ΠΩΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝΤΑΙ ΤΑ ΣΙΜΑΙΑ

Τα σιαμαια είναι διδυμα που τα σωματα τους ειναι ενωμενα σε ορισμενα σημεια οταν γεννιουνται. Τα σιαμαια δημιουργουνται οταν, στα αρχικα σταδια της αναπτυξης, μετα την ενωση ωαριου και σπερματοζωαριου, δεν ολοκληρωνεται ο διαχωρισμος των κυτταρων, οπως συμβαινει σε φυσιολογικες καταστασεις. Η πιθανοτητα εμφανισης τους ειναι περιπου 1 στις 200.000 γεννησεις, ενω τα 3 στα 4 σιαμαια, για αγνωστους λογους, ειναι κοριτσια.

Από πού προέρχεται ο όρος ‘’σιαμαία’’;

Ο όρος προήλθε από ένα διάσημο ζευγάρι διδύμων, οι οποίοι γεννήθηκαν ενωμένοι στο στήθος το 1811 στο Σιάμ (τη σημερινή Ταϊλάνδη), τους αδελφούς Τσανγκ και Ενγκ Μπάνκερ. Τα σιαμαία αυτά ταξίδευαν για πολλά χρόνια σε ολόκληρο τον κόσμο, αποτελώντας αξιοπερίεργο θέαμα στο περίφημο τσίρκο ‘’Μπάρνουμ’’. Έτσι, λόγω της μεγάλης φήμης που απέκτησαν διεθνώς τα συγκεκριμένα αδέλφια, καθιερώθηκε τα ενωμένα δίδυμα να ονομάζονται ‘’σιαμαία’’.

Τι απέγιναν οι αδελφοί Μπάνκερ;

Το 1832 ο Τσανγκ και ο Ενγκ βαρέθηκαν τη μίζερη ζωή στο τσίρκο και κατέφυγαν στη Βόρεια Καρολίνα, όπου έγιναν αγρότες. Δέκα χρόνια αργότερα, παντρεύτηκαν δύο φυσιολογικές αδελφές και τα επόμενα χρόνια απέκτησαν συνολικά 21 φυσιολογικότατα παιδιά! Επειδή, όμως, λόγω της σύνδεσής τους δεν μπόρεσαν να προσαρμοστούν στην σκληρή αγροτική ζωή, επέστρεψαν στο μόνο πράγμα που γνώριζαν καλά: την εμφάνιση σε παραστάσεις ενός τσίρκου που περιόδευε στην Ευρώπη.

Αν και οι αδελφοί Μπάνκερ επισκέπτονταν τους καλύτερους γιατρούς σε κάθε χώρα που περιόδευαν, αναζητώντας απεγνωσμένα το χειρουργικό διαχωρισμό τους, κανένας δεν μπορούσε να εγγυηθεί για τη ζωή τους. Ένα παγερό βράδυ του 1874 ο Ενγκ ξύπνησε με ένα άσχημο προαίσθημα. Δεν άργησε να καταλάβει ότι ο αδελφός του ήταν νεκρός, ενώ την ίδια μέρα πέθανε και ο ίδιος. Κατά τραγική ειρωνεία, ο χειρουργός που είχε υποσχεθεί ότι θα επιχειρήσει την επέμβαση διαχωρισμού τους, όταν πεθάνει ο ένας από τους δύο, έλειπε σε ταξίδι και έτσι στάθηκε αδύνατο να ειδοποιηθεί. Οι γιατροί διέγνωσαν ότι ο πρώτος αδελφός πέθανε από εγκεφαλική αιμορραγία, ενώ δεν μπόρεσαν να καταλάβουν ποτέ με ποιο τρόπο πέθανε ο δεύτερος. Τα συγκεκριμένα αδέλφια έδειξαν για πρώτη φορά στις κοινωνίες της εποχής, ότι τα σιαμαία μπορούν να ενταχθούν ισότιμα στο κοινωνικό σύνολο και να αποκτήσουν υπόσταση, οικογένεια και φίλους. Σημειώνεται ότι στις μέρες μας οι αδελφοί Μπάνκερ θα μπορούσαν πολύ εύκολα να διαχωριστούν με χειρουργική επέμβαση.

