Παιχνίδι, η ζωή του παιδιού

Παιχνίδι, η ζωή του παιδιού

Νέζου-Σουλάνδρου Τζούλια Ψυχολόγος          Το παιχνίδι είναι μια δραστηριότητα, μια αυθόρμητη εκδήλωση του ανθρώπου η οποία σκοπό έχει την ευχαρίστησή του, χωρίς όμως κάποιο υλικό κέρδος. Έχει ξεχωριστό νόημα για το παιδί, διαφορετικό από αυτό το οποίο δίνει στο παιχνίδι ο ενήλικας. Το παιχνίδι αποτελεί ένα σημαντικό μέσο για το παιδί στο να εκφράζει όλα τα συναισθήματά του, όσο πιο ομαλά και ανώδυνα γίνεται, μέσα από την συνεχώς αναπτυσσόμενη προσωπικότητά του. Μέσα από το παιχνίδι αναπτύσσει τις κλίσεις, τις ικανότητες και τις δεξιότητές του. Μέσα από αυτό μαθαίνει το γνωστό και άγνωστο κόσμο γύρω του. Είναι ο «μικρόκοσμος» του παιδιού. Μέσα σ’ αυτό το «μικρόκοσμο» ταυτίζεται, και μαθαίνει το τρόπο που θα φέρεται ως ενήλικας. Μέσα από το παιχνίδι οι γνώσεις και η πείρα τού παρέχονται άφθονα. Ο εσωτερικός κόσμος του παιδιού ξεδιπλώνεται ατόφιος χωρίς περιορισμούς και υποκρισίες, με όλα τα προτερήματα, τα ελαττώματα, τις ικανότητες και τις δυσκολίες, φανερώνεται όλος ο εσωτερικός του κόσμος, τα κατάβαθα της ψυχής του.          Το παιχνίδι είναι το «κυρίως επάγγελμα» του παιδιού, όλη του η ύπαρξη, είναι στενά δεμένη μ’ αυτό. Ποτέ δεν είναι περιττή και χωρίς ουσία απασχόληση. Ο χρόνος που διαθέτει το παιδί γι’ αυτό είναι παραγωγικός και απαραίτητος και αφορά όλες τις πλευρές της προσωπικότητας, τις σωματικές και τις ψυχικές. Το παιδικό παιχνίδι περιέχει ένα σκοπό μέσα του. Όλη η διαδικασία, όλος ο αγώνας, όλη η αφοσίωσή του είναι το κίνητρο, αλλά και σκοπός του παιχνιδιού για το παιδί. Αντίθετα οι ενήλικες σκοπό έχουν την ψυχαγωγία. Το παιχνίδι το χρησιμοποιούν για να περάσει η ώρα τους όμορφα, για να διασκεδάσουν, τους μεταφέρει σ’ ένα κόσμο διαφορετικό από τον πραγματικό. Ξεφεύγουν για λίγο από μια, ίσως, δυσάρεστη κατάσταση. Το παιδί απορροφάται ολοκληρωτικά, ξεχνιέται μέσα στη διαδικασία, αφοσιώνεται, αφιερώνει όλο το είναι του. Ενδιαφέρον για το παιδί δεν έχει το αποτέλεσμα ή αν η διαδικασία είναι σωστή, αλλά αυτό που εισπράττει από την απασχόλησή του. Όταν το ετοιμάσει, το καταστρέφει, για να φτιάξει κάτι άλλο, το παιδί δεν ενδιαφέρεται για το αποτέλεσμα, αλλά επιδιώκει την ευχαρίστηση από την δραστηριότητα, το ενδιαφέρει ο δρόμος για την Ιθάκη. Θέλει να περπατήσει μέσα σ’ αυτό το δρόμο, να τον γνωρίσει και να τον κατακτήσει. Το παιδί ενδιαφέρεται γι’ αυτό που θα αποκομίσει απ’ όλη τη δραστηριότητα μέσα από το παιχνίδι. Γι’ αυτό εμείς οι μεγάλοι θα πρέπει να το διευκολύνουμε και να το βοηθάμε σ’ αυτήν την «περιπέτεια» της εξέλιξής του. Έτσι θα οδηγηθεί ασφαλέστερα στον κόσμο των ενηλίκων και θα μάθει πώς να φέρεται μέσα σ’ αυτόν. Έτσι δημιουργούμε έναν ενήλικα εργατικό και παραγωγικό για τον εαυτό του, την οικογένειά του, την κοινωνία γενικότερα. Η δουλειά γι’ αυτόν θα είναι χαρούμενη και ευχάριστη σαν παιχνίδι.         Το νεογέννητο αρχίζει ν’ αναπτύσσεται με το παιχνίδι, κουνάει τα χέρια του, τα πόδια του, το κεφάλι του όταν βλέπει χαρούμενα πρόσωπα. Συνεχίζει με το παιχνίδι εργασίας, αφοσιώνεται στη κούκλα, στη μπάλα, ανεβαίνει κατεβαίνει, στο κρεβάτι, στις σκάλες. Αργότερα το παιχνίδι παίρνει μορφή ταύτισης. Το παιδί ταυτίζεται και μιμείται τους άλλους. Ξεφεύγει από τον εαυτό του και ανοίγεται προς τους άλλους, για να ακολουθήσει αργότερα στη σχολική ηλικία το ομαδικό παιχνίδι, το οποίο απαιτεί σωστή συνεργασία και αλληλεγγύη. Έτσι εισέρχεται σιγά - σιγά στη κοινωνική ζωή. Το παιχνίδι δηλ. είναι το μέσο με το οποίο μαθαίνει να επικοινωνεί και το οποίο θα το οδηγήσει στη κοινωνική ζωή των ενηλίκων.         Όχι μόνο εμείς οι μεγάλοι δεν πρέπει να εμποδίζουμε το παιχνίδι, αλλά μας επιβάλλεται ως καθήκον να βοηθάμε και να παρακινούμε το παιδί σ’ αυτό. Γενικά το παιχνίδι καλλιεργεί τη φαντασία, δίνει ευκαιρίες, ώστε ν’ αναπτυχθεί η κοινωνικότητα, οι σωματικές και πνευματικές ικανότητες, γενικά το σύνολο της προσωπικότητας του παιδιού. Οι γονείς θα πρέπει να είναι προσεκτικοί, ώστε ο,τιδήποτε αφορά το παιχνίδι να συμβάλλει στην καλλιέργεια του ευαίσθητου και αδιαμόρφωτου χαρακτήρα του παιδιού, να προάγει τη συνεργασία, την τιμιότητα, την ομαδικότητα, τη δικαιοσύνη, τη φαντασία, τη χαρά, την ευγένεια. Και οι διακοπές αποτελούν μια καλή ευκαιρία, ώστε ν’ αναπτυχθούν δημιουργικές δραστηριότητες μέσα απ’ το παιχνίδι, να ωφεληθεί το οικοδόμημα της προσωπικότητας του παιδιού και οι οποίες βέβαια δεν θα είναι πιεστικές παρά μόνο λειτουργικές για το κάθε παιδί, ώστε και η περίοδος των διακοπών να είναι ευχάριστη και δημιουργική.

http://www.unborn.gr/paidi-kai-goneis/psyxologia/143-2011-07-21-07-43-11