήσεις προσφέρονται εθελοντικά και προβάλλονται στην αντίστοιχη ιστοσελίδα του ΟΑΕΔ.

Μπορείτε να δείτε όλες τις προσφορές εδώ. Οι επιχειρήσεις προβάλλονται στη δεξιά πλευρά της σελίδας και σας οδηγούν απευθείας στις προσφορές τους.

ή  εδώ

Περισσότερα...

Τετάρτη 28 Μαρτίου 2012

ΔΩΡΕΑΝ ΤΡΟΦΙΜΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΤΡΙΤΕΚΝΟΥΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ...


Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Σ Η

Πρόγραμμα Ε.Ε Διανομή Τροφίμων ΕΤΟΥΣ 2012

Ο Σύλλογος γνωστοποιεί στους γονείς με τρία τέκνα και μέλη του ότι σύμφωνα με την νέα εγκύκλιο (ΚΥΑ 228302011ΦΕΚ660 Β 20-4-2011) που αφορά το πρόγραμμα « Δωρεάνδιανομή τροφίμων σε άπορες οικογένειες από ΕΕ» οι αιτήσεις και η προσκόμιση των αναγκαίων δικαιολογητικών για το έτος 2012 στον Σύλλογο, θα γίνεται από 1 Ιανουαρίου 2012 έως 31 Μαρτίου 2012.
Οι προβλεπόμενες προϋποθέσεις συμμετοχής και τα απαραίτητα δικαιολογητικά είναι:
α. Αίτηση του τελικού δικαιούχου για τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα(υπάρχει στον σύλλογο),
β. Υπεύθυνη δήλωση του Ν. 1599/86 για την συμμετοχή του στο πρόγραμμα μέσω ενός και μόνο φορέα υλοποίησης(υπάρχει στον σύλλογο),
γ. Φωτοτυπίες ταυτοτήτων ή διαβατηρίων, ή άλλου νομίμου εγγράφου ταυτοποίησης του τελικού δικαιούχου και συζύγου,
δ. Θεωρημένο αντίγραφο εκκαθαριστικού σημειώματος Φόρου Εισοδήματος του προηγούμενου έτους εφαρμογής του προγράμματος. Σε περίπτωση που ο τελικός δικαιούχος δεν έχει παραλάβει εκκαθαριστικό σημείωμα από την Δ.Ο.Υ., υποχρεούται να προσκομίσει αντίγραφο της φορολογικής του δήλωσης που παρελήφθη από την Δ.Ο.Υ.. Επίσης στην περίπτωση που ο δικαιούχος δεν υποχρεούνται στην υποβολή φορολογικής δήλωσης, απαιτείται υπεύθυνη δήλωση του Ν. 1599/1986,θεωρημένη από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. ή βεβαίωση απορίας από αρμόδια δημόσια αρχή. Επιπλέον αν κατά τη διενέργεια ελέγχου ζητηθεί το Ε9, ο δικαιούχος υποχρεούται να το προσκομίσει άμεσα,
ε. Πρόσφατο πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης,