Πότε εμφανίστηκαν τα πρώτα σιαμαία στην ιστορία;

Η παλαιότερη περίπτωση καταγράφηκε το έτος 945 και αναφερόταν σε σιαμαία που γεννήθηκαν στην Αρμενία. Στους επόμενους αιώνες εμφανίστηκαν αρκετά σπάνια περιστατικά σιαμαίων, τα οποία σχεδόν πάντοτε αποτελούσαν εντυπωσιακό έκθεμα κάποιου τσίρκου. Πολλές φορές, μάλιστα, επιτήδειοι επιχειρηματίες τα απήγαγαν ή και τα αγόραζαν από τους γονείς τους, επειδή κέρδιζαν πολύ μεγάλα ποσά με την επίδειξή τους στον κόσμο. Ορισμένοι ιστορικοί, πάντως, θεωρούν ότι υπάρχουν παλαιότερες ενδείξεις ύπαρξης σιαμαίων στην αρχαιότητα, όπως είναι η απεικόνιση του αρχαίου Ρωμαίου θεού Ιανού με δύο πρόσωπα, καθώς και ο Κένταυρος που είχε κεφάλι ανθρώπου και σώμα αλόγου (πιστεύεται ότι επινοήθηκε με βάση τα σιαμαία με ένα κεφάλι και 4 πόδια).

Ποια ήταν τα πιο διάσημα σιαμαία;

Τα πιο διάσημα σιαμαία, εκτός τους αδελφούς Μπάνκερ, ήταν οι ‘’Σκωτσέζοι Αδελφοί’’ (11^ος αιώνας) που είχαν δύο κεφάλια και ένα σώμα, οι αδελφές Παρόντι (18^ος αιώνας) που είχαν ένα κεφάλι με 4 χέρια και 4 πόδια, οι αδελφοί Τότσι (19^ος αιώνας) που είχαν δύο κεφάλια, δύο πόδια και τέσσερα χέρια και οι αδελφές Μακ Κόι (19^ος αιώνας), που ήταν ενωμένες στους γλουτούς και μιλούσαν 5 γλώσσες, έπαιζαν μουσικά όργανα και τραγουδούσαν. Αναφέρεται, μάλιστα, ότι οι παραστάσεις τους ήταν τόσο επιτυχημένες, ώστε κέρδιζαν περίπου 600 δολάρια την εβδομάδα, ποσό τεράστιο για εκείνη την εποχή.

Ποιοι είναι οι τύποι των σιαμαίων;

Τα σιαμαία μπορούν να γεννηθούν ενωμένα σε διάφορα σημεία, όπως ο θώρακας, το κάτω μέρος του στήθους, οι γλουτοί, το κεφάλι, η λεκάνη ή η σπονδυλική στήλη, ενώ πολλές φορές μοιράζονται όχι μόνο τα άκρα τους ή το κεφάλι, αλλά και κάποια εσωτερικά όργανα. Σπανιότερα, ακόμη, είναι δυνατό το ένα από τα δύο σιαμαία να μην αναπτύσσεται πλήρως και να αποτελεί παράσιτο του άλλου.

Ποιες ήταν οι ‘’Κόρες του Μπίντεντεν’’;

Οι αδελφές Τσάλκχερστ γεννήθηκαν το 1100 στο Μπίντεντεν της Αγγλίας, ενωμένες στους γοφούς και τους ώμους. Μετά από 34 δυστυχισμένα χρόνια η μία από τις αδελφές αρρώστησε και πέθανε, ενώ η άλλη ήταν ακόμη ζωντανή. Οι γιατροί πρότειναν στη ζωντανή κοπέλα να προσπαθήσουν να απομακρύνουν χειρουργικά τη νεκρή αδελφή της, μήπως και καταφέρουν να σώσουν τη δική της ζωή. Εκείνη κλαίγοντας απάντησε: ‘’Όπως ήρθαμε μαζί στη ζωή, έτσι θα φύγουμε και μαζί’’. Πραγματικά, μετά από μερικές ώρες ακολούθησε την ενωμένη αδελφή της και έτσι συνέχισαν να παραμένουν ενωμένες ακόμη και μετά το θάνατό τους! Η τοπική εκκλησία μετά από αυτό το γεγονός, για να τιμήσει αυτή την ανυπέρβλητη πράξη, καθιέρωσε τη διανομή στους φτωχούς κέικ και μπισκότων, με το σχήμα των σιαμαίων αδελφών, κάθε χρόνο την ημέρα του Πάσχα, μια φιλανθρωπική πράξη που συνεχίζεται εδώ και 900 σχεδόν χρόνια!

Τα σιαμαία είναι εύκολο σήμερα να διαχωριστούν;

Ο διαχωρισμός εξαρτάται από το βαθμό σύνδεσης των σωμάτων, αλλά και από τα εσωτερικά ζωτικά όργανα που μοιράζονται τα σιαμαία. Το 2003 ολόκληρος ο κόσμος παρακολούθησε, με κομμένη την ανάσα, την ιστορία δύο Ιρανών σιαμαίων κοριτσιών που αν και ήταν ενωμένα στο κεφάλι, είχαν διαφορετικούς εγκεφάλους. Η επέμβαση διαχωρισμού επιχειρήθηκε στη Σιγκαπούρη, αλλά και τα δύο κορίτσια πέθαναν στο χειρουργείο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως είναι στην ύπαρξη μίας μόνο καρδιάς, εγείρονται σοβαρά ηθικά διλλήματα, αφού για να ζήσει το ένα από τα σιαμαία, θα πρέπει να πεθάνει το άλλο. Ποιος, όμως, και με ποια κριτήρια θα πάρει την απόφαση να θυσιάσει το ένα από τα δύο παιδιά;

Έχουν γεννηθεί ποτέ τρίδυμα ή τετράδυμα σιαμαία;

Στη διεθνή βιβλιογραφία έχουν αναφερθεί τέτοιες περιπτώσεις, αλλά είναι εξαιρετικά σπάνιες.

Γιατί στις μέρες μας βλέπουμε σιαμαία πολύ σπάνια;

Σήμερα, στις προηγμένες χώρες, οι έγκυες γυναίκες παρακολουθούνται με επιμέλεια και έτσι αν βρεθεί κάποια γενετική ανωμαλία, η κύηση διακόπτεται. Στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, στις οποίες μάλιστα ο αριθμός των γεννήσεων είναι πολύ μεγάλος, γεννιούνται σιαμαία, αλλά δεν γίνεται διεθνώς γνωστό είτε επειδή δεν επιζούν, είτε επειδή δεν επιδιώκεται ο χειρουργικός διαχωρισμός τους, λόγω εμπορικής τους εκμετάλλευσης σε λαϊκές παραστάσεις.

Επίλογος

 

Πίσω από κάθε γέννηση σιαμαίων, στην πορεία του χρόνου, κρύβεται μια θλιβερή ιστορία. Τα περισσότερα από αυτά έπεσαν θύματα στυγνής εκμετάλλευσης, αφού κρατούνταν ουσιαστικά φυλακισμένα, ακόμη και από τους γονείς τους, ώστε να κερδίζουν χρήματα από την δημόσια επίδειξή τους.

Έτσι, για μια ακόμη φορά, αποδεικνύεται ότι οι παλιότερες, αλλά και οι σύγχρονες κοινωνίες, είναι πολύ δύσκολο να αποδεχτούν τις γενετικές ιδιαιτερότητες ορισμένων ανθρώπων, τους οποίους αντί να βοηθούν ή να ενσωματώνουν στις τάξεις τους, προτιμούν να βλέπουν πίσω από βιτρίνες ή κάγκελα, τα σκουριασμένα κάγκελα που στην πραγματικότητα δεν εγκλωβίζουν τα παραμορφωμένα σώματα των δύστυχων σιαμαίων, αλλά μόνο τη γύμνια των δικών τους παγωμένων ψυχών.

 

Πηγή: Γιάννης Στεφανογιάννης © ''Χανιώτικα Νέα'', 30-3-2007