στ. Βεβαίωση σπουδών εφ΄όσον έχουν τέκνο άνω των 18 ετών και σπουδάζει,
ζ. Βεβαίωση από την μονάδα του(ους) αν υπηρετεί(ουν) την θητεία του(ους), για άρρεν(α) τέκνο
(α) και είναι κάτω των 25 ετών,
η. Έγγραφα από Κρατικούς Φορείς Υγείας (Νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας, κλπ), που να χαρακτηρίζουν το νόσημα του πάσχοντος, ανάλογα με τη σοβαρότητά του (βαρύ, δυσίατο, ανίατο), στις περιπτώσεις που οι τελικοί δικαιούχοι εντάσσονται στην κατηγορία VII της παραγράφου 3 του άρθρου 1 της παρούσας απόφασης.
Δικαιούχοι, κατά την έννοια της νέας ΚΥΑ 228302011/20-4-2011, της δωρεάν διανομής τροφίμων από τα αποθέματα της παρέμβασης ορίζονται:
αποκλειστικά και μόνο άπορα άτομα ή άπορες οικογένειες της Ε.Ε. ανεξαρτήτως θρησκείας και υπηκοότητας που διαμένουν νόμιμα και μόνιμα στην Ελλάδα.
Ως άπορα άτομα ή άπορες οικογένειες, κατά την έννοια της παρούσης, θεωρούνται τα άτομα ή οι οικογένειες που έχουν:
α. Ετήσιο ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα μέχρι και 12.000 €, προσαυξανόμενο κατά 30 % για τη σύζυγο,30% για το πρώτο,30% για το δεύτερο ανήλικο ή προστατευόμενο παιδί και κατά 40% για καθένα από τα επόμενα ανήλικα ή προστατευόμενα παιδιά.
β. Το εισόδημα αυτό αυξάνεται κατά 50 % στις περιπτώσεις πασχόντων από βαριά ανίατα ή δυσίατα νοσήματα και,
γ. Κατά 40% σε περίπτωση μη ύπαρξης ιδιόκτητης κατοικίας.
Ως εισόδημα νοείται το φορολογούμενο πραγματικό ή τεκμαρτό και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο.
Οι δικαιούχοι προηγούμενων ετών και εφ΄ όσον πληρούν τις προϋποθέσεις θα προσκομίσουν ομοίως όλα τα αναγκαία δικαιολογητικά που αναφέρονται πιο πάνω.
Τα προαναφερόμενα δικαιολογητικά να προσκομίζονται:
στο Γραφείο του Συλλόγου, Πολυτεχνείου 23 Τ.Κ 54626 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ,
τηλ.:             6995096577      ,έως 31 Μαρτίου 2012,κάθε Τετάρτη και Πέμπτη 17:30-20:00 και Σάββατο 10:30-13:00μέχρι τέλος Μαρτίου,εκτός αργιών. Τηλ.επικοινωνίας με τον Σύλλογο            6995096577       .

Το Διοικητικό Συμβούλιο

πηγή:  http://www.triteknoi-edessa.blogspot.com/

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ- ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΜΠΟΛΟΥΔΑΚΗ


ΔΩΡΕΑΝ ΕΞΕΤΑΣΗ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ C

ΜΕΤΑΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ - Καμπάνιας Ενημέρωσης για Ηπατίτιδα C της ΜΚΟ PRAKSIS

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ: ΤΕΤΑΡΤΗ 14 ΜΑΡΤΙΟΥ
ΑΙΓΛΗ ΖΑΠΕΙΟΥ
Μία Εκστρατεία Ενημέρωσης για την Ηπατίτιδα C
Σήμερα, 14 Μαρτίου 2012, παρουσιάστηκε σε Συνέντευξη Τύπου στην Αίγλη Ζαππείου, η παρουσίαση της νέας Καμπάνιας Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης για την Ηπατίτιδα C, η οποία υλοποιείται από την Μη Κυβερνητική Οργάνωση PRAKSIS με την επιστημονική υποστήριξη της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Ήπατος (ΕΕΜΗ).
Με κεντρικό μήνυμα:

η Καμπάνια της PRAKSIS εστιάζει με καίριο τρόπο τόσο στην ευαισθητοποίηση του κοινού για την «αθόρυβη» αυτή νόσο, όσο και στην παρότρυνση των ομάδων υψηλού κινδύνου για την πραγματοποίηση προληπτικών ελέγχων στα Πολυιατρεία της PRAKSIS, αναδεικνύοντας την ατομική ευθύνη όλων για τον περιορισμό της λοίμωξης.
Λίγα λόγια την Ηπατίτιδα C
H Ηπατίτιδα C είναι μια λοίμωξη του ήπατος που οφείλεται σε έναν ιό – τον ιό της Ηπατίτιδας C. Υπολογίζεται ότι 170 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμοπάσχουν από χρόνια Ηπατίτιδα C ενώ 3-4 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις εμφανίζονται κάθε χρόνο. Στην Ελλάδα περίπου το 2% του πληθυσμού έχει χρόνια Ηπατίτιδα C και ένα μεγάλος μέρος αυτών δεν το γνωρίζουν καθώς η ηπατίτιδα C είναι μια αθόρυβη νόσος.
Κάποιος μπορεί να νοσεί και να μην το γνωρίζει εάν δεν υποβληθεί στον απαραίτητο έλεγχο. Η σημασία της πρόληψης της Ηπατίτιδας C είναι πολύ μεγάλη, καθώς όταν ο ιός μολύνει το ήπαρ, προκαλεί φλεγμονή που σε κάποιους ανθρώπους μπορεί να εξελιχθεί και να προκαλέσει καταστροφή του ήπατος (κίρρωση) ή ακόμη και καρκίνο.
Ηπατίτιδα C: Εγώ γνωρίζω και προσέχω! Εσύ;
H καμπάνια της ΜΚΟ PRAKSIS, θα έχει διάρκεια τουλάχιστον έξι μηνών ξεκινώντας την Πέμπτη 15 Μαρτίου 2012. Βασικό εργαλείο της καμπάνιας αποτελεί η τηλεφωνική γραμμήτης PRAKSIS            800 11 11 600       (χωρίς χρέωση), στην οποία θα μπορεί κάποιος να καλεί προκειμένου να λάβει περισσότερες πληροφορίες και να ενημερωθεί για το τέστ που μπορεί να κάνει στα Πολυιατρεία της PRAKSIS σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.Το τεστ με το σάλιο θα γίνεται δωρεάν, ανώνυμα και γρήγορα και τα αποτελέσματα του θα βγαίνουν κατά τη διάρκεια της επίσκεψης. Η ενημέρωση του γενικού κοινού θα γίνεται μέσω τηλεοπτικού και ραδιοφωνικού σποτ, έντυπων και ηλεκτρονικών καταχωρήσεων καθώς και μέσω διανομής προωθητικού υλικού –ενημερωτικού εντύπου, αφίσας, T-shirt - τα οποία θα είναι διαθέσιμα μέσω της PRAKSIS και άλλων ιδιωτικών και δημόσιων φορέων. Τα σποτάκια της καμπάνιας θα μεταδίδονται για μεγάλο χρονικό διάστημα από όλους τους τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς της χώρας.
Στη Συνέντευξη Τύπου ο κος Τζανέτος Αντύπας, Πρόεδρος ΔΣ της PRAKSIS παρουσίασε το σύνολο των δράσεων και το επικοινωνιακό υλικό της καμπάνιας, τονίζοντας τη σημαντικότητα της πρόληψης και έγκυρης διάγνωσης της νόσου. Επίσης, δήλωσε μεταξύ άλλων «HPRAKSIS καθημερινά καταγράφει αιτήματα περιστατικών που αφορούν σε διάφορα ιατρικά θέματα. Την τελευταία χρονική περίοδο, υπάρχει αύξηση των περιστατικών που επισκέπτονται τις δομές μας σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη συνήθως χρήστες ενδοφλέβιων ουσιών και έχουν διάγνωση Ηπατίτιδας C. Παράλληλα, οι κλήσεις στην υφιστάμενη Τηλεφωνική μας Γραμμή (            800 11 11 600      ) που μέχρι και σήμερα ενημερώνει τόσο για τον Hiv όσο και για την Ηπατίτιδα Bδείχνουν ότι υπάρχει ολοένα και μεγαλύτερη ανάγκη ενημέρωσης του πληθυσμού και για την Ηπατίτιδα C. Για αυτούς τους λόγους σχεδιάσαμε μία καμπάνια που βασικό στόχο θα έχει να μιλάει ηχηρά για αυτή τη σιωπηρή ασθένεια, χωρίς τρομολαγνικούς όρους, χωρίς φοβικές προεκτάσεις και με κύριο στόχο την ενημέρωση και την έγκαιρη εξέταση»
Στη συνέχεια, ο κος Στυλιανός Καραταπάνης, Πρόεδρος της ΕΕΜΗ, παρουσίασε τα επιδημιολογικά στοιχεία της νόσου αναφερόμενος στην αύξηση των κρουσμάτων που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, τονίζοντας ότι «Υπάρχει ανάγκη στη χώρα μας για τη διενέργεια προληπτικών ελέγχων στη χώρα μας, ειδικά σε νόσους όπως η Ηπατίτιδα C που σήμερα αποτελεί ένα παγκόσμιο πρόβλημα υγείας. Η συγκεκριμένη καμπάνια θα βοηθήσει αποτελεσματικά στη διάγνωση ενός μέρους του πληθυσμού που νοσεί χωρίς να το γνωρίζει περιορίζοντας με αυτόν τον τρόπο όπου είναι εφικτό τις περαιτέρω σοβαρότερες επιπτώσεις στην υγεία του ατόμου».